De ambitie om in 2030 1,5 miljoen woningen van het aardgas te halen wordt niet gehaald als het nieuwe kabinet onvoldoende middelen beschikbaar stelt en geen extra bevoegdheden aan gemeenten toekent. De VNG roept daarom het nieuwe kabinet op de al in 2019 in het Klimaatakkoord gemaakte afspraken na te komen.
Gemeenten zijn al 2 jaar aan de slag met de energietransitie. In de Transitievisies Warmte omschrijven zij hoe en wanneer ze wijken aardgasvrij maken. In de RES’sen staat beschreven voor welke alternatieve energiebronnen de regio’s kiezen. In 2022 moeten gemeenten hun plannen gaan uitvoeren, zodat de doelstelling in 2030 kan worden gehaald.
Daarvoor moeten wel alsnog in het regeerakkoord de middelen en het juridisch instrumentarium worden geregeld: de voorwaarden die de VNG stelde bij de start van de uitvoering van het Klimaatakkoord. Lot van Hooijdonk, voorzitter van de VNG-commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu: “Wat we daarnaast echt missen: dat het rijk samen met ons die boodschap van het Klimaatakkoord vertelt. Sterker nog: elke keer als er in de Kamer mist ontstaat over kernenergie of waterstof dan merken wij in de zaaltjes of tegenwoordig Zoomsessies met onze inwoners dat mensen onzeker worden. Dus ik nodig het nieuwe kabinet uit om naast ons te gaan staan en te zorgen dat we een gelijkluidende boodschap hebben.”
De VNG vraagt daarom aan het nieuwe kabinet de volgende randvoorwaarden zo snel mogelijk in te vullen:
Er is een ruimhartige tegemoetkoming nodig voor de eigenaren die als eerste van het aardgas af moeten.
Het rijk moet voldoende middelen beschikbaar stellen voor de uitvoering door gemeenten, conform de uitkomsten van het ROB-onderzoek naar de uitvoeringslasten. De tijd dringt, omdat gemeenten zonder toezegging de benodigde capaciteit niet gefinancierd krijgen in hun begroting voor 2022.
De aanwijsbevoegdheid voor gemeenten moet wettelijk worden vastgelegd, als sluitstuk voor het aardgasvrij maken van een wijk.
Het rijk moet zich uitspreken over de stip op de horizon, een aardgasvrije gebouwde omgeving, en die boodschap consequent uitdragen.
Het belang hiervan wordt nogmaals onderstreept door de voortgangsrapportage van het Programma Aardgasvrije Wijken. Daaruit blijkt dat de ervaringen uit de proeftuinen leerzaam zijn voor gemeenten, maar ook dat er knelpunten zijn die worden veroorzaakt doordat de randvoorwaarden nog niet zijn ingevuld.
