Lennart van Gameren is adviseur klimaatadaptatie en gelooft in het belang van groene daken. Niet alleen voor waterbuffering en hittereductie in de stad, maar ook als verfraaiing van talloze schuurtjes waar Nederlandse huishoudens op uitkijken. “En als ik dan anderen adviseer om in groene daken te investeren, dan zou het hypocriet zijn als ik dat zelf niet doe; put your money where your mouth is!”, aldus van Gameren. Daarom legde hij zelf een groen dak aan, samen met zijn buren. In dit blog vertelt hij over die ervaring. Is het niet duur en tijdrovend om zo’n dak aan te leggen? En waar loop je tegenaan?
Hoe kwam je op het idee een groen dak aan te leggen?
Dit idee hadden we al jaren. Maar omdat we het schuurtje waar we op uitkijken delen met onze buren, moesten zij het er ook mee eens zijn. Zij zagen het echter niet zitten. Onlangs zijn zij verhuisd en dat bracht alles in een stroomversnelling, omdat de nieuwe bewoners wel enthousiast waren. De directe aanleiding is het feit dat we op de eerste verdieping wonen en uitkijken op een grauw, met bitumen bedekt, plat dak. Dat beeld verfraaien was dus onze eerste wens. En vanuit mijn werk weet ik verder ook dat groene daken een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan klimaatadaptatie, dus dat maakte me extra gemotiveerd.
Hoe verliep het proces in de voorbereiding?
Eigenlijk ging dat heel vlot. De gemeente Alphen aan de Rijn heeft een subsidieregeling. Daarvoor moesten we de afmetingen van ons dak en een foto aanleveren. We voldeden aan de eisen, dus binnen twee weken was dat geregeld. Omdat we het met vier huishoudens samenwerkten (voor 22 m2 dak), dekte subsidie ongeveer de helft van de kosten: per huishouden werd van de circa €340 er zo’n €170 gesubsidieerd! Het doe-het-zelf pakket voor een lichtgewicht mos-sedum dak hebben wij bij Het Groene Loket besteld. Ze waren erg behulpzaam en meedenkend. En zo zijn er nog meer goede aanbieders van groene daken te vinden.
En toen stonden er twee grote pallets op de stoep, flinke klus of niet?
Wat mij dus echt verraste was hoe snel we alles voor elkaar hadden. We waren met vier buren in drie uurtjes klaar, inclusief koffiepauze! Ook was het tof om dat samen te doen. Lekker de handen uit de mouwen en elkaar weer wat beter leren kennen. De stappen die je moest uitvoeren waren eigenlijk doodeenvoudig; simpeler dan een Ikea-kast in elkaar zetten. Dus nee, eerst lijkt het een beetje een uitdaging – je wilt niks verkeerd doen – maar puntje bij paaltje kan echt iedereen zo’n dak installeren.
Kan dat dak het gewicht van al die aarde en kiezels wel aan?
Het fijne van een lichtgewicht mos-sedum dak, is dat het eigenlijk altijd wel goed gaat bij een willekeurig, degelijk aanlegt dak. Als je naar een dikker pakket gaat waar grotere planten op kunnen groeien, dan moet je wel gaan nadenken over de constructie en daar eventueel advies over vragen. Maar wat wij hebben aangelegd heet niet voor niets ‘lichtgewicht’. Dat betekent wel dat het de minste zoden aan de dijk zet voor het klimaatadaptief maken van onze steden, in vergelijking met andere dakopties. Maar daar staat tegenover dat de investering laag is en je snel resultaat hebt. En alle kleine beetjes helpen.
En wat nou als je lekkage zou krijgen?
Dat zou vervelend zijn, want dan moet je met een schep de sedumlaag gaan openbreken. Dit gebeurt echter vrijwel nooit. De bestaande bitumen zijn al degelijk genoeg, maar wij hebben daar bovenop nog voor een paar euro worteldoek neergelegd als onderste laag. Dan hoef je écht niet bang te zijn dat de wortels door de drainagelaag én het worteldoek én de bitumenlaag schade aan je dak zouden kunnen veroorzaken.
En qua onderhoud dan, dat is zeker meer dan een gewoon bitumen dak?
In het eerste jaar is het goed om je dak een beetje in de gaten te houden. Je kunt er wat mest op gooien en eventueel in de zomer wat bijsproeien als het te droog is. Maar na verloop van tijd heb je er eigenlijk geen omkijken meer naar, behalve wat eventuele bladeren uit je afvoer verwijderen. Het dak zelf gaat langer mee. De bitumen onderlaag slijt niet meer door UV-straling van de zon, waardoor je dak wel zo’n twee keer langer mee kan gaan.
Ben je verder nog ergens tegenaan gelopen?
Ik wil niet flauw doen, maar eigenlijk alleen tegen de vraag waarom we dit niet eerder hebben gedaan. De buurt wordt er mooier van, we dragen bij aan klimaatadaptatie en het was superleuk om het met onze buren aan te leggen. Als je een groen dak met zonnepanelen combineert gaat hun efficiëntie ook omhoog en meeuwen willen niet op groene daken nestelen. De kosten vielen mede door de subsidie mee en het proces verliep vlot. Ik vind het eigenlijk alleen jammer dat het niet een nog dikker groen dak kon zijn, want dan waren de klimaatvoordelen nog groter geweest.
Tot slot: hoe zie je de toekomst voor je, alle daken groen?
Naast daken zijn er nog meer laagdrempelige maatregelen die je kunt nemen, zoals je regenpijp afkoppelen, regenton plaatsen en een wadi in je tuin aanleggen (kan je goed met een trampoline combineren!) En er zijn ook andere dakopties, zoals blauwe (waterberging), witte, rode (verblijfsfunctie) en gele daken (energieopwekking). Je moet altijd kijken welke optie het meest geschikt is voor een specifiek dak. Maar buiten die nuancering zie ik geen reden waarom we niet allemaal massaal onze schuurtjes, en liefst ook gebouwdaken, vergroenen. Het kost je slechts een middagje en daar heb je jarenlang plezier van. Ik zou zeggen: doe samen met je buren mee aan het vergroenen van onze steden, want dat hebben we heel hard nodig!
Wilt u meer weten? Mail Lennart ( lennart.vangameren@overmorgen.nl ) of bel hem op 06 58 84 76 84.
