Basiscursus Duurzaamheid en energie

De 3-daagse basiscursus Duurzaamheid en energie geeft inzicht in verschillende facetten van duurzaamheid en energie met veel praktische tips hoe je in de praktijk tot resultaten komt in een gemeente of andere organisatie

• In 3 dagen de basiskennis op een rij
• Inzicht en overzicht krijgen in de verschillende facetten van duurzaamheid
• Overzicht van de kernbegrippen en onderscheid begrijpen
• Energie, klimaatadaptatie, circulaire economie, etc.
• Hoe kom je van beleid tot daadwerkelijke uitvoering: praktische uitvoering

Inleiding

De noodzaak van de transitie naar een duurzame energievoorziening en een circulaire economie is nu algemeen erkend. Maar hoe gaan we dat voor elkaar krijgen? En wie heeft daarbij welke rol en middelen beschikbaar om resultaten te boeken?

Heel belangrijk wordt het de komende tijd, om overzicht te hebben hoe gestuurd kan worden op weg naar duurzaamheid. We moeten bijvoorbeeld op termijn afscheid nemen van het gebruik van aardgas. Wat kan een gemeente daarbij betekenen? En hoe kunnen netbeheerders, regionale samenwerking en energiecoöperaties daarbij een rol spelen? Dat is een ingewikkelde puzzel, die alleen op te lossen als je een brede scope en goed overzicht hebt. Daarvoor zorgt deze basiscursus Duurzaamheid en Energie.

De cursus biedt een stevig fundament voor gerichte actie door de brede context van de actuele duurzaamheids- en energievraagstukken te schetsen en de daarvoor benodigde basiskennis aan te reiken.

Inhoud en resultaat

De basiscursus Duurzaamheid en energie geeft inzicht in verschillende facetten van duurzaamheid en energie. Daarnaast krijg je praktische tips hoe je in de praktijk tot resultaten komt in een gemeente of andere organisatie.

In de cursus komen begrippen en kaders aan de orde: hoe zijn problemen ontstaan die nu opgelost moeten worden en welke problemen, uitdagingen en kansen liggen er? Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen klimaatneutraal, CO2-neutraal en energieneutraal? Wat verstaan we onder duurzaam bouwen en wat valt er onder een circulaire economie?
Daarnaast: welke beleidskaders zijn er op internationaal niveau en wat staat er in de diverse akkoorden en -programma’s van Rijksoverheid en provincies? Ook geeft deze basiscursus een breed overzicht van instrumenten om resultaten te boeken en van praktijkvoorbeelden daarvan. Ook een thuisopdracht ontbreekt niet.

De basiscursus bestaat uit 5 bouwstenen verdeeld over 3 dagen:
1. Geschiedenis en kernbegrippen: geschiedenis, definities, algemeen kader en begrippen
2. Energie: (inter)nationaal beleid en regelgeving, duurzame energie, aardgasloze wijken, duurzaam wonen/bouwen, duurzame mobiliteit, duurzaam ondernemen
3. Klimaatadaptatie en biodiversiteit: beleid en regelgeving, een duurzaam watersysteem, wateroverlast, hittestress, effecten op natuur en gezondheid
4. Circulaire economie; beleid en regelgeving, cradle tot cradle, van afval naar grondstof
5. Van beleid naar uitvoeringspraktijk; proces, samenwerking, rol gemeente en andere overheden, communicatie, rol duurzaamheidsmedewerker, praktijkvoorbeelden

Na afloop kun je volwaardig meedraaien in multidisciplinaire teams en organisaties die duurzaamheid en energietransitie vormgeven. Je bent in staat hoofd- en bijzaken te onderscheiden en hebt oog voor kansen die zich in een specifiek situatie voordoen om concrete resultaten te boeken.

Doelgroep

De cursus is primair bestemd voor (startende) projectleiders of (beleids)medewerkers duurzaamheid en energie die nog overzicht en kennis missen. De cursus is echter ook interessant voor projectleiders RO, bouwen en milieu die nauw meewerken aan het realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen en meer achtergrondkennis willen hebben. Zij kunnen werkzaam zijn bij gemeenten, provincies, omgevingsdiensten, woningcorporaties, energiebedrijven, adviesbureaus, rijksdiensten, etc.

Programma:

Dag 1
Voorgeschiedenis

• Belangrijkste milieuproblemen in de 20e eeuw
• Het Brundtland rapport “Our commom future”
• Al Gore: An inconvenient Truth
• Meat the truth
• De verborgen impact
• Klimaatakkoord Parijs
• Regeerakkoord

Kernbegrippen

• Definities duurzaamheid
• People, planet, profit
• Klimaatneutraal, CO2 neutraal, energieneutraal
• Ecologische voetafdruk
• CSR, MVO, Fair Trade

De energieproblematiek

• Overzicht energieverbruik en energiebronnen in Nederland
• Het energieplaatje op woningniveau
• Opwekking van duurzame energie: de trends
• De aardgasvrije en energieneutrale toekomst: bedrijven, woningen en mobiliteit

Energiebeleid

• Nationaal energiebeleid: Klimaatwet en Klimaatakkoord
• Wetgeving: Wet milieubeheer, Woningwet en Omgevingswet
• Regionaal en gemeentelijk beleid en regelgeving
• Stakeholders en rollen

Dag 2
Instrumenten voor energiebeleid

• Ambities, plannen en beleid
• Tools voor meten en rekenen: GDI, GPR, BREEAM, DPL e.a.
• Wet- en regelgeving
• Samenwerking en rolvastheid
• Communicatie
• Financiële instrumenten: subsidies, leningen, garantstellingen
• De lange weg naar aardgasvrij
• Verduurzaming gemeentelijk vastgoed, inkopen en aanbesteden, en mobiliteit

Klimaatadaptatie en biodiversiteit

• Gevolgen klimaatverandering; temperatuur, neerslag, zeespiegel
• Effecten op watersysteem: wateroverlast en hittestress
• Effecten op natuur
• Effecten op gezondheid
• Beleidsinstrumenten en regelgeving
• Oplossingen en praktijkvoorbeelden

Praktijkopdracht
Aan het eind van deze dag krijgt de cursist een praktijkopdracht mee naar huis. Mogelijke onderwerpen hiervoor zijn:

• Maatwerk in beleid; ontwerp een strategie voor aardgasvrije gemeente die past bij je eigen woonomgeving en (unieke) kansen in je gemeente.
• Maak een plan van aanpak voor een innovatief en uitdagend project dat te maken heeft met het werkveld van je eigen organisatie.

Dag 3
Circulaire economie

• Het concept Cradle-to-cradle
• Afvalproblematiek; van afval naar grondstof, van lineair naar circulair
• Beleidsinstrumenten en regelgeving
• Oplossingen, praktijkvoorbeelden en verdienmodellen

Van beleid naar uitvoeringspraktijk

• Presentaties cursisten en nabespreking opdracht dag 2
• Uitvoering in de praktijk: beleid, bestuur en samenleving
• Participatie, co-creatie en faciliteren: hoe doe je dat?
• Slim kiezen, prioriteiten stellen
• Loslaten en beheersen: de energieke samenleving
• Voorbeelden van succesvolle projecten

Docenten:

Bart van Geleuken

Eigenaar, Beleid op Maat

Bart is eigenaar van Beleid op Maat – energie en duurzaamheid. De afgelopen vijfentwintig jaar werkte Bart in zeer verschillende werkkringen en voor zeer verschillende opdrachtgevers: van universiteiten tot milieubeweging en van de Nederlandse Antillen tot TNO. Maar Bart werkte ook voor een Duits adviesbureau, voor de VROM raad en de laatste 5 jaar vooral heel veel voor gemeenten. Bart is ook actief voor onder andere de VVM, NIROV en de Milieuraad Utrecht.

Anton Kiewiet

Adviseur milieu-en duurzaamheid

Anton is afgestudeerd in Wageningen en gepromoveerd in de Milieuchemie. Hij heeft daarna vooral gewerkt voor gemeenten op diverse milieuwerkvelden; water(bodem), vergunningverlening, externe veiligheid en de laatste jaren op het gebied van duurzaamheid. Vanaf 2007 is hij zelfstandig milieuadviseur en -manager. Hij is daarnaast ook energieambassadeur en actief bij de Utrechtse energiecoöperatie Energie-U.

Materiaal:

Naast een map met de handouts van de presentaties en bijlagen, is er ondersteunend materiaal digitaal beschikbaar op Omgevingsweb Professional..Hier staat een dossier voor u klaar met alle achtergrondinformatie voor deze cursus. U heeft een maand lang toegang tot de kennisbank. Ongeveer één week voor aanvang van de cursus ontvangt u van ons de inlogcodes en kunt u zich reeds inlezen in het onderwerp.

Optioneel kunt u de toegang tot Omgevingsweb Professional voor slechts € 100,- verlengen naar 6 maanden toegang. U kunt dit aangeven op het aanmeldingsformulier.

Datum, Locatie en prijs:

23, 30 januari en 6 februari 2020, Utrecht, €1495,- incl. Koffie/thee, lunch. ex. BTW