3.1In het tarievenbesluit zijn onder meer tarieven opgenomen voor de aanleg van een aansluiting (eenmalige aansluitvergoeding; EAV) op het elektriciteitsnet van Stedin. De EAV bestaat uit een bedrag voor de verbreking van het net (de knip), een bedrag voor het installeren van beveiligingsvoorzieningen voor het net (de beveiliging) en een bedrag voor het tot stand brengen van een verbinding. Voor de verbinding bevat de EAV een vast bedrag met een maximale kabellengte van 25 meter tussen de knip in het net en de voorzieningen om het net te beveiligen, aangevuld met een bedrag per meter voor elke meter meer dan die 25 meter (artikel 2.3.2a van de Tarievencode elektriciteit). De tarieven voor elke meter meer dan 25 meter worden ook wel aangeduid als de tarieven meerlengte.

3.3Stedin heeft als belangrijke reden voor de tariefstijgingen aan de ACM opgegeven dat in het verleden een onjuiste rekenmethode is toegepast. Er werd uitgegaan van kabelmeerlengte in plaats van tracémeerlengte. Ook waren volgens Stedin in het verleden de kosten voor zogenoemde kunstwerken, zoals boringen en boogzinkers, niet opgenomen in de kosten. Een relatief beperkte kostenstijging is het gevolg van een update van alle andere parameters die zien op de gebruikte materialen en bestede uren. Stedin heeft voor de tariefmutatie een kostenonderbouwing aan de ACM aangeleverd.

4 De ACM heeft in het bestreden besluit geconcludeerd dat de door Stedin gegeven onderbouwing van de tariefmutaties toereikend is. De tariefmutaties zijn in overeenstemming met het uitgangspunt van kostengeoriënteerde tarieven als bedoeld in artikel 41b, eerste lid, aanhef en onder a, van de Elektriciteitswet. De toelichting van Stedin is consistent met de (vertrouwelijk) aangeleverde cijfermatige onderbouwing. In de cijfermatige onderbouwing heeft Stedin uitgesplitst naar afnemerscategorie, een overzicht gegeven van de gemiddelde kosten voor de diverse aan de aansluitdienst te relateren kostensoorten. Stedin heeft onderscheid gemaakt tussen materiaalkosten, manuren en zogenoemde servicekosten. Deze drie categorieën zijn gedetailleerd uitgesplitst in diverse kostenposten. Zo omvat de categorie materiaalkosten onder meer kosten van mantelbuizen, afdekplaten en verbindingsmoffen. De categorie servicekosten omvat onder meer kosten van graafwerkzaamheden, het aanleggen van kunstwerken en de kosten van straatwerk. Alle door Stedin opgevoerde kostensoorten kwalificeren als noodzakelijk voor het realiseren van een aansluiting in de zin van de Elektriciteitswet en de Tarievencode.

5 Energie Samen verwijst in haar beroepsgronden naar de gronden van bezwaar, die als herhaald en ingevoegd moeten worden beschouwd. In aanvulling daarop voert Energie Samen aan dat de uitleg van de ACM in het bestreden besluit nog steeds de aanzienlijke stijging van de tarieven meerlengte niet verklaart. Een correcte toepassing van de Tarievencode zou er toe moeten leiden dat de ACM beoordeelt of de door Stedin opgevoerde kostenposten rechtstreeks gemoeid zijn met de aanleg van een aansluitverbinding (artikel 2.2.2 van de Tarievencode). Met de aanleg van een aansluitverbinding zijn de volgende rechtstreekse kosten gemoeid: materiaal (twee kabels), arbeid (loonkosten voor de feitelijke aanleg van de aansluitverbinding, zoals het graven en dichten van een sleuf, het leggen van kabels in de sleuf, het herstellen van bestrating/graszoden) en bijzondere kosten (verbindingsmof en kunstwerken). De door Stedin opgevoerde toeslag van 15% voor uren van GIS operators, directievoerders, uitvoerders, teamleiders, project support en overhead is een voorbeeld van een kostenpost die hier niet aan voldoet. Ook in het verleden misgelopen inkomsten als gevolg van een onjuist gehanteerde berekeningsmethodiek mogen niet via nacalculatie worden toegerekend aan de tarieven meerlengte.

6 De ACM stelt zich op het standpunt dat Energie Samen bij haar verwijzing naar de gronden in bezwaar niet motiveert waarom de ACM haar bezwaar ten onrechte ongegrond heeft verklaard. De beroepsgronden geven verder blijk van een onjuist begrip van de tarievensystematiek. De toegestane inkomsten die Stedin met het geheel aan tarieven en rekenvolumes mag verdienen worden bepaald aan de hand van de formule in artikel 41b, eerste lid, aanhef en onder d, van de Elektriciteitswet. Het is aan Stedin zelf om de toegestane inkomsten te verdelen over de verschillende tariefcategorieën. Daarbij moeten de tarieven wel een afspiegeling vormen van de onderliggende kosten van een categorie (artikel 41b, eerste lid, aanhef en onder a, van de Elektriciteitswet). Het is niet mogelijk om via de voorgestelde verhoging meer vergoed te krijgen dan de toegestane inkomsten. Andere tarieven gaan dan omlaag. Stedin kan geen kosten compenseren voor in het verleden misgelopen inkomsten. Ook van een nacalculatie is geen sprake. Energie Samen gaat met haar limitatieve opsomming van de kosten wel erg selectief te werk. In de (vertrouwelijke) kostenonderbouwing heeft Stedin per aansluitcategorie onderscheid gemaakt in materiaalkosten, manuren en servicekosten. Deze kostenposten houden alle verband met het realiseren van een aansluitverbinding. Voor het realiseren van een aansluitverbinding is ook het organisatorische werk van teamleiders, coördinatie en project support noodzakelijk. Ook de kosten van overhead zijn noodzakelijk. Stedin heeft een plausibele verklaring gegeven voor de stijging. Deze verklaring over de methodiek en kostenposten zijn terug te vinden in de cijfermatige onderbouwing. Bij deze cijfermatige onderbouwing gaat het om een prognose op basis van gemiddelden voor nog te realiseren kosten. Die prognose is weliswaar gedeeltelijk gebaseerd op historische gegevens, maar volgt ook uit nieuwe gegevens en inzichten. Stedin werkt alle parameters die zien op gebruikte materialen en manuren bij. Een accountantsverklaring zou daaraan niet veel toevoegen.

Ten slotte stelt de ACM zich op het standpunt dat, als Energie Samen op haar laatste punt gelijk zou hebben, het tarief van alle netbeheerders voor de verbinding gedeeld door 25 gelijk moet zijn aan het tarief per meter meerlengte. Dit is echter voor het merendeel van de netbeheerders niet het geval.

7 Stedin onderschrijft de relevante hoofdlijnen van het standpunt van de ACM. Het standpunt van Stedin wordt daarom niet apart weergegeven.

8.1Energie Samen verwijst allereerst naar haar in bezwaar aangevoerde standpunten. Dit is echter onvoldoende om te spreken van een beroepsgrond waarop het College dient in te gaan, zodat het College daaraan voorbijgaat. Deze standpunten zijn immers al in het bestreden besluit beoordeeld en Energie Samen heeft bij haar verwijzing niet onderbouwd in welk opzicht, in haar visie, die beoordeling van de ACM ontoereikend was (zie bijvoorbeeld de uitspraak van het College van 15 juni 2021, ECLI:NL:CBB:2021:600).

8.3Energie Samen heeft aangevoerd dat Stedin de in het verleden misgelopen inkomsten niet mag toerekenen aan de tarieven meerlengte. Dit betoog slaagt niet, omdat het feitelijke grondslag mist. Er is geen aanwijzing dat Stedin misgelopen inkomsten in de tarieven zou hebben verwerkt. Er heeft op dit punt geen nacalculatie in de zin van artikel 41c, tweede lid, van de Elektriciteitswet plaatsgevonden. Alleen de toerekening van kosten aan de tarieven meerlengte is gewijzigd. De (wijziging in de) toerekening van deze kosten is hiervoor aan de orde gekomen.

8.4Evenmin slaagt de grond van Energie Samen dat de ACM onvoldoende heeft onderzocht of de hoogte van de opgevoerde kostenposten (input) een afspiegeling zijn van de werkelijk gemaakte kosten. De kosten per post zijn prognoses. Een beoordeling door een accountant ligt daarom niet voor de hand. Een beoordeling door een accountant acht het College ook niet noodzakelijk, omdat de ACM vanuit haar deskundigheid heeft beoordeeld of sprake is van reële schattingen. Bovendien verhindert de tariefregulering dat Stedin overwinsten kan behalen door hoge kosten op te voeren. Stedin kan immers (in totaal) niet meer toerekenen dan de toegestane inkomsten.