2.1Bij Koninklijk Besluit van 1 september 2020n

Stcrt. 30 september 2020, nr. 48545.

is ten behoeve van de uitvoering van het bestemmingsplan ‘Badhoevedorp Lijnden-Oost’ ter onteigening aangewezen een gedeelte van een aan Kennemerland Beheer in eigendom toebehorend perceel, gelegen in de Gemeente (hierna wordt dat perceelsgedeelte aangeduid als het perceel). Het bestemmingsplan voorziet in de realisering van een deel van de Groene As, een ecologische verbindingszone aan de zuidzijde van de Schipholweg te Badhoevedorp.

2.2In dit geding vordert de Gemeente, voor zover in cassatie van belang, dat de vervroegde onteigening van het perceel wordt uitgesproken.

4.10.Alleen als twee onherroepelijke bestemmingsplannen in samenhang bezien tot onduidelijkheid leiden is de rechtszekerheid in het geding. In zoverre verschilt deze casus van de gevallen die aan de orde waren in de door Kennemerland Beheer aangehaalde jurisprudentie, zodat Kennemerland Beheer aan die jurisprudentie geen argumenten kan ontlenen voor haar stelling dat met het onherroepelijk worden van bestemmingsplan 1e herziening het bestemmingsplan Badhoevedorp Lijnden-Oost haar gelding heeft verloren. Dat geldt te meer nu die opvatting tot gevolg zou hebben dat een groot deel van het plangebied onbestemd zou zijn. Die consequentie volgt naar het oordeel van de rechtbank niet uit (het systeem van) de Wro.”

4.23. (…)Daargelaten dat ook in dat geval de gemeente om vorenstaande redenen het perceel zelf in ontwikkeling zal willen brengen, hebben partijen geen overeenstemming bereikt, onder andere over de canon. Bovenal betreft dit verweer een verweer waarmee bij de toetsing van het goedkeuringsbesluit in beginsel rekening moet worden gehouden. Kennemerland Beheer had dan echter wel dat verweer al in de administratieve procedure die aan het onteigeningsgeding voorafgaat, naar voren moeten brengen, zodat het in de bestuurlijke belangenafweging had kunnen worden betrokken. Het gaat hier immers niet om een bezwaar dat zonder enige belangenafweging aan de rechtmatigheid van de onteigening in de weg zou kunnen staan (zie 4.19 en HR 8 april 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZD2955, NJ 1999/24 rov. 3.3 in verbinding met de daaraan voorafgaande conclusie van de Advocaat-Generaal onder 3.5).”

3.1.1Onderdeel 2 van het middel bestrijdt als onjuist de verwerping door de rechtbank van het verweer dat de onteigening geen deugdelijke planologische grondslag heeft.

3.1.2Het onderdeel faalt op de gronden vermeld in de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 3.24-3.37 en de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) van 31 augustus 2022n

ABRvS 31 augustus 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2554 (Kennemerland Beheer/B&W Haarlemmermeer), rov. 4.3-4.4.

.

3.2.1Onderdeel 6.2 bestrijdt als onjuist het oordeel van de rechtbank dat Kennemerland Beheer haar verweer dat de Gemeente bereid is gebleken met haar te onderhandelen over het sluiten van een erfpachtovereenkomst al naar voren had moeten brengen in de administratieve procedure die aan het onteigeningsgeding voorafgaat. Volgens het onderdeel kan, in het licht van het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJEU) van 14 januari 2021 (Varkens in Nood)n

HvJEU 14 januari 2021, zaak C-826/18, ECLI:EU:C:2021:7 (Varkens in Nood).

en de uitspraak van de Afdeling van 14 april 2021n

ABRvS 14 april 2021, ECLI:NL:RVS:2021:786.

, niet langer worden vastgehouden aan de voorwaarde dat een noodzaakverweer al in de administratieve procedure naar voren moet worden gebracht.

3.2.2Het arrest Varkens in Nood ziet op de verenigbaarheid van art. 6:13 Awb met het Verdrag van Aarhusn

Verdrag betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden, Aarhus, 25 juni 1998, Trb. 1998, 289.

. Art. 6:13 Awb bepaalt, kort gezegd, dat geen beroep bij de bestuursrechter kan worden ingesteld door een belanghebbende aan wie redelijkerwijs kan worden verweten dat hij zijn bezwaren niet in de bestuurlijke procedure naar voren heeft gebracht. Het oordeel van het HvJEU komt erop neer dat eenieder die een recht heeft om deel te nemen aan een inspraakprocedure met betrekking tot onderwerpen die vallen onder de reikwijdte van het verdrag, zijn inspraakrechten ook bij de rechter moet kunnen afdwingen en dat het niet indienen van een zienswijze niet aan de toegang tot de rechter in de weg mag staan. In haar uitspraak van 14 april 2021 heeft de Afdeling geoordeeld dat, ter voorkoming van afbakeningsproblemen en in afwachting van een oplossing door de wetgever, vooralsnog in alle gevallen waarin in omgevingsrechtelijke zaken de uitgebreide openbare voorbereidingsprocedure is toegepast, art. 6:13 Awb niet aan belanghebbenden mag worden tegengeworpen.

3.2.3Het Verdrag van Aarhus ziet op besluiten die effect hebben op het milieu. Het onderdeel betoogt terecht niet dat besluiten tot onteigening als zodanig onder het toepassingsbereik van dat verdrag vallen. Voorts brengt de hiervoor in 3.2.2 vermelde uitspraak van de Afdeling niet mee dat voor het onteigeningsrecht niet langer dient te worden vastgehouden aan de – met de taakverdeling tussen de Kroon en de civiele onteigeningsrechter verband houdende – regel dat een noodzaakverweer in beginsel in de bestuurlijke procedure naar voren dient te worden gebracht, wil het door de onteigeningsrechter in zijn beoordeling kunnen worden betrokken.n

Zie HR 8 april 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZD2955, rov. 3.3, HR 5 januari 2018, ECLI:NL:HR:2018:7, rov. 3.4.4 (Hedwigepolder) en HR 1 juli 2022, ECLI:NL:HR:2022:981, rov. 3.2.2.

Het onderdeel faalt dus.

3.3De overige klachten van het middel kunnen evenmin tot cassatie leiden. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie art. 81 lid 1 RO).