Alles wat we gebruiken, is onderhevig aan slijtage en veroudering en belandt op een gegeven moment in het afvalstadium, doordat we ons ervan ontdoen. Dit afval moest op de één of andere wijze verwerkt worden, meestal werd het – toentertijd – nog ongecontroleerd gestort. Regels rond de afvalverwerking zijn er vanaf 1976 toen de eerste, meer specifiek op afval gerichte, wet in werking trad, de Wet chemische afvalstoffen. Een jaar later trad de Afvalstoffenwet in werking. Beide wetten zijn in 1994 opgegaan in de Wet milieubeheer (hoofdstuk 10).

Nu is het besef doorgedrongen dat de afvalproblematiek het beste door middel van een ketenbenadering kan worden aangepakt. Ketenbenadering betekent dat vanaf het productiestadium tot en met het afvalstadium bekeken wordt of het ontstaan van afvalstoffen kan worden voorkomen of zoveel mogelijk kan worden beperkt. Hiervoor zijn in de wet- en regelgeving instrumenten opgenomen. Deze wet- en regelgeving is niet altijd even duidelijk en dan komt de rechter eraan te pas om zich uit te spreken over kwesties als “afvalstof-grondstof”-discussies en tal van andere thema’s in het veld van het afvalstoffenrecht. Met de introductie van de begrippen "bijproduct" en "einde-afvalstof" is het vraagstuk er niet eenvoudiger maar wel boeiender op geworden.

In dit handboek beschrijven wij het systeem van het afvalstoffenrecht waarbij we de uitgangspunten en de “filosofie” van de wetgever weergeven. Wij vertalen de wetgeving naar de uitvoeringspraktijk en bespreken de jurisprudentie, vaak als voorbeelden gelardeerd bij de diverse onderwerpen die in dit boek zijn behandeld.

De tweede druk van dit handboek verscheen in april 2015. In vier jaar tijd is wetgeving, beleid en jurisprudentie volop in ontwikkeling geweest en deze derde druk geeft een actueel en nog vollediger overzicht van het afvalstoffenrecht. Op het moment van schrijven wordt een wijziging van de Wet milieubeheer in verband met de gewijzigde Kaderrichtlijn afvalstoffen (2018/851) voorbereid. In deze derde druk anticiperen we ook op de komst van de Omgevingswet in 2021.

Wij hopen dat het handboek een waardevol hulpmiddel is voor uw praktijk.

Ynze Flietstra

Tjeerd van der Meulen

Peter-Arjen Boers

4 september 2019