Wat moet het nieuwe kabinet als eerste doen voor de energietransitie en duurzaamheidsontwikkeling? We vroegen het aan Frits de Groot, strategisch beleidsadviseur VNO-NCW/MKB.
Dit is een artikel uit de nieuwste editie van PONT, vakblad energie en duurzaamheid. Deze editie gaat over de internationale context van de energietransitie. Wil je het blad vier keer per jaar gratis thuis ontvangen? Schrijf je hier in .
Een visie op uitsluitend energie en duurzaamheid is zó 2022 en dat is anno 2025 nutteloos. Door de gevolgen van de geopolitieke spanningen moeten betaalbaarheid, leveringszekerheid, verdienvermogen en strategische autonomie volwaardig worden meegewogen. Zeshonderdduizend Nederlandse gezinnen ervaren energiearmoede, de energieprijzen voor de industrie liggen in ons land 60 procent hoger dan in buurlanden. Investeringen in verduurzaming vallen stil, de klimaatdoelstellingen realiseren we tegenwoordig door lekkage. Dit is economisch onhoudbaar en het klimaat gaat nog verder achteruit.
Deze situatie is ernstig, maar niet uitzichtloos. We moeten door meer lenzen tegelijk naar energie en het toekomstige energiesysteem kijken. Nederland is uitstekend gepositioneerd om een grote rol te spelen in de energievoorziening van Noordwest-Europa. De Noordzee is een fantastische locatie voor het future renewable power house of Europe. Door dit versneld op schaal te ontwikkelen, realiseren we productiecapaciteit voor elektrificatie van de economie.
We hebben met publiek-private samenwerking voor wind op zee een toonaangevende aanpak opgebouwd. Met veel bedrijven zijn goede waardeketens ontwikkeld en we zijn ‘wereldkampioen wind op zee’.
De markt zit momenteel tegen, de minister heeft aangekondigd vanaf 2027 via contracts for difference garanties te gaan bieden voor investeerders en exploitanten. Dit is een goede reactie voor nu. Het volgende kabinet zal uit een ander vaatje moeten gaan tappen om de grotere ambities binnen bereik te krijgen.
Met de realisatie van een grote en bepalende rol in het energiesysteem van Noordwest-Europa krijgen we meer invloed op prijs en leveringszekerheid. Dat is van groot maatschappelijk belang en noodzakelijk om problemen van energiearmoede en slecht investeringsklimaat structureel op te lossen. Dit vraagt om urgentie en meer betrokkenheid, regie en doorzettingskracht van de overheid. Het is een ambitie die past bij Nederland en die wat kost, maar veel meer oplevert.
Dit artikel staat in PONT, vakblad energie en duurzaamheid (editie 2025-3). Ieder kwartaal duiken we met dit nieuwe magazine de diepte in, met interviews, verdiepingsartikelen en opinies van experts op het gebied van energie en duurzaamheid. En bovendien: je kunt het helemaal gratis in de bus ontvangen. Klik hier voor meer informatie of een kosteloos abonnement.
