Op Prinsjesdag maakte het kabinet bekend hoe de lastenverzwaring van €567 miljoen voor de afvalsector wordt ingevuld. Gemeenten krijgen vanaf 2030 te maken met hogere tarieven voor afvalverbranding in vergelijking met 2026. Om inzichtelijk te maken wat de impact is op elke gemeente hebben wij een calculator ontwikkeld.
De in de Miljoenennota aangekondigde maatregelen wijken niet af van de dit voorjaar voorgestelde heffing. Vanaf 2030 zullen de verwerkingstarieven aanzienlijk stijgen. Een groot deel van deze kosten wordt doorberekend aan gemeenten en daarmee ook aan inwoners. Waar het huidige beleid nog uitgaat van een geleidelijke toename, leiden de kabinetsplannen vanaf 2030 tot tarieven die zo’n 80 procent hoger liggen dan onder het eerder voorziene scenario.
De daadwerkelijke stijging wordt pas vanaf 2028 merkbaar. In 2026 en 2027 blijven de tarieven nog nagenoeg gelijk aan die van 2025.
De financiële gevolgen verschillen sterk per gemeente, afhankelijk van onder andere de hoeveelheid restafval per inwoner en de bestaande contractafspraken met verwerkers. Met behulp van onze calculator stellen wij elke gemeente in staat om alvast een eerste indicatie te krijgen van de impact van de kostenstijging.
Het kabinet geeft in de Miljoenennota aan dat voor een deel van de €567 miljoen nog steeds alternatieve heffingsmaatregelen kunnen worden aangedragen. Dit biedt ruimte voor aanpassingen in de uitwerking van het beleid.
“De tariefverhoging kan een positieve prikkel zijn om nog beter te scheiden en te sorteren,” zegt Ralph Peters van de NVRD. “Tegelijkertijd zien we dat deze stijging extra druk legt op gemeentelijke begrotingen en de lokale afvalstoffenheffing. Wij pleiten daarom voor een eerlijke verdeling over de hele keten, waarbij niet alleen afvalverbranding wordt beprijsd, maar er ook maatregelen worden genomen aan de bron. Zo waarborgen we de betaalbaarheid én stimuleren we écht duurzame oplossingen.”
Het kabinet kondigde vorig jaar nog een plastic-heffing voor producenten aan, maar schrapte deze maatregel. In plaats daarvan wordt het beoogde bedrag van €567 miljoen per jaar nu volledig gedekt via verhogingen en hervorming van de afvalstoffenbelasting en de CO₂-heffing op afvalverbranding. Ook wordt een deel gedekt uit het klimaatfonds, waaraan afvalverbrandingsbedrijven meebetalen.
Vakbond FNV overweegt landelijke acties als het kabinet niet bijstuurt. Meer duidelijkheid hierover volgt naar verwachting later deze week.
