Rechtbank Den Haag heeft vandaag, 22 januari 2025, vonnis gewezen in de procedure die door Greenpeace aanhangig is gemaakt. In het vonnis oordeelt de rechtbank Den Haag dat de staat onrechtmatig handelt door de verslechtering van de stikstofgevoelige natuur in Natura 2000-gebieden niet tijdig te stoppen en de wettelijke stikstofdoelen voor eind 2025 niet en voor eind 2030 zeer waarschijnlijk niet te halen.
Op grond van de Habitatrichtlijn, die in de Nederlandse wetgeving is overgenomen, is de Staat verplicht te voorkomen dat de natuur in de Natura 2000-gebieden verslechtert en moet hij zorgen dat die natuur herstelt en in een goede staat komt te verkeren. De Staat heeft onvoldoende maatregelen genomen om de (dreigende) verslechtering tegen te gaan en om de wettelijke stikstofdoelen te halen.
De rechtbank wijst de gevorderde verklaring voor recht daarom gedeeltelijk toe. De rechtbank beveelt de Staat zich aan het wettelijk stikstofdoel voor 2030 te houden, wat betekent dat de Staat 50% van het oppervlakte van de stikstofgevoelige natuur uiterlijk op 31 december 2030 onder de KDW moet brengen. Daarbij moet de Staat, anders dan de Staat tot nu gedaan heeft, voorrang geven aan de meest kwetsbare natuur die op de zogenoemde Urgente Lijst staat. Het gaat daarbij onder meer om de Veluwe. Haalt de Staat dit doel niet, dan moet de Staat een dwangsom van 10 miljoen euro betalen. De rechtbank oordeelt dat de Staat dit vonnis direct moet uitvoeren, ook in aanloop naar de beslissing in een eventueel hoger beroep.
Vorenstaande houdt in dat ondernemingen in de directe nabijheid van de gebieden die op de Urgente Lijst staan, mogelijk eerder met maatregelen worden geconfronteerd dan op basis van het huidige politieke beeld was voorzien. Ook zal de drempel voor nieuwe ontwikkelingen vermoedelijk hoger komen te liggen dan in andere gevallen.
Dat een dwangsom aan de Staat wordt opgelegd is ongebruikelijk, maar de rechtbank ziet in drie omstandigheden toch aanleiding voor het opleggen van een dwangsom:
1. De verwijtbare onrechtmatigheid van het PAS;
2. Het intrekken van het NLPG en transitiefonds;
3. Het tot op heden ontbreken van wetenschappelijk onderbouwd beleid waaruit kan worden afgeleid dat de doelstelling voor 2030 kan worden gehaald.
Voor zover dat niet al uit-en-te-na duidelijk was: politiek Den Haag is aan zet!
Bron: HBR Advocaten
