Een goed functionerende energiemarkt kan niet zonder een effectieve opslag. Vraag en aanbod zijn meestal niet synchroon en dan is opslag voor korte of langere tijd noodzakelijk. En dat geldt ook zeker voor groene waterstof aangezien de productie ervan afhankelijk is van de beschikbaarheid van zonne- en windenergie. Door de opslag van grote hoeveelheden waterstof is er een continue beschikbaarheid van de energiedrager. Op die manier kan de industrie altijd over duurzame waterstof beschikken en kunnen in de toekomst energiecentrales, met waterstof als brandstof, duurzaam stroom produceren op die momenten dat er te weinig elektriciteit uit zon en wind beschikbaar is.
Gasunie-dochter EnergyStock slaat al meer dan tien jaar veilig aardgas op in zoutlagen bij Zuidwending. Deze zogenoemde cavernes zijn ook uitermate geschikt voor het opslaan van waterstof. Sinds 2021 wordt door HyStock, dochteronderneming van Gasunie, ervaring opgedaan met de opslag van waterstof in het boorgat van de toekomstige caverne A8. Op die manier wordt de geschiktheid van de opslag van waterstof gedemonstreerd. Tot 2030 wil HyStock tot vier cavernes in gebruik nemen voor de grootschalige opslag van waterstof.
De demonstratie in het boorgat A8 wordt begin 2023 afgerond. De opgedane kennis wordt gedeeld met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het SodM en partners in het project. De eerste caverne die daadwerkelijk in gebruik wordt genomen is de caverne A5. Het vergunningstraject voor de cavernes is gestart. Omdat waterstofopslag net als het waterstofnetwerk van nationaal belang zijn, vallen deze projecten onder de Rijkscoördinatieregeling. In het eerste kwartaal 2023 wordt de cNRD (concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau) gepubliceerd en kunnen belanghebbenden en omwonenden reageren op de plannen. Kijk voor meer informatie op de website van RVO.
De getallen staan niet voor Nederlandse rijkswegen maar voor de nummering van de cavernes. Cavernes A1 tot en met A7, met uitzondering van A5, zijn op dit moment in gebruik voor de opslag van aardgas. Cavernes A5, A8 en hoger zullen worden ontwikkeld voor de opslag van waterstof. In totaal is er in de huidige vergunning ruimte voor tien cavernes.
Met deze demonstratie wilden we ervaring opdoen met een pilot-installatie voor waterstofopslag. We wilden nagaan of de huidige toegepaste veiligheidsbarrières en methodologie passend zijn voor ondergrondse waterstofopslag in zoutcavernes. Het project heeft veel mooie inzichten opgeleverd en duidelijk gemaakt dat:
de huidige manier van werken voor veilige opslag van aardgas ook geschikt is voor waterstofopslag,
een systeem voor waterstofopslag goed beheersbaar is als het gaat om de technische integriteit, geologische dichtheid, stabiliteit en veiligheid.
Kortom, een succesvolle demonstratie.
De eerste caverne die we in gebruik willen nemen is de caverne A5. Die heeft inmiddels de definitieve vorm en capaciteit bereikt. We starten met de bouw zodra de noodzakelijke vergunningen zijn verleend voor de bovengrondse installatie, de ondergrondse opslag en de aansluitleiding met het landelijke waterstofnetwerk. Als alles volgens plan verloopt, wordt de eerste caverne eind 2026 in gebruik genomen.
Diep in de bodem bevindt zich een zoutlaag. Door dit zout op te lossen met water, en dit zoute water - ook wel pekel genoemd - naar boven te pompen ontstaan cavernes, holtes in de bodem.
