De Rijksoverheid stimuleert aardwarmte als duurzame energiebron. Aardwarmte kan een grote rol spelen bij de levering van warmte aan woningen, glastuinbouw en industrie. Om dit voor elkaar te krijgen, biedt de overheid onder andere subsidies aan voor aardwarmteprojecten.
Aardwarmte, ook wel geothermie, maakt gebruik van warmte uit de diepe ondergrond. Vanuit minimaal 500 meter onder de grond wordt warm water opgepompt, wat gebruikt wordt om leidingwater te verwarmen. Dit warme leidingwater warmt daarna ruimtes op, bijvoorbeeld in een woning. Hiervoor is een warmtenetwerk (stadsverwarming) nodig. Ook andere bronnen kunnen warmte leveren aan dit netwerk. Bijvoorbeeld biomassa, restwarmte en warmtepompen.
Het opgepompte en vervolgens afgekoelde water gaat terug de grond in. Dit kan later opnieuw worden gebruikt, als de aarde het weer heeft opgewarmd.
De overheid neemt verschillende maatregelen om aardwarmte te stimuleren. De belangrijkste maatregelen zijn:
De overheid steunt bedrijven die naar aardwarmte boren met de regeling Risico’s dekken voor aardwarmte (RNES Aardwarmte). Als een boring zonder succes verloopt, krijgt het bedrijf een vergoeding.
Met de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) steunt de overheid de productie van duurzame energie, waaronder aardwarmte.
Het SCAN-programma onderzoekt waar de ondergrond geschikt is voor de winning van aardwarmte.
Via Ultradiepe Geothermie onderzoeken bedrijven en organisaties of het mogelijk is om warmte dieper dan 4.000 meter uit de ondergrond te halen. Deze aardwarmte op ultradiepte is geschikt voor de lichte industrie. In Nederland is nog geen ervaring met ultradiepe aardwarmte.
Bij Kas als Energiebron werken de overheid en bedrijfsleven samen om de CO2-uitstoot van de glastuinbouw terug te dringen. Onder andere door voorlichting aan tuinbouwbedrijven over gebruik van aardwarmte.
Met deze maatregelen wil de overheid bereiken dat er meer aardwarmteprojecten komen. Waardoor de productie ervan steeds goedkoper wordt. Het doel is om in 2030 15 petajoule aan duurzame energie op te wekken uit aardwarmte. Dat is ongeveer het gemiddelde gas- en elektriciteitsverbruik van 2,2 miljoen huishoudens.
Voor opsporing en winning van aardwarmte dieper dan 500 meter zijn vergunningen nodig van de overheid. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de veiligheid voor mens en milieu bij de winning van aardwarmte.
Per 1 juli 2023 geldt voor aardwarmte een apart stelsel om vergunningen aan te vragen. Dit moet beter aansluiten bij wat er in de praktijk bij aardwarmteprojecten komt kijken. En het moet ervoor zorgen dat aardwarmte op een veilige manier kan blijven bijdragen aan de energietransitie.
