De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 9 juli 2025 het advies vastgesteld over het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Vedder (CDA), Grinwis (ChristenUnie) en Bromet (GroenLinks-PvdA) over het beschikbaar stellen van financiële middelen uit het Klimaatfonds voor de landbouwsector. Het advies is op 14 juli 2025 gepubliceerd op de website van de Raad van State.
Het wetsvoorstel heeft als doel om het mogelijk te maken dat maatregelen voor de landbouwsector worden gefinancierd vanuit het Klimaatfonds. Daartoe wordt voorgesteld de bepalingen van de Tijdelijke wet Klimaatfonds te schrappen die regelen dat het fonds geen maatregelen faciliteert met het oog op de klimaatdoelen voor landbouw en landgebruik.
In december 2022 heeft de regering wetsvoorstellen ingediend om twee begrotingsfondsen in te stellen: het Klimaatfonds en het Transitiefonds landelijk gebied en natuur. Klimaatmaatregelen voor de landbouwsector zouden worden gefinancierd uit het Transitiefonds. Het wetsvoorstel voor het Transitiefonds is echter op 29 november 2024 door de regering ingetrokken. Tegen deze achtergrond betogen de initiatiefnemers dat financiering van klimaatmaatregelen voor de landbouwsector vanuit het Klimaatfonds mogelijk moet zijn. Daarnaast betogen zij dat deze financiering wenselijk is vanwege het substantiële aandeel van de landbouwsector in de klimaatopgave.
Het doel van het Klimaatfonds wordt door het wetsvoorstel verbreed. Het budget van het fonds blijft echter ongewijzigd. Bij gelijkblijvend budget moeten meer klimaatmaatregelen uit hetzelfde budget worden gefinancierd. Dit kan ten koste gaan van de oorspronkelijke maatregelen en doelen van het Klimaatfonds. Bovendien kunnen klimaatfondsmiddelen die reeds zijn gereserveerd, als gevolg van het wetsvoorstel een andere bestemming krijgen. De Afdeling adviseert in de toelichting hierop in te gaan.
De mogelijkheden om in de landbouwsector steun te verstrekken zijn, in het licht van Europese staatssteunregels, in de regel beperkter dan in andere economische sectoren. De initiatiefnemers gaan hier in de toelichting niet op in. De Afdeling adviseert in de toelichting in te gaan op de Europese staatssteunregels bij het verstrekken van gelden aan de landbouwsector vanuit het Klimaatfonds.
De Tijdelijke wet Klimaatfonds vermeldt drie bestedingsdoelen waarvoor financiële middelen beschikbaar kunnen worden gesteld. Dit zijn, kort samengevat, de energievoorziening, het bedrijfsleven en de gebouwde omgeving. Deze wettelijke bestedingsdoelen blijven met het initiatiefwetsvoorstel ongewijzigd.
In de toelichting wordt niet ingegaan op de vraag of de huidige wettelijke formulering van de bestedingsdoelen breed genoeg is om alle maatregelen in de landbouwsector te omvatten die volgens de initiatiefnemers aanspraak zouden kunnen maken op financiering vanuit het Klimaatfonds. De Afdeling adviseert in de toelichting hier nader op in te gaan en zo nodig het wetsvoorstel hierop aan te passen.
De Afdeling advisering heeft een aantal opmerkingen bij het voorstel en adviseert daarmee rekening te houden voordat het voorstel in behandeling wordt genomen.
