Op 8 juni 2023 nam de ACM het Codebesluit aansluittermijnen kleine aansluitingen. Hierdoor werd de Netcode Elektriciteit (hierna: “de Netcode”) gewijzigd. In de Netcode staan diverse voorwaarden die netbeheerder moeten hanteren tegenover hun afnemers. Met het codebesluit aansluittermijnen kleine aansluitingen werd art. 8.11 toegevoegd. Daar waar voorheen de aansluittermijn voor zowel grote als kleine aansluitingen in art. 23 van de Elektriciteitswet was geregeld, was met dit codebesluit de termijn voor aansluiting van een kleine aansluiting sinds 8 juni 2023 neergelegd in de Netcode.
Uit Europese jurisprudentie van het Hof van Justitie van de EU [1] volgde enige tijd geleden dat het bepalen van de redelijke termijn van een aansluiting, indertijd een termijn van 18 weken, een exclusieve taak is die is voorbehouden aan de nationale regulerende instantie, waaronder de Autoirteit Consument en Markt (hierna: “ACM”). De in art. 23 van de Elektriciteitswet bepaalde redelijke aansluittermijn is daarom in strijd met Elektriciteitsrichtlijn. De ACM moet een redelijke aansluittermijn bepalen en niet de wetgever. Voor de nationale rechters in Nederland is dit overigens geen reden om art. 23 van de Elektriciteitswet buiten toepassing te laten [2]. Dit artikel heeft daarmee nog steeds werking, zij het dat (ook) naar de termijnen in art. 8.11 van de Netcode wordt gekeken.In het Codebesluit aansluittermijnen kleine aansluitingen heeft de ACM in feite invulling gegeven aan de gewezen Europese jurisprudentie, door het codebesluit op 8 juni 2023 te nemen en daarmee art. 8.11 in de Netcode in te voegen.
Echter, dit codebesluit is op 17 september jl. door het College van Beroep voor het bedrijfsleven (hierna: “CBb”) vernietigd voor wat betreft de daarin genoemde aansluittermijnen [2], zodat we weer terug bij af zijn: er geldt een redelijke termijn volgens art. 23 Elektriciteitswet en die is verstreken 18 weken nadat de aanvraag is geaccepteerd door de netbeheerder.
Wat stond er in het Codebesluit aansluittermijnen kleine aansluitingen, waarmee art. 8.11 van de Netcode is ingevoegd?
“Artikel 8.11
1. Indien een aangeslotene een netbeheerder verzoekt om een aansluiting met een doorlaatwaarde kleiner dan of gelijk aan 3 x 80A op het door hem beheerde net, dan wel om een wijziging van een bestaande aansluiting met een doorlaatwaarde kleiner dan of gelijk aan 3 x 80A, realiseert de netbeheerder deze aansluiting of wijziging binnen een redelijke termijn, tenzij er sprake is van overmacht.
2. De in het eerste lid bedoelde termijn is in ieder geval verstreken na:
a. 12 weken na het indienen van de aanvraag indien het verzoek een wijziging betreft van een bestaande aansluiting waarbij geen grondwerkzaamheden nodig zijn;
b. 18 weken na het indienen van de aanvraag indien het verzoek een nieuwe aansluiting betreft, of een wijziging van een bestaande aansluiting waarbij sprake is van grondwerkzaamheden;
3. De aangeslotene kan een langere termijn verzoeken dan de in het tweede lid onderdeel a of b, of vierde lid, vastgestelde termijn. Tevens kan de netbeheerder de aangeslotene verzoeken of hij expliciet akkoord wil gaan een langere termijn.
4. Indien de netbeheerder geen aanbod doet voor het uitvoeren van transport overeenkomstig de bepalingen van artikel 9.6, derde lid en de periode tussen het verzoek en de beschikbaarheid van het transport langer is dan de termijn bedoeld in het tweede lid, onderdelen a of b, bedraagt de aansluittermijn in afwijking van het tweede lid de periode tot de beschikbaarheid van het transport, met een maximum van 52 weken.
5. Als er sprake is van overmacht, als bedoeld in het eerste lid, brengt de netbeheerder de aangeslotene hiervan zo spoedig mogelijk op de hoogte. Een beroep op overmacht is mogelijk tot het verstrijken van de op grond van het tweede, derde of vierde lid van toepassing zijnde termijn."
Netbeheer Nederland en Vereniging Eigen Huis hadden beroep ingesteld tegen het Codebesluit aansluittermijnen kleine aansluitingen. Met name het ingestelde beroep van Netbeheer Nederland vindt gehoor bij het CBb. Het CBb geeft kortgezegd aan dat de ACM niet-haalbare aansluittermijn vastgesteld zonder daarbij in kaart te brengen of deze termijnen haalbaar zouden zijn. Naar het oordeel van het CBb kon de ACM zonder nader onderzoek naar de feiten, omstandigheden en belangen dan ook redelijkerwijs niet volstaan met het vaststellen van de aansluittermijnen van respectievelijk 12, 18 en 52 weken. Daarmee brengt zij volgens het CBb de netbeheerders in de positie dat zij in strijd (zullen) handelen met de algemeen verbindende regelgeving (de Netcode).
De hiervoor in art. 8.11 genoemde aansluittermen zijn dus bij uitspraak d.d. 17 september jl. door het CBb vernietigd. Het is nu aan de ACM om een nieuw codebesluit te nemen. Tot die tijd is het enige aanknopingspunt in de wet- en regelgeving de termijn van artikel 23 Elektriciteitswet (18 weken). Dit verhoudt zich echter moeilijk met de uitspraak van het CBb.
[1] Zie de uitspraken Commissie tegen België en de Commissie tegen Duitsland (C-818/18 en C-7676/19).
[2] Zie bijvoorbeeld Rechtbank Oost-Brabant, 06-02-2024, ECLI:NL:RBOBR:2024:500 r.o. 4.3.3
[3] CBb 17 september 2024, ECLI:NL:CBB:2024:642
