In de afgelopen jaren is de omzet van voedselproducten met een duurzaamheidskeurmerk gestaag gestegen. Volgens de jaarlijkse Monitor Keurmerken Retail blijkt dat de Topkeurmerken zoals Biologisch, Planet Proof en Beter Leven jaar na jaar zowel in omzet als in aantal producten in de supermarkt groeien. Steeds vaker kiezen consumenten ongemerkt voor een product met een Topkeurmerk. Zo heeft PLUS onder haar eigen merk alle dagverse zuivel, onbewerkte uien en aardappelen standaard biologisch gemaakt. Jumbo verkoopt op de AGF-afdeling alle gesneden groente met het keurmerk On the Way to Planet Proof. Dit zijn slechts een paar voorbeelden van hoe supermarkten consumenten stimuleren om een duurzame keuze te maken. Denk ook aan de prominente plaats van groenteafdelingen, het vaak lagere prijsniveau van vleesvervangers ten opzichte van vlees, en verpakkingen met minder plastic.
Supermarkten doen dit niet alleen. Ze werken nauw samen met leveranciers, producenten, boeren en tuinders. Door langdurige samenwerkingen kan stap voor stap worden gewerkt aan innovatie, verduurzaming en een eerlijk verdienmodel. Belangrijke redenen hiervoor zijn de veranderende wensen van consumenten, internationale afspraken zoals het Klimaatakkoord van Parijs en (inter)nationale regelgeving zoals de ontbossingswetgeving en biodiversiteitsdoelen. Ook voedselzekerheid wordt steeds belangrijker. Klimaatverandering en geopolitieke spanningen maken het lastiger om op tijd de juiste producten in te kopen. Door samenwerkingen wordt de inkoop voorspelbaarder en de kans op lege schappen kleiner.
Als consument vinden we volle schappen heel normaal. Maar we staan vaak niet stil bij de complexe processen en inzet van mensen die dat dagelijks mogelijk maken. Het vullen van supermarktschappen met verse, duurzame producten is een topprestatie. Het mag best meer gewaardeerd worden.
Supermarkten leggen hun duurzaamheidsambities vast in doelstellingen en rapporteren hierover in duurzaamheidsverslagen. Deze voldoen steeds vaker aan de CSRD-vereisten, wat consumenten inzicht geeft in hun voortgang.
Hoewel supermarkten duidelijke stappen zetten, halen consumenten hun voedsel steeds vaker elders. Restaurants, bedrijfskantines, scholen en fastfoodketens spelen een groeiende rol. De uitgaven aan voedsel buitenshuis zijn de afgelopen jaren flink gestegen, van €1.162,70 euro per persoon in 2018 naar €1.427,- per persoon in 2023 (bron: foodinspiration), en de verwachting is dat deze trend zich voortzet. Toch zien we duurzame producten in deze sectoren nog maar mondjesmaat.
Bij grotere cateraars zoals Albron en Compass zien we al aandacht voor een duurzamer en gezonder assortiment. In de horeca en fastfood zijn echter nog volop kansen. Denk aan meer producten met Topkeurmerken, minder voedselverspilling en duurzamere verpakkingen. Het zou waardevol zijn als de jaarlijkse monitor ook deze kanalen meeneemt, zodat hun impact beter zichtbaar wordt.
Voor een duurzamer voedselaanbod is actie nodig van alle partijen in de keten. Supermarkten laten zien dat verduurzaming mogelijk is door samenwerking en innovatie. Nu is het tijd dat ook horeca, catering en fastfood deze lijn volgen. Door samen te werken kunnen we een duurzaam en betaalbaar voedselaanbod voor iedereen realiseren.
