Het is haalbaar de kleine luchtvaart in Nederland op de korte afstanden te elektrificeren. De eerste elektrische vliegtuigen met negen passagiers zouden in 2026 al gecertificeerd en beschikbaar kunnen zijn op de markt voor korte afstandsvluchten. Daarmee wordt het mogelijk een belangrijke stap te zetten richting verduurzaming van de luchtvaart. Dit is de uitkomst van een studie van NACO/Royal HaskoningDHV met Koninklijke NLR in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De studie is onlangs aan de Tweede Kamer aangeboden.
Bij onveranderd beleid kan het aandeel in de wereldwijde CO2-uitstoot door luchtvaart stijgen van 2% tot meer dan 20% in 20501. In de Luchtvaartnota2 heeft Nederland ambities voor duurzame luchtvaart geformuleerd, waaronder het doel om in 2050 de commerciële luchtvaart op de korte afstanden volledig elektrisch uit te voeren.
Het ministerie vroeg NACO en NLR een routekaart op te stellen voor de implementatie van elektrisch vliegen in het Koninkrijk der Nederlanden. De studie is de eerste die geïntegreerd aandacht besteedt aan het luchtvaartecosysteem van stakeholders en alle technische, logistieke, energie- en financiële aspecten die een rol spelen bij het inrichten van elektrische luchtvaart. Zo is er gekeken naar de beschikbaarheid van de toestellen en batterijen, de inrichting en logistiek op de luchthavens, laadtechnologie, (duurzame) energievoorzieningen en kosten.
De studie laat verschillende uitdagingen zien. Aan de kant van het vliegtuig zijn dat het ontwikkelen van batterijen, het certificeren van nieuwe vliegtuigen en het opschalen van de productie om aan de vraag te kunnen beantwoorden. Op de grond zijn dat het aanpassen van de infrastructuur en wet- en regelgeving, het opzetten van duurzame energiebronnen en het opvangen van de piek in de energievraag tijdens het laden. Ondanks de uitdagingen staan de onderzoekers achter de conclusie dat het binnen afzienbare tijd mogelijk is dat elektrisch aangedreven vliegtuigen, met een capaciteit tot 19 passagiers op trajecten tot 200 km, structureel de rol van de traditionele luchtvaart overnemen. Dit biedt daarbij extra kansen voor de regionale luchtvaart.
Esther Kromhout, directeur NACO (Netherlands Airport Consultants, onderdeel van Royal HaskoningDHV): “Onze studie levert een waardevolle bijdrage aan de discussie over de toekomst van elektrisch vliegen en de rol daarvan in de verduurzaming van de luchtvaart. De routekaart laat zien wat er in de nabij toekomst (2026-2030) mogelijk is op basis van de huidige technische ontwikkelingen. Het is een realistisch scenario dat haalbaar wordt wanneer de stakeholders actief de samenwerking met elkaar zoeken. We staan nog maar aan het begin; dit is een klein, maar belangrijk stukje in de grotere puzzel van de wereldwijde transitie naar zero-emissie en echt duurzame luchtvaart. Allemaal thema’s waar wij dagelijks mee bezig zijn.”
“Met onze volledig elektrische Pipistrel Velis Electro hebben we al aangetoond dat elektrisch vliegen mogelijk is. Op dit moment geldt dat alleen nog voor kleine toestellen en op korte afstanden”, vult Martin Nagelsmit, hoofd afdeling Duurzaamheid en Milieu bij NLR, aan. “De uitdagingen liggen ook op de grond en in beleid en regelgeving, zoals we nu bijna dagelijks ervaren. Voor een volledige verduurzaming van de luchtvaart is er naast elektrisch vliegen nog meer nodig. Er is niet één heilige graal die de klimaatimpact, veroorzaakt door de huidige generatie vliegtuigen, oplost. Om het hele spectrum adequaat aan te pakken, moeten we inzetten op verschillende oplossingen, zoals ook waterstofaandrijving, duurzame brandstoffen en nóg efficiëntere vliegtuigen en operatie.”
De studie gebruikte de lijndienstregeling tussen Aruba, Bonaire en Curaçao als voorbeeld om de impact van het invoeren van elektrisch vliegen kwantificeerbaar te maken, in termen van infrastructuur, energievraag en kosten. De studie geeft inzicht in zowel de investeringen als de operationele kosten om het commerciële vliegverkeer tussen de drie eilanden in drie fasen om te zetten: eerst klein beginnen in 2026, om vervolgens van het vliegverkeer (zoals in 2019 gemeten) 50% in 2030 en 100% in 2035 volledig elektrisch uit te voeren. Met de kennis die met deze studie is opgedaan kunnen ook de mogelijkheden op andere plaatsen, in Nederland en in het Koninkrijk, in kaart gebracht worden.
