EPBD IV verplicht de gebouwen van de toekomst: ‘Zero Emission Buildings’

Deze richtlijn is opgesteld ten behoeve van de Green Deal. In één zin houdt deze deal in dat de Unie zich ertoe heeft verbonden tegen 2030 “de netto broeikasgasemissies van de gehele economie van de Unie met ten minste 55% te reduceren ten opzichte van 1990.” Het achterliggende doel is het beperken van de wereldwijde gemiddelde temperatuurstijging tot ruim onder de 2 ̊C. Een belangrijk onderdeel van deze bredere doelstelling, is het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Zo is de ‘renovatiegolf-strategie’ gepresenteerd, waar de EPPB IV deel van uitmaakt. Het doel van de renovatiegolf-strategie is:

• Groenere gebouwen,
• meer banen, en
• een hogere levenskwaliteit.

Deze strategie bevat een actieplan met onder andere concrete regelgeving om de energieprestaties van gebouwen te verbeteren. De EPBD IV beoogt te bewerkstelligen dat het jaarlijkse energierenovatiepercentage van gebouwen tegen 2030 op zijn minst is verdubbeld en dat ‘grondige renovatie’ wordt bevorderd. Hierover later meer.

Het uiteindelijke doel is dat de gebouwensector in 2050 volledig koolstofvrij is. Om dit te bereiken wordt het gebruik van fossiele brandstoffen langzaam maar zeker uitgefaseerd. De EPBD IV speelt daar op in. Zo mogen in 2025 bijvoorbeeld geen financiële stimulansen meer worden gegeven aan installaties van op zichzelf staande verwarmingsketels die werken op fossiele brandstoffen.

Een nieuw geïntroduceerd begrip zijn de ‘Zero Emission Buildings’ (ZEB’s). Gebouwen zijn zowel voor, tijdens en na hun levensduur verantwoordelijk voor de uitstoot van broeikasgassen. Daarom ziet deze richtlijn niet enkel op nieuwbouw, maar ook op het renoveren van bestaande gebouwen. ZEB’s zijn gebouwen met een zeer lage energievraag, zonder koolstofuitstoot door fossiele brandstoffen en zonder of met zeer weinig broeikasgasemissies. Tegen 2030 moeten alle nieuwe gebouwen emissievrij zijn en bestaande gebouwen moeten tegen 2050 zijn gerenoveerd tot ZEB’s.

Van lidstaten wordt ten eerste verwacht dat zij minimumeisen voor de energieprestaties van gebouwen en onderdelen van gebouwen opstellen en vastleggen. Hierbij moet ook aandacht worden besteed aan een kostenoptimaal evenwicht tussen de gedane investeringen en de energiekosten die tijdens de levensduur van een gebouw worden bespaard. De invoering van deze minimumeisen voor de energieprestaties van gebouwen moeten leiden tot geleidelijke uitfasering van de 16% slechtst presterende gebouwen voor 2030 en de slechtste 26% voor 2033.

Daarnaast moeten lidstaten voor de berekening van de energieprestatie van gebouwen een berekeningsmethodiek vaststellen die voldoet aan het door de EU gestelde kader. De energieprestaties van gebouwen worden bijvoorbeeld berekend, en ten behoeve van energieprestatiecertificering en conformiteit met de minimumeisen inzake energieprestatie wordt de energieprestatie van een gebouw uitgedrukt, in een numerieke indicator van het primaire energieverbruik per eenheid referentievloeroppervlakte per jaar, in kWh/m2 per jaar. Belangrijk is dat voor de berekening uitgegaan wordt van jaarlijkse prestaties en niet enkel gebaseerd wordt op het meest gunstige seizoen.

Bestaande gebouwen die nog niet voldoen aan de ZEB status moeten grondig worden gerenoveerd. Om te voorkomen dat alle bestaande gebouwen in één keer moeten worden gerenoveerd kan worden gekozen een “grondige renovatie” op te delen. Een grondige renovatie is een renovatie die in overeenstemming is met het ‘energie-efficiëntie-eerstbeginsel’, gericht op essentiële onderdelen van een gebouw. Gebouwen die grondig worden gerenoveerd krijgen een ‘renovatiepaspoort’. Deze renovatiepaspoorten bieden een duidelijke routekaart voor gefaseerde grondige renovaties en helpen eigenaren en investeerders de timing en reikwijdte van de gedeeltelijke renovaties zo goed mogelijk te plannen. In een volgende blog zoomen wij hier dieper op in.

Nederland moet een grote stap zetten, voordat o.a. investeerders, ondernemers en particulieren concreet met de EPBD IV aan de slag moeten. Immers, de EPBD IV moet nog worden geïmplementeerd. De uiterlijke deadline hiervoor is 29 mei 2026. Het is nog niet exact zeker hoe Nederland de richtlijn implementeert: welke berekeningsmethodiek wordt bijvoorbeeld vastgesteld? Desondanks biedt de richtlijn alvast handvatten aan vastgoedprofessionals om zich voor te bereiden. In het volgende blog gaan wij dieper in op de ‘grondige renovatie’ en de gevolgen voor de praktijk.