Het verminderen van administratieve lasten, het terugdringen van complexiteit en het vergemakkelijken van de implementatie staan centraal in de vereenvoudigingsagenda van de Europese Commissie voor dit jaar. Dit artikel beschrijft de strategie en initiatieven van de Commissie om wetgeving te stroomlijnen en de impact daarvan op duurzaamheidsrichtlijnen zoals de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD).
In november vorig jaar presenteerde President Von der Leyen plannen voor een Omnibuspakket als een van de eerste stappen van haar tweede mandaat. Dit initiatief is bedoeld om Europese wetgeving in verschillende sectoren te evalueren en de regeldruk voor bedrijven te verlichten. Sommige bedrijven hebben zorgen geuit over buitensporige rapportageverplichtingen, overlappende regelgeving en hoge nalevingskosten. Door bestaande regels te stroomlijnen, beoogt het Omnibuspakket procedures te vereenvoudigen en rapportageverplichtingen binnen meerdere EU-wetten te verminderen. Dit initiatief volgt op de belofte van President Von der Leyen in aanloop naar haar herverkiezingscampagne.
Het Omnibuspakket sluit aan bij het bredere doel van de Commissie om "de administratieve lasten te verminderen en de implementatie te vereenvoudigen: minder bureaucratie en rapportage, meer vertrouwen, betere handhaving en snellere vergunningverlening", zoals uiteengezet in de Politieke beleidslijnen voor de volgende Europese Commissie 2024-2029. Het weerspiegelt ook het Draghi-rapport, waarin onder andere wordt gepleit voor de vereenvoudiging van rapportageverplichtingen binnen de Europese Unie.
Het zogenaamde Competitiveness Compass bevestigt de inzet van de Europese Commissie om een ongekende vereenvoudigingsinspanning te leveren, met "ambitieuze gekwantificeerde doelstellingen voor het verminderen van de rapportagelast: minstens 25% voor alle bedrijven en minstens 35% voor mkb-bedrijven". Daarnaast wordt een reeks Simplification Omnibus-pakketten aangekondigd. De eerste Omnibus richt zich op het stroomlijnen van rapportage over duurzame financiering, duurzaamheid in de toeleveringsketen en taxonomie-eisen. Bovendien moeten maatregelen worden ingevoerd om te voorkomen dat kleinere bedrijven in de toeleveringsketen worden geconfronteerd met buitensporige rapportage-eisen – een last die nooit door wetgevers werd beoogd. Ter verdere ondersteuning van proportionele regelgeving wordt een nieuwe categorie "small mid-caps" voorgesteld, waarmee duizenden EU-bedrijven kunnen profiteren van gerichte versoepelingen, vergelijkbaar met de bestaande voordelen voor mkb-bedrijven.
Het eerste voorstel voor de “First Omnibus package on sustainability” wordt naar verwachting op 26 februari 2025 gepresenteerd door President Von der Leyen en uitvoerend vicevoorzitter Séjourné, al doen geruchten de ronde dat dit mogelijk wordt uitgesteld tot maart.
Inhoudelijk worden verschillende opties overwogen, waaronder het uitstellen van de algehele implementatiedeadline, het aanpassen van de reikwijdte van bedrijven die onder de regelgeving vallen, het verminderen van het aantal openbaarmakingsvereisten, het beperken van de reikwijdte van de waardeketen en het inperken van verplichtingen rond klimaattransitieplannen. Naar onze mening zouden veel van deze aanpassingen de potentiële positieve impact van deze richtlijnen beperken.
Het is belangrijk om te benadrukken dat de CSRD meer is dan alleen een rapportagerichtlijn—het is ontworpen om bedrijven te helpen zich te concentreren op de gebieden waar ze de meeste impact kunnen maken en daarover te communiceren. Rapportage over die impact zou een ‘natuurlijk’ resultaat moeten zijn van betekenisvolle acties.
Duurzaamheidsrapportage is al jarenlang gebruikelijk en stelt bedrijven in staat om zich te onderscheiden van concurrenten en in dialoog te gaan met zowel interne als externe belanghebbenden. Met de CSRD zorgt rapportage niet alleen voor consistentie, maar benadrukt het ook waarin bedrijven zich onderscheiden en hoe ze hun duurzaamheidsstrategie vormgeven. Transparantie biedt concurrentievoordelen, omdat het vertrouwen creëert bij investeerders, klanten en toezichthouders. Wij geloven dat duurzaamheidsrapportage blijft bestaan en dat bedrijven er goed aan doen om door te gaan met hun voorbereidingen. Dit helpt bij het creëren van een robuuste en betekenisvolle duurzaamheidsstrategie dat waarde en weerbaarheid toevoegt aan het bedrijf.
Waar de CSRD transparantie over duurzaamheid waarborgt, biedt de CSDDD richtlijnen voor het integreren van duurzaamheid in bedrijfspraktijken—terwijl bedrijven ook verplicht worden om hierover te rapporteren.
De CSDDD is gebaseerd op internationaal erkende overeenkomsten, zoals de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de UN Guiding Principles on Business and Human Rights. Veel bedrijven hebben zich al gecommitteerd aan deze richtlijnen, die een cruciale rol spelen in de bescherming van mensen in de waardeketen tegen mensenrechtenschendingen en milieuschade. Belangrijk is dat de CSDDD concrete richting biedt voor de implementatie van deze internationale normen, zodat bedrijven deze effectief kunnen integreren in hun bedrijfsvoering. Binnen de Omnibus-discussies worden zorgen geuit over het zogeheten "trickle-down effect" voor kleinere bedrijven. Het is echter belangrijk om te benadrukken dat de richtlijn al safeguards bevat om te voorkomen dat kleine ondernemingen onevenredig worden belast, in het bijzonder om te zorgen dat nalevingsvereisten hun levensvatbaarheid niet in gevaar brengen.
Hoewel sommige stemmen pleiten voor een inperking van de inhoud van de CSRD en CSDDD, zijn er ook sterke oproepen van ngo’s, academici en de industrie om deze initiatieven voort te zetten. Uiteindelijk hebben beide richtlijnen het potentieel om meer transparantie en duurzaamheid te stimuleren – twee elementen die essentieel zijn voor een veerkrachtig en toekomstbestendig bedrijfsmodel.
Met nieuwe updates, geruchten en uitgelekte informatie die bijna dagelijks verschijnen, is ons advies om op koers te blijven en de ontwikkelingen vanuit de EU nauwlettend te volgen. Aangezien de Omnibus ertoe zou kunnen leiden dat de kerntekst van de CSRD en CSDDD opnieuw wordt geopend op ‘Level 1’ (oftewel, het opstellen van een nieuwe EU-richtlijn), kan een langdurig wetgevingsproces worden verwacht. Dit omvat lezingen, mogelijke amendementen en de uiteindelijke goedkeuring door het Europees Parlement en de Europese Raad. Na goedkeuring op Europees niveau zal omzetting in nationale wetgeving moeten plaatsvinden.
Gezien de strategische waarde van ESG voor elk bedrijf, zijn wij van mening dat bedrijven hoe dan ook hun duurzaamheidsreis moeten voortzetten—ongeacht de uitkomst van de discussies op EU-niveau. Uiteindelijk is het belangrijk te benadrukken dat deze regelgeving bedrijven niet alleen helpt om aan de regels te voldoen, maar hen ook stimuleert om een bredere positieve impact te maken, terwijl ze tegelijkertijd hun veerkracht en concurrentiekracht versterken.
