In de Green Deal Zorg 3.0 hebben zorgpartijen zich gecommitteerd aan het verduurzamen van onder andere gebouwen, energie en vervoer. Zij streven naar 55% minder directe CO2-uitstoot in 2030 (t.o.v. 2018) en klimaatneutrale zorg in 2050. De maatregelen die in dit kader genomen (moeten) worden dienen bekostigd te worden.
Eerder schreven Michelle Koomen en Nick Suurmond een artikel over de verschillende maatregelen vanuit de overheid die bedrijven moeten stimuleren om te investeren in duurzaamheid en relevant zijn voor zorgvastgoed. Zorginstellingen ontkomen er niet aan bij forse investeringen ook externe financiering aan te trekken. In dit bericht ga ik in op de externe financieringsmogelijkheden voor zorginstellingen ten behoeve van voornoemde investeringsopgave.
Zorginstellingen kiezen meestal voor een mix van financieringsbronnen. Financiering verstrekt door een of meerdere Nederlandse grootbanken en/of de sectorbank Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) al dan niet gecombineerd met leningen geborgd door het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WFZ) liggen het meest voor de hand. Voor de grotere financieringsopgaven komt daar mogelijk de optie van een langlopende lening van de Europese Investeringsbank (de EIB) bij. Een enkele zorginstelling heeft obligaties uitgegeven, maar vooralsnog is dat geen trend geworden.
Ter voorfinanciering van investeringen bieden banken de mogelijkheid een investerings- of kasgeldfaciliteit af te sluiten voor de duur van de verwachte bouwperiode, meestal maximaal twee jaar. Een dergelijke faciliteit biedt flexibiliteit, omdat het vaak aan het begin van de bouw onzeker is wanneer welke bouwkosten moeten worden gemaakt. Onder deze faciliteit kunnen trekkingen worden gedaan zodra daar vanuit de bouw behoefte aan is. Op een investerings- of kasgeldfaciliteit is gebruikelijk een variabele rente van toepassing. Doorgaans is er de mogelijkheid een kortlopende investerings- of kasgeldfaciliteit (tussentijds) te consolideren in een langlopende lening.
Bij een bouwdepot wordt het gehele bedrag van de lening in één keer opgenomen en op een separate rekening geplaatst. Vanaf dat moment wordt rente betaald aan de financier, maar tegelijkertijd wordt ook rente vergoed over het tegoed in het depot. Het bedrag in het bouwdepot kan worden aangewend ten behoeve van de bouwkosten.
In sommige gevallen is het mogelijk (gedeeltelijk) een groenlening aan te trekken tegen een gunstig rentetarief. Om in aanmerking te komen voor een ‘groenkorting’ is het vereist dat de financiering wordt gebruikt voor een duurzaam of innovatief project en dat de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een groenverklaring heeft afgegeven. Deze groenverklaring moet worden aangevraagd via de bank. De lening moet minimaal EUR 25.000 bedragen en de looptijd van de lening is meestal maximaal 10 jaar.
Voor het verwezenlijken van duurzaamheidsambities waarbij lange-termijn investeringen worden gedaan en waarmee meer dan EUR 25 miljoen is gemoeid, kan daarnaast een financiering van de EIB een aantrekkelijke optie zijn. In het algemeen is het niet vereist het gehele leningbedrag in één keer op te nemen en kunnen trekkingen worden gedaan overeenkomstig de financieringsbehoefte. Deze financieringen hebben een lange looptijd, zijn flexibel en hebben gunstige commerciële voorwaarden. De EIB financiert maximaal 50% van de totale investeringssom, dus daarnaast heeft de zorginstelling ook andere financieringsbronnen nodig.
