Een zonnig april met af en toe flink wat wind zorgde voor nieuwe records met duurzame opwek. Op twee middagen werd voor het eerst in de historie zelfs alle stroom die nodig was door zon en wind opgewekt. De noodzaak voor opslag wordt hiermee urgenter. Op die topdagen werd capaciteit afgeschakeld. Met goede opslag was op die dagen zo’n 15 procent meer duurzame stroom beschikbaar geweest. Dit blijkt uit de maandcijfers van Energieopwek.nl
April was een maand met nieuwe mijlpalen in groene stroom. Over de hele maand gezien was 49 procent van de stroom duurzaam opgewekt. Er waren twee volle weken dat gemiddeld ruim de helft van de stroom duurzaam was. Dat is nog nooit eerder voorgekomen.
Op 23 en 24 april werd ’s middags 100 procent van de stroom die nodig was met alleen zon en wind opgewekt. Ook dit was voor het eerst. Wat hielp bij deze mijlpaal is dat het weekenddagen waren. Dan is de vraag naar stroom altijd lager dan doordeweeks.
In deze maand registreerde de site voor de 35ste keer dit jaar een dagpiek van 10 Gigawatt. Zo’n piek, gewoonlijk in de middag, staat voor het verbruik van ruim 60 procent van de totale elektriciteitsvraag in Nederland. Deze pieken volgen elkaar steeds sneller op.
Het Klimaatakkoord streeft in 2030 naar 70 procent duurzaam opgewekte stroom. Het Plan Bureau voor de Leefomgeving (PBL) denkt dat zelfs 75 procent haalbaar is.
Het KNMI registreerde in april meer zonuren dan normaal. Gecombineerd met de groei aan panelen levert zon daarom een steeds grotere bijdragen aan de productie. Met de zonnestroom alleen zou in april de provincie Noord-Holland, inclusief alle daar aanwezige industrie en bijvoorbeeld datacenters, kunnen draaien.
De totale productie van hernieuwbare energie lag in april 17 procent hoger dan dezelfde maand het jaar ervoor. Energie uit zon en wind droeg daar zo’n 47 procent aan bij. Biomassa leverde 44 procent voor de stroom, warmte en brandstoffen.
De pieken in de productie maken twee nieuwe ontwikkelingen duidelijk. De noodzaak voor opslag groeit en negatieve energieprijzen kunnen een stimulans zijn om stroom te gebruiken op goedkope momenten. De prijs was op sommige momenten zo negatief dat huishoudens met een contract op basis van uurprijzen, geld toekregen als ze stroom zouden gebruiken. Een goed moment dus om een was te draaien en de elektrische auto op te laden. Vraagsturing wordt gezien als een van de technieken om pieken optimaal te benutten.
Op 23 en 24 april werd tijdens de piekmomenten veel elektriciteit geëxporteerd, maar moest toch nog naar schatting 15 tot 20 procent van het hernieuwbare aanbod aan zon en wind worden afgeschakeld. Er was gewoon te weinig vraag. Dit jaar zijn dat nog uitzonderingen, maar gegeven de onstuimige groei van zon en wind mag worden verwacht dat dergelijke situaties steeds vaker gaan voorkomen. Opslagsystemen worden dan rendabeler, maar ook alternatieve inzet van elektriciteit voor bijvoorbeeld waterstofproductie.
Hernieuwbare stroom is slechts een deel van de totale hernieuwbare energie. Het finale energiegebruik in Nederland bestaat uit drie onderdelen; warmte, 55 procent (vooral gebouwen en industrie), transport, 25 procent (vooral wegverkeer en vliegverkeer) en stroomverbruik, 20 procent.
Door elektrificatie van de industrie, vervoer, koken en verwarmen zal het aandeel elektriciteit groeien. Het PBL berekent dat dit in 2030 ongeveer uitkomt op 24 procent van het finale gebruik. Daarvan is dan 75 procent hernieuwbaar. In die berekening zit nog niet de aangekondigde extra 10 GW wind op zee.
