Roel Tijssens is sinds juli 2022 Circulaire bouwexpert bij provincie Noord-Holland. Roel ondersteunt gemeenten en woningcorporaties in Noord-Holland om bouwprojecten zo circulair mogelijk te realiseren. Klimaatweb stelde hem een aantal vragen over zijn recente carrièreswitch.
Wat houdt je nieuwe functie precies in?
De huidige nog overwegend traditionele bouweconomie heeft zoals voor velen bekend een groot aandeel in CO2 uitstoot en afvalstromen. De CO2 uitstoot moet omlaag en we moeten slimmer en efficiënter omgaan met grondstoffen en materialen om onze aarde niet uit te putten. Een circulaire bouweconomie is hier een antwoord op en ook nodig om de bouw toekomstbestendig te maken. De provincie zet in op het versnellen van deze transitie en daar speel ik als circulair bouwexpert een rol in.
Kennis over circulair bouwen is nog niet collectief beschikbaar en wordt nog niet voldoende toegepast. Tegelijk is er een grote druk om tempo te maken in de realisatie van nieuwbouwwoningen. Gemeenten hebben hierin een belangrijke rol. Als circulair bouwexpert ondersteun ik de gemeenten hierbij door circulaire bouw onder de aandacht te brengen, kennis en expertise te delen en organisaties aan elkaar te koppelen als ik daar kansen voor signaleer.
Het wegnemen van de obstakels die gemeenten wellicht zien is een belangrijk aandachtspunt. Circulair bouwen is ‘nieuw’, dus is het wel te vertrouwen? Het is vast veel duurder? We hebben de tijd niet hier nu mee aan de slag te gaan. Het zijn slechts een paar aannames die we langs horen komen. Ik snap deze dynamiek goed en probeer in deze functie obstakels af te pellen en op zoek te gaan naar passende acties bij de uitdagingen van iedere gemeente.
De stip aan de horizon is een provincie die in 2050 100% circulair is. In 2050 zijn onze gebouwen gezond. Gezond om in te leven, gezond om mee te bouwen en goed voor het klimaat.
Hoe ben je bij deze baan terechtgekomen?
Zowel tijdens mijn studie Constructief Ontwerpen op de Avans Hogeschool als tijdens mijn Master op de TU Eindhoven is circulair bouwen voor mij een afstudeeronderdeel geweest. Sinds enkele jaren ben ik werkzaam bij PVM en heb ik mijn kennis kunnen toepassen in de praktijk bij diverse projecten.
Een mooi voorbeeld is het C8-project: een samenwerking met de provincie Limburg en Parkstadregio om kennis en kunde te delen op het gebied van circulariteit. Aan de hand van lezingen, casussen en inspirerende gesprekken hebben de deelnemende partijen enorme stappen gezet. Het project leidde tot veel inzichten en verheldering en wordt door de betrokkenen als een groot succes beschouwd.
Hier wilde ik dus mee door en zodoende kwam ik bij de provincie Noord-Holland terecht.
Hoe ziet een werkdag eruit voor jou?
Dit is heel variabel. Lezingen verzorgen en/of bijwonen; kennis ophalen bij partijen waarmee we samenwerken; inventariseren van de actuele situatie; in gesprek met gemeenten om te proberen nieuwbouwplannen zo circulair mogelijk in te richten en ondersteuning te bieden bij instandhoudingsvraagstukken van bestaande bouw. De integrale benadering van duurzaamheid (circulaire economie, energietransitie, natuurinclusiviteit, gezonde leefomgeving en klimaatadaptatie) vormt meer en meer een kerntaak. Ook overleg ik veel met de bouwambassadeur die zich richt op het versnellen van de woningbouw en weet waar ik als circulair expert het verschil kan maken. Binnenkort start bij de provincie Noord-Holland een ketenaanjager voor de bouw. De ketenaanjager circulair bouwen brengt bedrijven en organisaties bij elkaar en stimuleert ketenvorming in èn tussen ketens in de bouwsector om grondstofgebruik te optimaliseren. Ik kijk ernaar uit om samen stappen te zetten.
Iedere dag liggen er nieuwe, soms verrassende uitdagingen. Provincie Noord-Holland heeft sowieso een interessante uitdaging: een enorme woonopgave met diverse randvoorwaarden waaronder de enorme duurzaamheidsambitie!
Wat hoop je te bereiken in deze nieuwe functie?
Ik hoop dat ik gemeenten, professionals en belangstellenden in het bouwproces uit kan dagen, adviseren, begeleiden en uiteindelijk overtuigen dat circulair bouwen de toekomst is. Dat men circulair bouwen omarmt om zo uitputting van grondstoffen te minimaliseren, de milieubelasting van materiaalgebruik zo minimaal mogelijk te krijgen en actieve bewustwording van materiaalgebruik.
Wat is de grootste uitdaging binnen deze functie?
Binnen de financiële en kwantitatieve uitdagingen (225.000 nieuwe woningen in provincie Noord-Holland voor 2030) toch maximaal inzetten om het percentage biobased en secundair materiaal bij de inkomende materiaalstromen te maximaliseren. Daarnaast inzetten op losmaakbaar, flexibel, industrieel en demontabel bouwen. Waarmee je goede toekomstige omstandigheden creëert die ervoor zorgen dat materiaal optimaal hergebruikt kan worden.
En de uitdaging is dan natuurlijk om hierin alle betrokken partijen overtuigend mee te krijgen.
Hoe probeer je je eigen leven zo duurzaam mogelijk in te vullen?
Leuke vraag, want practice what you preach. Ik neem het consumentengedrag van mij persoonlijk en van mijn gezin voortdurend onder de loep. We eten weinig vlees, proberen zo veel mogelijk energie te besparen en we vervoeren ons grotendeels elektrisch of met het ov. Daarbij deel ik gevraagd en ongevraagd aan iedereen in mijn omgeving de kennis die ik heb en misschien wel het belangrijkste; ik vind het heel belangrijk dat mijn gezin zich bewust is van de staat van de planeet en hoe een ieders gedrag hier van invloed op is.
Welk boek (of film) raad je iedereen aan?
De donut economie van Kate Raworth
Hierin wordt een nieuw economisch model voorgesteld wat zich niet focust op groei en bezit, maar kijkt naar het sociale fundament en de planetaire grenzen. Van welvaart naar welzijn. Momenteel worden beide ringen van de donut overschreden. De binnenste ring van de donut staat voor het sociale fundament en de buitenste ring voor de planetaire grenzen. Een groot gedeelte van de bevolking kan momenteel niet voorzien in haar basisbehoefte en ook worden de planetaire grenzen overschreden (denk aan klimaatverandering, biodiversiteitscrisis).
De consumptiemaatschappij waarin we nu leven heeft een grote bijdrage aan het overschrijden van deze grenzen. De circulaire economie moet dan ook een steeds grotere rol gaan spelen in ons leven. Hierin staan hernieuwbare materialen, hergebruik en recycling centraal om de uitputting van grondstoffen te voorkomen en binnen de planetaire grenzen te blijven.
O ja, ik heb ook een professionele leestip: het handboek circulair renoveren woningcorporaties.
PS:
‘Grensverleggend denken in plaats van grensoverschrijdend leven’.
