De Tweede Kamer heeft ingestemd met de Wet collectieve warmte (Wcw) en na het zomerreces volgt stemming in de Eerste Kamer. De wet is volgens de VNG hard nodig voor uitvoering van de warmtetransitie en om de energierekening betaalbaar te houden.
In de Wcw is vastgelegd dat warmtebedrijven voor een meerderheid in handen van publieke partijen moet komen. Daarnaast regelt de wet een nieuwe tariefregulering voor de warmtelevering op basis van de kostprijs. Daarmee moet voorkomen worden dat de monopoliepositie van een warmtebedrijf kan leiden tot te hoge prijzen voor huishoudens die zijn aangesloten op een warmtenet. Hiermee biedt wet de belangrijke kaders om vertrouwen en draagvlak voor om warmtenetten te verbeteren en tempo te maken in de realisatie van warmtenetten.
De huidige besluitvorming is een slotstuk van een langjarig traject. Al in 2017 zette de VNG samen met IPO en UvW de stap naar voren om te komen tot een betrouwbare duurzame betaalbare warmtevoorziening voor onze inwoners. Later sloten ook Netbeheer Nederland en Energie Beheer Nederland zich hierbij. In 2022 kondigde de toenmalige minister Jetten aan dat een verplicht publiek meerderheidsbelang in de wet zou worden opgenomen.
In afwachting van deze nieuwe wettelijke kaders kwam de aanleg van warmtenetten stil te liggen en begonnen veel publieke partijen met het oprichten van publieke warmtebedrijven. Met het aannemen van de wet in de Tweede Kamer lijkt het erop dat de benodigde duidelijkheid er gaat komen en dat de warmtetransitie uit deze impasse gaat komen.
Vorige week is de Wcw met alle aangenomen amendementen naar de Eerste Kamer gestuurd met het verzoek de wet snel in behandeling te nemen. We verwachten dat de wet voor het einde van het jaar in de Eerste Kamer is behandeld en vanaf 2026 gefaseerd in werking kan treden. Met de al eerder aangenomen Energiewet en Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie zijn daarmee de nieuwe wettelijke kaders voor de energietransitie compleet en kunnen we het tempo gaan opvoeren in de uitvoering.
