Wereldwijd was 2023 recordwarm, 1,45 graden warmer dan in de periode 1850-1900. De kans dat één van de komende vijf jaar nog warmer wordt is erg groot, bijna 90 procent. Dat blijkt uit de verwachting voor de wereldgemiddelde temperatuur die de Wereld Meteorologische Organisatie ieder jaar uitgeeft. Het rapport met de verwachting voor 2024-2028 is vandaag verschenen.
Iedereen is bekend met de weersverwachtingen. Met weermodellen kunnen we tegenwoordig steeds beter berekenen hoe het weer van dit moment zich verder ontwikkelt in de komende dagen en weken. De weersverwachtingen zijn het best voor de eerstvolgende dagen. Hoe verder de toekomst in, hoe vaker de verwachting afwijkt van het weer dat we krijgen.
Op dezelfde manier kunnen we ook verwachtingen maken voor de wereldgemiddelde temperatuur. De weermodellen worden daarvoor uitgebreid met modellen voor de oceaan en het ijs op aarde en heten dan klimaatmodellen. Die berekenen hoe het weer en de oceaantemperaturen van dit moment zich de komende jaren gaan ontwikkelen. In de afbeelding zie je de meest recente verwachtingen die vandaag door de WMO bekend gemaakt zijn.
Verwachtingen van de wereldgemiddelde temperatuur vijf jaar vooruit met behulp van klimaatmodellen. Verwachtingen uit het verleden in groen, de opgetreden temperatuur in zwart, de verwachting voor de komende vijf jaar in blauw. Hoe donkerder de kleur, hoe groter de verwachte kans op die temperatuur. De bruine staafjes geven aan hoe groot de kans is dat één van de komende vijf jaren boven de 1,5 graad opwarming uitkomt.
De wereldgemiddelde temperatuur is veel verder vooruit voorspelbaar dan het weer op een bepaalde plek. Dat blijkt als we de verwachtingen vijf jaar vooruit uit het verleden vergelijken met de waargenomen wereldgemiddelde temperatuur (groene kleuren vergelijken met de zwarte lijn in de afbeelding). Die komen vrij goed overeen. De zwarte lijn ligt vaak in de donkergroene kleuren. De donkergroene kleuren geven aan welke temperatuur volgens de klimaatmodellen het meest waarschijnlijk zal optreden. De blauwe kleuren in de afbeelding geven de verwachting voor de komende 5 jaar, de periode 2024 tot en met 2028. Je ziet dat er een grote kans is dat de temperatuur verder gaat stijgen en boven de +1,5 ℃ opwarming zal uitkomen.
In totaal zijn door verschillende instituten op de wereld 190 verwachtingen gemaakt met verschillende klimaatmodellen. Op basis van deze verwachtingen zijn de kansen berekend op een bepaalde temperatuur. De opwarming van de aarde ten opzichte van de periode 1850-1900 zal in de komende vijf jaren variëren tussen +1,1 en +1,9 ℃. Er is 86 procent kans dat één van de komende vijf jaren warmer zal zijn dan 2023 en 80 procent kans dat de opwarming boven +1,5 ℃ uitkomt. De kans is fiftyfifty dat de gemiddelde opwarming over de komende vijf jaar boven de +1,5 ℃ uitstijgt.
Op het eerste gezicht denk je, een paar tienden graden meer, wat maakt dat nu uit. Maar hoe warmer het wordt, hoe groter de kans op extreem weer en het overschrijden van kantelpunten. Een snelle reductie van het gebruik van fossiele brandstoffen, de uitstoot beperken van methaan, ontbossing tegengaan en technieken ontwikkelen die CO2 uit de lucht halen zijn voorbeelden van maatregelen die de opwarming van de aarde beperken.
