Het gaat slecht met de elektrische automarkt van Europa. De verwachting is dat een kwart van de auto’s die dit jaar worden verkocht van Chinese makelij zijn. Een Europees onderzoek naar gesubsidieerde Chinese auto’s loopt al. Ondertussen laten minister Schreinemacher en minister Slot weten welke maatregelen Nederland en Europa kunnen nemen voor “eerlijke concurrentie en een gelijk speelveld”.
De president van de Verenigde Staten, Joe Biden maakte in mei bekend dat hij een heffing van 100 procent invoert op de import van Chinese auto’s. De heffing zou de Amerikaanse auto-industrie moeten beschermen tegen goedkope Chinese elektrische auto’s.
Ook in Europa zijn er zorgen over de invloed van Chinese fabrikanten op de eigen industrie. Voor Kamerlid Derk Boswijk (CDA) was een rapport van het Europese klimaatbureau ‘Transport & Environment’ reden voor Kamervragen. In het rapport wordt voorspeld dat een kwart van alle in Europa verkochte elektrische auto’s in 2024 uit China afkomstig zullen zijn.
Ministers Liesje Schreinemacher (Buitenlandse Handel & Ontwikkelingssamenwerking) en Hanke Bruins Slot (BuZa) laten in hun antwoorden op de vragen weten dat het kabinet zich op meerdere manieren inzet “voor behoud en versterking van een Europees en mondiaal gelijk speelveld.”
De ministers laten weten dat risico’s die komen kijken bij strategische afhankelijkheid van derde landen zoveel mogelijk vermeden moeten worden. Nationaal is de interdepartementale Taskforce Strategische Afhankelijkheden bezig met het in kaart brengen van risicovolle afhankelijkheden. Daarnaast wordt met de Nationale Grondstoffenstrategie (NGS) gewerkt aan de leveringszekerheid te vergroten van strategische grondstoffen, zoals die in batterijen van elektrische voertuigen.
“De Europese automarkt staat op dit moment niet alleen onder druk vanwege concurrentie uit derde landen, zoals China, maar ook door de complexiteit en hoge investeringskosten van de overgang naar elektrisch rijden en tegenvallende verkoopcijfers”, aldus de ministers. Ze zeggen nationaal in te zetten op versterking van het innovatie- en concurrentievermogen van de automobiele sector. Dit gebeurt met verschillende Groeifondsprojecten en de Green Transport Delta-projecten.
In oktober 2023 startte de Europese Commissie een onderzoek naar mogelijke marktverstoring door Chinese subsidies op elektrische auto’s. De ministers geven aan dat het onderzoek in volle gang is en uiterlijk 4 juli 2024 voorlopige antisubsidiemaatregelen genomen kunnen worden.
De Europese Commissie heeft wel al vanaf 7 maart de douaneautoriteiten opdracht gegeven om de import van elektrische auto’s te registreren. Hierdoor kunnen met terugwerkende kracht anti-subsidieheffingen opgelegd worden. Dit geldt alleen als uit het onderzoek blijkt dat er sprake is “van massale invoer van gesubsidieerde voertuigen die ernstige schade aan de EU-industrie heeft berokkend”, zo valt te lezen.
Gaat Europa dan de Verenigde Staten achterna? Als uit het onderzoek van de Europese Commissie blijkt dat er sprake is van marktverstorende subsidiëring, kunnen maatregelen genomen worden. “Maatregelen in het kader van anti-subsidieonderzoeken kunnen de vorm aannemen van een aanvullende heffing als percentage van de invoerwaarde van een product, een vaste heffing per product, een minimum importprijs, of een zogenaamde price undertaking, waarbij een exporteur zich verbindt aan het verkopen van het product boven een minimumprijs.”
