De nieuwe Energiewet wordt het wettelijke fundament van de energietransitie. Deze wet vervangt de huidige Gaswet en Elektriciteitswet 1998 en biedt een toekomstbestendig wetgevingskader voor de veranderende elektriciteits- en gasmarkt en energiesysteem. Het wetsvoorstel regelt bijvoorbeeld consumentenbescherming, biedt netbeheerders meer mogelijkheden om het volle elektriciteitsnet aan te pakken, biedt huishoudens en bedrijven meer mogelijkheden voor actieve deelname aan de energiemarkt en zorgt voor veilige en gecontroleerde data-uitwisseling tussen netbeheerders, marktpartijen en afnemers van energie. De nieuwe wet verheldert en versimpelt en neemt onnodige verschillen tussen regelgeving voor gas en elektriciteit weg. Dat is belangrijk om voortvarend door te kunnen met de energietransitie.
De Energiewet is veelomvattend en kent een lange voorbereidingstijd. Veel belanghebbenden uit de energiesector en daarbuiten hebben de afgelopen jaren actief bijgedragen aan de ontwikkeling van het wetsvoorstel. In het wetsvoorstel zijn ook verschillende afspraken uit het Klimaatakkoord verwerkt. Voor regelgeving rond warmte en waterstof lopen aparte trajecten.
De nieuwe Energiewet biedt alle eindafnemers, in het bijzonder huishoudens, zelfstandigen en kleine bedrijven, meer rechten en bescherming. Zoals betere contractuele bescherming ten aanzien van transparante voorwaarden, opzegging, facturering en klachtenbehandeling. En over het aanbieden van dynamische energiecontracten. Daarnaast bevat de nieuwe Energiewet meer maatregelen om te voorkomen dat malafide energieleveranciers een vergunning krijgen. Daarvoor wordt onder meer de bevoegdheid van de Autoriteit Consument en Markt om dit te toetsen uitgebreid.
Met de nieuwe Energiewet krijgen netbeheerders meer mogelijkheden om problemen met het volle elektriciteitsnet aan te pakken. Bijvoorbeeld door het beschikbaar kunnen stellen van gereserveerde, niet gebruikte transportcapaciteit (‘use it or lose it’). Ook kunnen netbeheerders door de nieuwe wetgeving meer flexibele transportcontracten aanbieden en daarmee slimmer gebruik maken van de bestaande ruimte op het net.
Daarnaast biedt de nieuwe Energiewet afnemers van elektriciteit de ruimte om, zelfstandig of in groepsverband, actief deel te gaan nemen aan de energiemarkt. Dat kan bijvoorbeeld door deelname aan een energiegemeenschap (zoals een energiecoöperatie) die zelf geproduceerde elektriciteit verkoopt en levert. Of door deelname aan marktdiensten rondom vraagrespons, waarbij afnemers hun energieverbruik aanpassen op basis van de actuele marktprijzen.
Het wetsvoorstel bevat een nieuw stelsel voor het uitwisselen van data, waarbij het voor huishoudens en bedrijven eenvoudiger wordt om hun eigen data in te zien of te delen met een dienstverlener zoals een prijsvergelijker of energieverbruiksmanager. Daarbij biedt het wetsvoorstel duidelijke kaders over metingen, datakwaliteit, privacy, identificatie, bescherming en beveiliging van de energiedata.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Minister Jetten voor Klimaat en Energie zal bij het versturen van het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer het verzoek doen voor snelle behandeling.
