Het stroomnet zit op veel plaatsen vol. Dat betekent dat bedrijven die willen groeien en daarvoor een grotere stroomaansluiting nodig hebben, die plannen vaak ‘on hold’ moeten zetten. De overheid komt deze bedrijven nu tegemoet, met een subsidieregeling waarmee bedrijven investeringen kunnen doen om ondanks het volle stroomnet toch te kunnen uitbreiden.
Door de verduurzamingsdoelstellingen neemt ons elektriciteitsverbruik toe, terwijl door wind- en zonneparken ook steeds meer elektriciteit op het stroomnet wordt ingevoerd. Het stroomnet kan dit op steeds meer plaatsen niet aan: het inmiddels bekende congestieprobleem. Bedrijven die een nieuwe of een zwaardere aansluiting willen op het stroomnet, komen daardoor op een wachtlijst te staan. Uitbreidingsplannen moeten daardoor worden uitgesteld.
Om bedrijven tegemoet te komen, stelt het ministerie van Klimaat en Groene Groei de Subsidieregeling Flexibel elektriciteitsverbruik (Flex-e) in. Per 1 april 2025 kunnen bedrijven deze subsidie aanvragen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Hiervoor is circa € 62 miljoen beschikbaar.
Belangrijk om te vermelden is dat deze subsidie er niet toe dient om het mogelijk te maken alsnog sneller een (zwaardere) aansluiting op het elektriciteitsnet te krijgen. Het doel is om bedrijven in staat te stellen hun bestaande aansluiting efficiënter te gebruiken, zodat zij kunnen groeien zonder dat daarvoor een nieuwe of zwaardere aansluiting nodig is.
Het ministerie legt in de regeling uit dat er op dit moment bij grootverbruikers onvoldoende bewustzijn is over de problematiek van netcongestie en onvoldoende kennis en inzicht over de mogelijkheden om vermogen flexibel aan te wenden en over de opbrengsten die daarmee behaald kunnen worden.
Wat betekent ‘flexibel elektriciteitsverbruik’ concreet? Congestie (meer specifiek: afnamecongestie) treedt op als grootverbruikers allemaal tegelijk stroom afnemen van het elektriciteitsnet. Als bedrijven hun bedrijfsvoering aanpassen, zodat ze bijvoorbeeld niet overdag tussen 09:00 en 17:00 (de ‘spitstijden’) stroom afnemen, maar ’s nachts, vermindert het congestieprobleem. Het op deze manier slim verdelen van de beschikbare transportcapaciteit over grootverbruikers wordt ook wel congestiemanagement genoemd.
Als bedrijven op deze manier aan congestiemanagement willen doen, vraagt dat wel inzicht in de mogelijkheden die er zijn. Ook moeten mogelijk investeringen worden gedaan om de bedrijfsvoering aan te passen. Daarvoor is deze subsidieregeling opgetuigd.
De regeling biedt de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor drie concrete activiteiten: (1) een flexibiliteitsscan, (2) een haalbaarheidsstudie voor flexibiliteitsmaatregelen en (3) het realiseren van flexibiliteitsmaatregelen. Daarbij zien (1) en (2) er vooral op om de mogelijkheden in kaart te brengen en ziet (3) erop dat de mogelijkheden ook daadwerkelijk worden benut. Belangrijk is dat niet de volledige kosten gesubsidieerd kunnen worden.
Een flexibiliteitsscan houdt in dat een bedrijf een energieadviseur inschakelt, die minimaal één keer op bedrijfsbezoek komt en mogelijke realistische flexibiliteitsmaatregelen in kaart brengt. Dit kan bijvoorbeeld zijn groeien binnen de bestaande transportcapaciteit, maar ook het aanbieden van flexibiliteit aan de netbeheerder op basis van een congestiemanagementcontract. De netbeheerder betaalt hiervoor aan de onderneming. Maximaal 50% van de kosten tot een maximum van € 10.000, komen voor subsidie in aanmerking.
Als vervolg op het verkennend onderzoek van de flexibiliteitsscan kan een haalbaarheidsstudie worden opgesteld. Dan wordt uitgezocht of de in kaart gebrachte flexibiliteitsmaatregelen ook financieel en technisch haalbaar zijn. Dit wordt neergelegd in een ‘conceptueel-technisch ontwerp’. Maximaal 50% van de kosten (minimaal € 10.000 en maximaal € 125.000) komt voor subsidie in aanmerking.
Als sluitstuk zullen investeringen moeten worden gedaan om de flexibiliteitsmaatregelen daadwerkelijk uit te voeren. In de subsidieregeling is vastgelegd voor welke investeringen subsidie kan worden aangevraagd: bijvoorbeeld meet- en regeltechniek om processen aan te sturen zodat de elektriciteitsvraag beïnvloed wordt, maar ook energieopslag. De subsidiabele kosten moeten minimaal
€ 25.000 en maximaal € 300.000 zijn; 35% van dit bedrag kan als subsidie worden aangevraagd.
