Vandaag verschijnt, terwijl Spanje rouwt op de slachtoffers van de grootste overstromingen van de eeuw, een groot rapport over klimaatattributie. Klimaatattributie staat voor het duiden van de relatie van extreme weergebeurtenissen met klimaatverandering. Het rapport is afkomstig van World Weather Attribution (WWA), dat tien jaar geleden werd opgericht met als doel direct na extreem weer wetenschappelijk bewijs te leveren over de rol van klimaatverandering. Het KNMI is vanaf het begin bij WWA betrokken geweest. Het nieuwe rapport vat samen wat we geleerd hebben in de afgelopen tien jaar.
In het jubileumrapport blikt WWA we terug op tien extreme weergebeurtenissen in de afgelopen 20 jaar waarbij, voorzover geregistreerd, de meeste slachtoffers zijn gevallen. Deze terugblik laat de belangrijkste bevindingen en ontwikkelingen in het attributieonderzoek zien. Die hebben te maken met communicatie, de kwetsbaarheid van mensen voor extreem weer, de blootstelling van mensen aan het extreem weer en ontwikkelingen in de wetenschap, zoals de attributie van andere typen gebeurtenissen, de beschikbaarheid van meer waarnemingen en modellen en het ontwikkelen van verschillende methodes.
Het klinkt heel logisch, maar een van de bevindingen is simpelweg dat het belangrijk is om resultaten tijdig te communiceren daar waar de extreme weersgebeurtenis heeft plaatsgevonden. Dit vergroot de mogelijkheden van beleidsmakers om wetenschappelijke resultaten mee te nemen in hun beslissingen.
Hoewel veel factoren die kwetsbaarheden veroorzaken, per regio en groepering specifiek zijn, zijn er ook conclusies die overal gelden. Het is belangrijk deze tegelijk met de analyse van het weersextreem te benoemen zodat de impact van extreme weergebeurtenissen in de toekomst verminderd kan worden. Daarbij kunnen we denken aan:
Hoe kunnen we beter voorbereid zijn in plaats van achteraf te reageren?
Hoe kunnen we de armoedecirkel waar mensen na een ramp in belanden doorbreken?
Hoe kunnen we de ruimtelijke ordening het beste inrichten?
Hoe kunnen we kritieke infrastructuur zoals energie, water, transport en gezondheidszorg het beste klimaatbestendig inrichten?
Overzicht van de attributiestudies door World Weather Attribution in de afgelopen 10 jaar, onderverdeeld naar type gebeurtenis en lokatie
De afgelopen jaren zijn er steeds meer soorten extreem weer geanalyseerd. De eerste attributiestudies keken alleen naar hitte, en later ook neerslag. In de loop van de jaren zijn daar veel inzichten bijgekomen. Zoals het tegelijk bestuderen van hitte en luchtvochtigheid. Maar ook de combinatie van (gebrek aan) neerslag en hogere verdamping door hogere temperaturen geeft een veel beter beeld van de invloed van klimaatverandering op droogte. En waar vroeger bij orkanen slechts naar de regen werd gekeken, bekijken we nu ook wind, zeewatertemperatuur, en potentiële intensiteit - een maat voor hoe groot windsnelheden onder plaatselijke omstandigheden zouden kunnen worden.
Er zijn ook zaken waar we nog steeds tegenaan lopen. Zo weten we dat hittegolven steeds warmer worden, maar in veel regio's wordt het gevaar ervan onderschat en wordt de impact ervan zoals aantallen hitte-gerelateerde doden niet geregistreerd. Ook is de kwaliteit van meetgegevens niet overal even goed of is de periode waarover meetgegevens beschikbaar zijn erg kort. Mede daardoor wordt soms ten onrechte gezegd dat klimaatverandering geen rol speelt, hoewel we vaak uit andere kennis weten dat klimaatverandering wel een rol speelt. Zoals dat warmere lucht meer vocht kan bevatten en dus meer kan uitregenen. Tot slot is het belangrijk om in elke studie meerdere klimaatmodellen te gebruiken en niet maar eentje: vaak geven modellen niet precies dezelfde getallen. Hetzelfde geldt voor waarnemingen die op verschillende manieren verkregen worden.
Een deel van de resultaten is als klimaatbericht verschenen, zoals de extreme neerslag in centraal Europa van afgelopen september, die heviger is geworden door klimaatverandering. Maar ook de hitte in Mexico waarbij we niet altijd meteen denken aan de doden die door extreme hitte vallen. De overstromingen in Brazilie dit voorjaar bleken een samenloop te zijn van klimaatverandering, El Niño en falende infrastructuur. En, weer dichter bij huis, de winterstormen van januari in Groot-Brittannië en Ierland zorgden daar voor meer regen door klimaatverandering.
WWA heeft in de afgelopen tien jaar meer dan 80 attributiestudies uitgevoerd waar steeds vaker naar wordt verwezen. Het grote bereik van de studies heeft deels te maken met de samenwerking met experts op het gebied van kwetsbaarheid en blootstelling. En door de samenwerking met communicatie-experts die helpen alles op te schrijven in begrijpelijke taal en de resultaten van de attributie te communiceren naar de mensen in het gebied waar het weersextreem is opgetreden. Voor hen is de kennis hoe klimaatverandering dit extreem beïnvloed heeft belangrijk, want het geeft aan wat ze te wachten staat bij een verdere opwarming van de aarde. Het blootleggen van de kwetsbaarheid van mensen helpt ook om maatregelen te nemen om in de toekomst beter voorbereid te zijn op extreem weer.
Attributiestudies brengen de gevolgen van klimaatverandering in beeld en voeden de urgentie om verdere opwarming tegen te gaan. Wij gaan door met het verder ontwikkelen en uitvoeren van attributiestudies. We geloven op deze manier een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan het voorkomen van slachtoffers en schade door toenemende kansen op extreem weer als gevolg van klimaatverandering.
