Het Nederlands normalisatie instituut (NEN) start met het samenstellen van een normcommissie voor het normeren van energiegemeenschappen. Deze groep mensen gaat een document opstellen dat een concrete beschrijving geeft van de eigenschappen of werkwijzen waar een energiegemeenschap aan moet voldoen. Het doel van een dergelijke norm is om duidelijkheid te scheppen en de kwaliteit van energiegemeenschappen in Nederland te borgen en zo mogelijk te toetsen.
Belanghebbende partijen en personen kunnen zich bij de NEN aanmelden om lid te worden van de normcommissie.
‘Energiegemeenschappen’ zijn in het recente wetsvoorstel voor de Energiewet opgenomen als nieuwe speler op de energiemarkt. Voor ons is het vanzelfsprekend dat de principes van energiecoöperaties aansluiten bij de definitie van energiegemeenschappen. Het wetsvoorstel laat echter veel ruimte voor interpretatie en maakt niet duidelijk welke rechten en plichten een energiegemeenschap precies heeft.
Dat hoeft geen probleem te zijn, maar het maakt het wel wenselijk dat wij als sector zelf duidelijkheid scheppen. Zowel voor onszelf als voor onze samenwerkingspartners. Daarom verkennen we de mogelijkheid om een norm te ontwikkelen, eventueel met bijbehorende certificering, om de kwaliteit van energiegemeenschappen te waarborgen. In eerste instantie richten we ons daarbij op normen voor een goed bestuur (governance).
Siward Zomer, voorzitter Energie Samen: “De Energiewet is de basis, en daar staat het begrip ‘energiegemeenschap’ nu in. De overheid reguleert activiteiten in de energiemarkt. Daar bestaat allerlei wet- en regelgeving voor, maar daar staan energiegemeenschappen nog niet in. Dat is lastig. Als de overheid bijvoorbeeld ons concept ‘slim energiedelen’, ofwel local4local, wil stimuleren, dan kan dat nu alleen via wetgeving voor energieleveranciers, en dat zijn de meeste energiecoöperaties niet. Iets soortgelijks geldt voor andere marktregels, voor subsidieregels en voor bijvoorbeeld staatssteunregels. We willen dat energiegemeenschappen een rol in al deze regels krijgen. Dan is het belangrijk dat duidelijker wordt wat we daaronder verstaan.”
Om de behoefte aan een norm en/of certificering te peilen, hebben we inventariserende gesprekken gevoerd met negen stakeholders; van overheid tot innovatiepartner, van lidcoöperatie tot coöperatieve bank (in opdracht van TKI Urban Energy samen met norminstituut NEN). Allen zagen toegevoegde waarde in een norm voor energiegemeenschappen. Voordelen werden onder andere gezien in het faciliteren/bevorderen van:
geldstromen (eis bij subsidies en leningen van bank of burgers),
kwaliteit van samenwerken (inclusief vergroten van draagvlak, het borgen van democratische besluitvorming en als basis voor leden om het bestuur aan te spreken),
standaardisering (en daardoor verminderen van risico’s)
de energiemarkt als geheel (zoals toetreding van nieuwe spelers, gelijk speelveld).
Zomer: “Niemand vond het een slecht idee. De behoefte bleek zelfs sterker dan verwacht. Dat merkten we ook al bij andere stakeholders, zoals marktwaakhond ACM en Tweede Kamerleden. Men vond het ook belangrijk om niet te wachten, om eventuele wildgroei van energiegemeenschappen voor te zijn, waarin iedereen wat anders doet en misbruik op de loer ligt.”
Natuurlijk zijn er bepaalde voorwaarden om de normering tot een succes te maken, zo moet de norm open en flexibel genoeg blijven om ruimte blijven bieden aan innovatie en de nodige diversiteit. Het is aan de normcommissie om hier scherp op te blijven toezien.
