De Transitiecoalitie Voedsel en de initiatiefgroep Regie op Ruimte hebben concrete voorstellen gedaan bij het overleg onder leiding van de heer Remkes over de toekomst van de landbouw op vrijdag 5 augustus. De grote problemen in de natuur en bij de boer hebben alles te maken met het feit dat duurzaamheid op dit moment onvoldoende door de markt wordt beloond. Er is een systeemprobleem. De markt stuurt op lage prijs en grote hoeveelheden. Onderwerpen als klimaat, biodiversiteit, stikstof, water en bodemkwaliteit zijn bepalend voor de toekomst van ons land en van de landbouw in het bijzonder. Dat vraagt om een fundamentele andere benadering van landbouw- en voedselproductie.
Toeleverende bedrijven, industrie en retail zitten gevangen in een lage prijsmodel. En de boer is – met het klimaat en de natuur – de pineut. De boer moet veel meer in zijn kracht worden gezet om bij te kunnen dragen aan de nieuwe maatschappelijke en ecologische eisen. Daarvoor moet de overheid naast de boer gaan staan en niet tegenover de boer. Zij moet dat doen door de markt te corrigeren zodat de boer wordt betaald voor zijn inspanningen voor duurzaamheid. Dat kan op meerdere manieren. Zo zou de overheid de industrie kunnen verplichten om in hun voedselproducten een substantieel aandeel duurzame producten te gaan bijmengen, zoals ook bij benzine al jarenlang wordt gedaan. Daardoor wordt de vraag naar duurzaam vergroot, kan de prijs voor duurzame landbouwproducten omhoog en krijgt de boer een beter inkomen. Daarnaast zou de overheid structureel moeten gaan betalen voor ecosysteemdiensten. Deze extra overheidsbijdragen moeten langjarig beschikbaar komen. Ze kunnen worden aangevuld met extra beloningen of kortingen vanuit waterschappen, verpachters van land, de industrie en financiers. Ook dat kan de boer structureel meer inkomen opleveren.
Om dit alles goed te realiseren is een vergaande certificering van agrarische bedrijven nodig op basis van kritische prestatie indicatoren. Daarmee kan de boer sturen naar minder emissies en naar een zo duurzaam mogelijk bedrijfsmodel. Hoe duurzamer het bedrijf hoe beter de boer hiervoor wordt beloond. Voorts is van groot belang dat de overheid stevig bijdraagt aan een goede en onafhankelijke ondersteuning van boeren om de omslag te kunnen maken die van hen wordt gevraagd. Een groeiend aantal vaak gebiedsgerichte organisaties doet hier al goed werk. Denk aan Wij.land, Duinboeren en de Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek. Zij hebben het vertrouwen van de boer. De overheid zou dat soort initiatieven langjarig een enorme impuls moeten geven. Vanuit een aantal boerenorganisaties zijn hiervoor onder de naam Boerenperspectief inmiddels voorstellen in ontwikkeling.
Deze en andere voorstellen worden op dit moment door de initiatiefgroep Regie op Ruimte en de Transitiecoalitie Voedsel verder uitgewerkt. Later in augustus worden ze gepresenteerd. Ze werden in het overleg onder leiding van de heer Remkes door Frans Keurentjes toegelicht aan een kabinetsdelegatie met 4 ministers (Rutte, Staghouwer, Van der Wal en Harbers).
Keurentjes is lid van de initiatiefgroep Regie op Ruimte. Andere leden van deze initiatiefgroep zijn Alex Datema (melkveehouder), Cees Veerman (vm minister LNV), Jan Willem Erisman (hoogleraar), Jos Verstraten (melkveehouder), Krijn Poppe (landbouweconoom) en Willem Lageweg (Transitiecoalitie Voedsel).
De Transitiecoalitie Voedsel en Regie op Ruimte blijven ook in de komende periode nauw betrokken bij de plannen om de stikstofcrisis op te lossen en naar een nieuw en toekomstbestendig landbouw- en voedselmodel te komen.
