Update van ESG-regelgeving: Wat betekent het Omnibus-pakket voor jouw onderneming?

De zorgplichten en rapportageverplichtingen in de ESG-regelgeving betekenen grote inspanningen voor kleinere bedrijven. Ook is vaak niet duidelijk wat precies van het midden- en kleinbedrijf (mkb) wordt verlangd. Met het Omnibus-pakket wil de Europese Commissie daarom bestaande duurzaamheidswetgeving versimpelen en de administratieve lasten verlagen. Het Omnibus-pakket bestaat uit voorstellen voor wijzigingen van belangrijke regelgeving van de EU op het gebied van ESG, zoals de CSRD en de CSDDD.

Volgens de Europese Commissie moeten deze voorstellen in het Omnibus-pakket leiden tot 25% minder regeldruk. Hieronder zetten wij op een rij, welke versoepelingen in Omnibus-pakket kleinere bedrijven betreffen.

Uitstel van verplichtingen

De eerste Omnibus-richtlijn is in april 2025 in werking getreden. Deze “Stop the clock”-richtlijn legt de eerste formele aanpassingen vast. De verplichtingen van grote bedrijven op grond van de CSRD en de CSDDD gaan pas in 2028 in. Deze aanpassingen geven grote en kleine bedrijven meer tijd om zich voor te bereiden nieuwe verplichtingen op het gebied van ESG.

Minder druk op het mkb: duurzaamheidsrapportage

Met de wijzigingen in het Omnibus-pakket zullen mkb’s niet meer hoeven te rapporteren onder de CSRD. Alleen bedrijven met meer dan 1.000 werknemers én een omzet boven de €50 miljoen of een balanstotaal van meer dan €25 miljoen zullen straks nog onder de verplichting tot duurzaamheidsrapportage vallen. Naar verwachting betekent dit een reductie van 80% in het aantal bedrijven dat moet rapporteren.

Voor mkb’s komt er een vrijwillige standaard: de Voluntary Standard for non-listed Micro-, Small- and Medium-sized Enterprises (VSME). Hiermee kunnen zij op eigen initiatief rapporteren zonder te hoeven voldoen aan dezelfde complexe eisen als grote bedrijven.

Beperking trickle down-effect

Grote bedrijven moeten in het kader van hun rapportageverplichting onder de CSRD en hun zorgplichten onder de CSDDD informatie bij hun leveranciers opvragen. Veel mkb’s worden daarom geconfronteerd met vragen van leveranciers of klanten. Zo kan veel druk op kleinere bedrijven ontstaan. Om dit zogeheten trickle-down-effect te beperken, stelt de Commissie voor dat grote bedrijven niet meer informatie mogen vragen van kleinere leveranciers is opgenomen in de vrijwillige VSME-standaard. Zo worden de financiële en administratieve lasten voor mkb’s verlicht.

Minder verplichtingen, meer duidelijkheid: de zorgplicht in de toeleveringsketen

Het Omnibus-pakket zal ook wijzigingen aanbrengen aan de CSDDD. Onder de CSDDD moeten kleine bedrijven voldoen aan de eisen die grote bedrijven stellen op grond van hun verplichting om negatieve effecten op mens en milieu in hun toeleveringsketen op te sporen en aan te pakken. Door ingrijpende informatieverzoeken komen kleine bedrijven onder druk te staan. De wijzigingen in het voorstel voor het Omnibus-pakket brengen belangrijke versoepelingen:

• Grote bedrijven moeten alleen toezicht houden op directe handelspartners, tenzij er duidelijke aanwijzingen zijn van problemen bij indirecte partners.
• Periodieke beoordelingen hoeven in principe slechts eens per vijf jaar.
• Aanpassing van de handhaving.

Door het Omnibus-pakket zullen minder kleine bedrijven verplicht zijn om zich aan de zorgplichten te houden. Daarnaast zijn de consequenties minder ingrijpend, wanneer een bedrijf zijn verplichting niet nakomt.

Wat kun jij verwachten?

De aangenomen eerste Omnibus-richtlijn brengt vooral een tijdswinst. De tweede, nog in bespreking zijnde Omnibus-richtlijn beoogt een inhoudelijke versoepeling van de regels. De CSDDD zal beter aansluiten op de CSRD, zodat bedrijven niet dubbel hoeven te rapporteren. De Europese Raad en het Parlement kunnen nog wijzigingen voorstellen voordat het tweede voorstel definitief wordt. Ook nationaal zijn de gevolgen merkbaar: de Tweede Kamer heeft de behandeling van de CSRD-implementatie voorlopig opgeschort, in afwachting van meer duidelijkheid in de Europese regelgeving.

Wat betekent het Omnibus-pakket voor het mkb?

Voor grote bedrijven blijven de duurzaamheidsverplichtingen bestaan, maar wel met meer voorbereidingstijd en minder complexiteit. Kleinere bedrijven profiteren van minder verplichtingen én minder druk vanuit grote ketenpartners.

Voor kleine bedrijven is het raadzaam om:

• Te beoordelen of het bedrijf nog binnen het toepassingsgebied valt
• De komende maanden de besluitvorming op EU-niveau goed te volgen
• Voorbereidingen te treffen. Jouw bedrijf kan bijvoorbeeld alvast informatie verzamelen aan de hand van de VSME. Daarmee kunnen de vragen in het kader van de duurzaamheidsrapportage van grote klanten en leveranciers worden beantwoord.