Ons voedselsysteem draagt bij aan de huidige crises rond klimaat, biodiversiteit en chronische welvaartsziekten, en bovendien aan de vertrouwenscrisis bij de boeren. Die crises moeten we niet apart, maar in combinatie aanpakken onder de noemer “Gezondheid in Drievoud”.
Dat stelt de Raad voor Integrale Duurzame Landbouw en Voeding in haar vandaag verschenen rapport Gezondheid in Drievoud - Naar een gezond voedselsysteem voor planeet, consument en boer. Herman Wijffels, lid van de Raad: “We bepleiten dat gezondheid het organiserende principe wordt voor de transitie van de landbouw en het hele voedselsysteem. Het principe kan worden gebruikt door de overheid, het bedrijfsleven, de zorgsector en maatschappelijke organisaties en biedt ook een basis voor samenwerking”.
Het rapport is actueel, gelet op de kabinetsformatie, de boerenprotesten, de Farm to Fork strategie van de Europese Commissie en de VN-top over voedselsystemen. Volgens de Raad worden de genoemde crises nog te vaak los van elkaar benaderd door verschillende departementen, belangenorganisaties en onderzoeksinstellingen. “Er is veel meer samenhang en samenwerking nodig”, zegt voorzitter Edith Lammerts van Bueren. “Maar dat moet niet louter top-down of via het klassieke poldermodel, want er is meer inbreng uit de samenleving nodig. Wij denken aan een Burgerberaad Landbouw en Voedsel, waarin gesprekken plaatsvinden tussen boeren, burgers, bedrijven, supermarkten, mensen uit de gezondheidssector, NGO’s en andere betrokkenen. Dat kan het best op regionaal niveau, maar kan ook landelijk. Daar zullen het rijk en provincies middelen voor vrij moeten maken.”
De Raad doet een reeks aanbevelingen aan de hoofdrolspelers in het voedselsysteem. Aan de overheid: voer heffingen in op toegevoegde suiker en zout en op rood vlees, maar maak groenten en fruit goedkoper. Verbied alle kindermarketing, ook op sociale media, voor ongezond en onduurzaam voedsel. En ga weer ruimtelijk ordenen om de stikstofproblemen voor natuurgebieden op te lossen. Aan de voedselindustrie: stop met ultrabewerkt voedsel en kies voor drievoudig gezond. Aan de supermarkten: maak voor consumenten de gezonde keuze de makkelijke keuze. En betaal een hogere prijs aan boeren die goed scoren op drievoudige gezondheid. Aan NGO’s: maak een gezamenlijk triple health beoordelingssysteem voor supermarkten. En aan het hoger onderwijs: geef voedingskunde een volwaardige plaats in de opleiding van artsen en zorgverleners.
Cees Veerman, oud-minister van Landbouw: “Dit nieuwe rapport biedt niet alleen een deugdelijke en tegelijk verontrustende analyse, maar wijst vooral nieuwe wegen voor helende communicatie tussen boeren, de samenleving en consumenten, beveelt concrete en verstandige maatregelen voor overheden en bedrijfsleven aan, en ontvouwt moedgevende perspectieven voor boeren die hoopvol uitzien naar erkenning.”
Gezondheid is een van de aanjagers van de landbouwtransitie. Wilt u meer weten of dit onderwerp? Kom dan 30 november naar de Kennismarkt Klimaatweb in Pakhuis de Zwijger, waar de randvoorwaarden voor duurzame landbouw worden besproken door Jan-Willem Erisman. Klik hier voor meer informatie en aanmelding
Gezondheid in Drievoud - Naar een gezond voedselsysteem voor planeet, consument en boer
