Op 22 februari verschijnt Over tijd en water, een geschiedenis van onze toekomst van Andri Snaer Magnason, over klimaatverandering en de niet te bevatten gevolgen. In Ijsland won Magnason al de Ijslandse literatuurprijs voor non-fictie, fictie én kinderboeken. Hij begon aan dit boek nadat een klimaatwetenschapper hem erop wees dat hij als verhalenverteller in een ideale positie verkeerde om de mensheid te waarschuwen. Over tijd en water combineert een wetenschappelijke en persoonlijke benadering en verweeft kennis over klimaat met legendes en (persoonlijke) geschiedenis. Lees hier alvast een voorproefje
Als Helgi alleen de Kringilsárrani-hoogvlakte beschreef als Gods van stilte doordrenkte uitspansel, welke woorden kunnen wij dan in hemelsnaam gebruiken om de lucht die we inademen te beschrijven of het feit dat de mensheid bezig is de hoedanigheid van de atmosfeer te veranderen? Welke woorden kun je aanwenden wanneer mensen zich zorgen maken over de toekomst van de oceanen en de ecosystemen in die oceanen? Of over de regenwouden, de longen der aarde zelf?
Moeten begrippen die op de aarde betrekking hebben gebaseerd zijn op wetenschap, gevoelens, statistiek of religie? Hoe persoonlijk en sentimenteel mag je daarbij worden? Mag je er hartstochtelijke liefdesverklaringen, ijskoude economie, oorlogsverklaringen of gecompliceerde filosofische overwe gingen bij betrekken? Rechts? Links? Mooi? Lelijk? Economische groei? Is de aarde ongedolven grondstof of iets oneindig heiligs? Moeten we ongerept gebied terugbrengen tot tabellen en grafieken over de sociaaleconomische waarde van de natuur zoals weergegeven in bijlage 4b van een milieueffectrapportage?
In 2018 gaven de Verenigde Naties in een milieurapportage over de gevolgen van klimaatverandering een soort ‘laatste waarschuwing’. In diezelfde week stond het internet bol van de nieuwsberichten – al dan niet van enig belang – die makkelijk verteerbaar waren en de gemoederen soms flink deden oplopen. Op IJsland kruiste men de degens over de uitgave van 800.000 IJslandse kronen, zo’n 5.500 euro, voor het aanplanten van gras in Nauthólsvík en over de vraag of de Banksy in het kantoor van de burgemeester een reproductie was of niet.
De vn-rapportage, waaraan niemand enige aandacht schonk, betrof alle oceanen, de gehele atmosfeer, alle landen 67 ter wereld en de toekomst der mensheid in de komende honderd jaar, evenals maatregelen die van levensbelang waren om een catastrofe te voorkomen. In de rapportage kwamen de snelste veranderingen sinds een miljoen jaar tijd aan bod en de verstrekkende gevolgen daarvan voor miljarden mensenlevens op miljoenen vierkante kilometers oppervlakte. Natuurlijk was dat belangrijk, maar het was zoveel eenvoudiger om je over een uiterst prijzige grasaanplant op te winden. Oftewel: alles ging op in het geruis.
Als het om mijn leven, mijn aarde en die van mijn nageslacht gaat, heb ik dan niet de plicht te begrijpen wat er op het spel staat? Met welke woorden vermogen we de wereld te duiden?
