Menu

Filter op
content
Klimaatweb

0

Duurzame energie wordt volop opgewekt in Nederland, maar dit heeft wel tot effect dat er sterke schommelingen aan zowel de vraag- als aanbodkant plaatsvinden doordat stroom uit wind en zon moeilijk te sturen is. Om deze reden is een goed functionerende energieopslag van belang, aangezien energieopslag het energienetwerk in balans kan houden en dus file op het elektriciteitsnet (lees: netcongestie) voorkomt. Elektriciteit opslaan om flexibiliteit op het net te kunnen waarborgen is echter makkelijker gezegd dan gedaan, omdat er vele uitdagingen bij komen kijken. Zo is er technisch vaak veel mogelijk, maar zorgt regelgeving voor een barrière waardoor het vaak wel jaren kan duren voordat er daadwerkelijk iets gebeurt.

Vormen van energieopslag

Bij het opslaan van energie is het belangrijk dat er op grote schaal wordt gewerkt en dat er zo min mogelijk energie in het proces verloren gaat. Zo zorgt de opslag van elektriciteit in batterijen voor het minste conversieverlies, maar komt een chemische energieopslag uiteindelijk toch beter uit de test. Bij een chemische opslag van energie (in bijvoorbeeld waterstof, methaan of ammonia) heb je namelijk wel te maken met een groter conversieverlies, maar vanwege de grote hoeveelheden energie die kunnen worden opgeslagen voor een relatief gunstige prijs levert het een beter resultaat op dan elektrische opslag in batterijen.

Ook zal er in de komende decennia steeds meer focus komen te liggen op ondergrondse opslag van energie in bijvoorbeeld zoutcavernes, gasvelden en aquifers (watervoerende laag in de ondergrond). Om van deze ondergrondse opslag gebruik te kunnen maken wordt de duurzaam opgewekte elektriciteit eerst omgezet in bijvoorbeeld waterstof, waarna het getransporteerd wordt om voor langere tijd veilig ondergronds te worden opgeslagen.

Overheidsstimulering

Naast de zojuist genoemde opslagmethoden worden er nog tal van andere opslagmethoden gestimuleerd vanuit het kabinet, onder andere met industriële boilers vanuit de SDE++ (Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie) en energieopslag in ionische vloeistoffen vanuit de TSE (Topsector Energie). Ook zijn er Europese subsidies beschikbaar, zoals STEPS (STorage of Energy & Power Systems) om innovatieve projecten te ondersteunen voor energieopslag en flexibilisering van elektriciteitssystemen.

Wat ook bijdraagt aan het verminderen van de belemmeringen rondom energieopslag is de opheffing van de dubbele belasting vanaf 1 januari 2022. Voorheen werd er zowel voor het laden als ontladen van energieopslagsystemen energiebelasting geheven wat de businesscase voor energieopslag in de weg stond. Dat dit dus nu niet meer het geval is, is een belangrijke stap in de ontwikkeling van energieopslag.

Ten slotte is er specifiek voor grootschalige waterstofopslag 35 miljoen in de Rijksbegroting 2022 gereserveerd voor de ontwikkeling van de eerste projecten ten behoeve van de waterstofbackbone. Met de waterstofbackbone realiseert Gasunie een landelijk hoofdnetwerk voor waterstof waarmee onder andere industrieën, waterstofopslagen, productielocaties en de landen die Nederland omringen met elkaar in verbinding worden gebracht.

Energie- en klimaatdoelstellingen

Dat energieopslag er onder andere voor kan zorgen dat hernieuwbare energiebronnen op het Europese energienetwerk kunnen worden geïntegreerd is enorm belangrijk voor het behalen van de Europese energie- en klimaatdoelstellingen. Zo is de Europese wetgeving op het gebied van hernieuwbare energie voornamelijk vastgelegd in de Richtlijn hernieuwbare energie (RED I: 2009/28/EG, herzien door RED II; Richtlijn (EU) 2018/2001). Daarin staat dat in 2030 32% van het energieverbruik in de EU uit hernieuwbare energiebronnen moet komen. Ook is hernieuwbare energie nodig om het doel van klimaatneutraliteit in 2050 te kunnen behalen.

In dit dossier vindt u nieuws en achtergrond met betrekking tot de ontwikkelingen rondom energieopslag, evenals beleidsstukken, publicaties, video’s, vraag & antwoord en tools over dit onderwerp.