Nationaal beleid

Nederlandse berijven, maatschappelijke organisaties, instellingen en overheden werken samen aan ambities en acties voor een natuurinclusieve samenleving. Het Natuurinclusief Nationaal Overleg (NiNO) heeft dit vastgelegd in de Agenda Natuurinclusief 2.0. Deze Agenda geeft inzicht in wat er nodig is om een natuurinclusieve samenleving in 2050 te bereiken. Het gaat om concrete acties gericht op bouw, infrastructuur, energie en landbouw. Zo worden bijvoorbeeld natuurinclusieve zonneparken gestimuleerd en zijn er nieuwe standaarden voor ecologisch bermbeheer.

In de Nationale Omgevingsvisie (Novi) is veel aandacht voor de bevordering van natuur en biodiversiteit in de stad. Denk bijvoorbeeld aan groene daken, speciale dakpannen waarin vogels kunnen nestelen of nestkasten voor vleermuizen. Op verzoek van verschillende ministeries is het rapport Natuur in en om de stad gepubliceerd. Daarin toont het PBL aan dat groen in de stad aantoonbaar de leefbaarheid en gezondheid, klimaatadaptatie, biodiversiteit en economische aantrekkelijkheid vergroot, maar effectiever kan worden gerealiseerd door groen te zien als natuur.

De Landelijke maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving maakt concreet hoe het natuurinclusief en toekomstbestendig bouwen en inrichten van de omgeving er daadwerkelijk uitziet. Die maatlat moet de bebouwde omgeving voorbereiden op de gevolgen van klimaatverandering, zoals wateroverlast, hitte, afname van biodiversiteit en bodemdaling.

Ondertussen wordt onderzocht hoe natuurinclusief bouwen kan worden opgenomen in het Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving).

Internationaal beleid

Februari 2024 is de Natuurherstelwet aangenomen door het Europees Parlement. Die moet ervoor zorgen dat natuur in de EU niet alleen beschermd maar ook actief hersteld wordt. De Natuurherstelwet bevat concrete doelstellingen voor ecosystemen en soorten, niet alleen binnen Natura 2000-gebieden, maar ook daarbuiten. In 2030 moeten maatregelen worden getroffen om 30% van de verslechterde natuur in deze ecosystemen te herstellen, 60% in 2040 en 90% in 2050. Wanneer deze wet inwerking treedt, gelden nieuwe juridisch bindende doelstellingen en deadlines voor Nederland. Waarschijnlijk betekent dit dat er meer spoed geboden is bij natuurinclusieve bouwplannen op grote schaal.

Natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen

Er zijn steeds meer voorbeelden van ontwikkelaars die natuurinclusief en klimaatadaptief bouwen. Dat betekent bijvoorbeeld dat nieuwbouwprojecten CO2-neutraal of zelfs CO2-negatief zijn: ze nemen CO2 op, bijvoorbeeld door groene daken, tuinen en terrassen. Daarnaast zijn ze energiepositief: ze wekken hun eigen energie op. En de materialen zijn overwegend biobased: van hernieuwbare natuurlijke grondstoffen. Ook wordt er bij de bouw voor gezorgd dat dieren uit de omgeving niet verjaagd worden. Vogels en vleermuizen krijgen bijvoorbeeld een plek in speciale stenen in de muren.

In dit dossier vindt u nieuws en achtergrond met betrekking tot de ontwikkelingen rondom natuurinclusief bouwen, evenals beleidsstukken, publicaties, video’s, vraag & antwoord en tools over dit onderwerp.