De natuur biedt veel onbenut potentieel, niet alleen om klimaatrisico's te verminderen en de oorzaken van klimaatverandering aan te pakken, maar ook om het leven van mensen te verbeteren. Door ecosystemen op het land en in de oceaan te herstellen en te beschermen, helpen we planten en dieren om klimaatbestendigheid op te bouwen. De natuur kan ons op haar beurt helpen het klimaat te reguleren, ons schoon en veilig water te geven, plagen en ziekten te bestrijden en onze gewassen te bestuiven. Investeren in de natuur alleen is echter niet voldoende. Om een gezonde, leefbare planeet voor iedereen veilig te stellen, moeten we onze manier van leven fundamenteel veranderen, met name belangrijke elementen zoals onze industrie en energiesector, evenals de manier waarop steden en infrastructuren worden gepland en gebouwd. Door nu in actie te komen, hebben we de meeste kans op succes.
Klimaatverandering is een bedreiging voor het menselijk welzijn en de gezondheid van de planeet. Volgens ons nieuwe rapport zijn er dringende en ingrijpende maatregelen en fundamentele veranderingen in alle aspecten van het menselijk leven nodig om het vermogen van mens en natuur om met klimaatverandering om te gaan en erop te reageren te vergroten. Een sleutel tot succes is het erkennen van klimaat, biodiversiteit en de menselijke samenleving als een gekoppeld systeem, wat betekent dat alle componenten met elkaar verbonden zijn. Als we er één wijzigen, heeft dat ook gevolgen voor de andere twee. Op basis van deze erkenning zouden instandhoudings- en klimaatveranderingsreacties hand in hand worden gepland en uitgevoerd - niet alleen lokaal, maar over landschappen, in steden en in landelijke gebieden, over sectoren, staats- en landsgrenzen heen. Alle acties en beslissingen zouden gebaseerd zijn op het overkoepelende doel om de beste resultaten te behalen voor het klimaat, de biodiversiteit en de mensen die in de gebieden wonen waar de acties zullen worden uitgevoerd.
Bij het plannen van die acties moeten we in gedachten houden dat alleen diverse en gezonde ecosystemen in staat zijn om de diensten te leveren die essentieel zijn om de risico's van klimaatverandering te verminderen. Het beschermen en herstellen van ecosystemen op het land en in de oceaan is dus een sleutelelement voor succes. Uit een reeks wetenschappelijke gegevens blijkt dat het vermogen om deze diensten te leveren afhankelijk is van het feit dat 30 tot 50% van het aardoppervlak (land, zoet water en oceaan) effectief wordt behouden en dat natuurlijke hulpbronnen duurzaam worden beheerd.
Een toenemend aantal bewijzen toont aan dat klimaatrisico's voor mensen kunnen worden verminderd door de natuur te versterken, wat inhoudt dat we investeren in de bescherming van de natuur en de wederopbouw van ecosystemen ten gunste van zowel de mens als de biodiversiteit. Het overstromingsrisico langs rivieren kan bijvoorbeeld worden verminderd door het herstel van wetlands en andere natuurlijke habitats in uiterwaarden, door natuurlijke loop van rivieren te herstellen en door bomen te gebruiken om schaduw te creëren. Steden kunnen worden gekoeld door parken en vijvers en door straten en daken en muren van gebouwen te vergroenen. Boeren kunnen de klimaatbestendigheid van hun bedrijf vergroten door hun gewassen en vee te diversifiëren, door bomen en struiken op de velden te planten voor schaduw en organische mest (agro-ecologische landbouw), door de bodemgezondheid te verbeteren (meer organische stof in de bodem), en door gewassen, veeteelt te combineren en natuurlijke elementen zoals bomen en struiken.
Acties en oplossingen die de natuur beschermen zijn in veel delen van de wereld relatief goedkoop omdat ze niet afhankelijk zijn van complexe machines of van de ontwikkeling van uitgebreide infrastructuur. Om potentiële voordelen te realiseren en schade te voorkomen, is het echter essentieel dat deze oplossingen worden ingezet op de juiste plaatsen en met de juiste benaderingen voor dat gebied, geleid door lokale en inheemse kennis, wetenschappelijk inzicht en praktische expertise. Kennis is de sleutel.
Maar vertrouwen op de natuur alleen is niet genoeg. Een algehele toename van de klimaatbestendigheid vereist twee gecombineerde reeksen acties: ten eerste een breed scala aan acties die de door de mens veroorzaakte uitstoot van broeikasgassen drastisch verminderen; ten tweede een even breed scala aan acties die de manier waarop we ons leven leiden veranderen en de menselijke samenleving op het pad van duurzame ontwikkeling zetten. Dit laatste is van fundamenteel belang om klimaatactie mogelijk te maken, omdat, zonder voldoende kennis en inkomen, evenals overheidssteun en een eerlijke kans op deelname aan besluitvormingsprocessen, veel menselijke gemeenschappen niet in staat zullen zijn om bij te dragen aan emissiereducties of zich aan te passen aan veranderingen. Dat geldt vooral voor de allerarmsten, voor wie de moeite om het gezin te voeden al hun tijd en middelen in beslag neemt.
Dat is de reden waarom duurzame ontwikkeling in een klimaatcontext bijvoorbeeld de opwekking van schone energie, circulaire economieën, gezonde voeding door duurzame landbouw, passende stadsplanning en vervoer, universele dekking van de gezondheidszorg en sociale bescherming, opleiding en onderwijs, evenals toegang tot water en energie omvat voor iedereen om de armoede te helpen verminderen.
De risico's van klimaatverandering variëren per locatie, tijd en tussen verschillende populaties. Dat betekent dat elke gemeenschap en elk land zijn eigen uitgangspunt heeft voor klimaatadaptatie en duurzame ontwikkeling. Maar welk pad ook wordt gevolgd, klimaatbestendige ontwikkeling zal alleen mogelijk zijn met fundamentele veranderingen op vijf belangrijke gebieden: 1) in de energiesystemen van onze wereld; 2) in de manier waarop we het land en zoet water, de oceanen en hun respectieve ecosystemen gebruiken, beheren en beschermen; 3) in de manier waarop steden en infrastructuur worden gepland, gebouwd, georganiseerd en bestuurd; 4) in de manier waarop onze economieën en industrieën functioneren en 5) in de manier waarop onze samenlevingen functioneren op lokaal, nationaal en internationaal niveau.
Hoe eerder deze veranderingen worden doorgevoerd, met de nadruk op rechtvaardigheid, hoe meer opties en oplossingen voor klimaatbestendige ontwikkeling beschikbaar zullen komen. We hebben geen tijd te verliezen. Zoals ons rapport ook heeft aangetoond, zal het missen van de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs onze mogelijkheden voor een duurzame en klimaatbestendige toekomst beperken, omdat een warmere wereld grotere risico's met zich meebrengt voor de klimaatimpact waaraan mensen en plaatsen zich zullen moeten aanpassen. We weten nu dat het veiligstellen van een gezonde en klimaatbestendige toekomst voor iedereen in veel regio's moeilijk, zo niet onmogelijk is, met een opwarming van de aarde van meer dan 2°C op middellange en lange termijn.
Dit antwoord is afkomstig uit het zesde beoordelingsrapport van IPCC.
