Voor de aanpak van netcongestie zijn gemeenten en provincies onmisbare partners. Zij willen hiervoor graag verantwoordelijkheid blijven nemen, maar hebben een beperkt instrumentarium en een tekort aan uitvoeringsmiddelen. Daarom vragen de VNG en IPO 3 concrete stappen van het rijk.
In ons position paper voor het commissiedebat netcongestie vragen we het rijk:
Volg het advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) uit 2024 op, zodat decentrale overheden structureel voldoende middelen krijgen om hun taken op het gebied van netcongestie, energie-infrastructuur en verduurzaming uit te (blijven) voeren.
Zorg voor langjarige zekerheid om te voorkomen dat gemeenten en provincies na 2026 hun organisaties voor dit beleid nóg verder moeten afbouwen, omdat de bestaande (ontoereikende) uitvoeringsmiddelen vanaf 2030 niet meer beschikbaar zijn.
Zorg dat gemeenten en provincies beschikken over duidelijke kaders, instrumenten en bevoegdheden: zorg voor ruimtelijke instrumenten om meer op het energiesysteem te sturen, geef hen meer inzicht in de wachtrijen bij netbeheerders en maak het mogelijk om transportcapaciteit te reserveren voor maatschappelijk cruciale projecten.
Naast snellere aanleg en uitbreiding van de energie-infrastructuur is op de korte termijn vooral efficiënter en effectiever gebruik van het elektriciteitsnet belangrijk. Decentrale overheden kunnen netbeheerders helpen door netbewust te bouwen, inwoners en ondernemers te stimuleren om stuurbare apparaten zoals slimme laadpalen te gebruiken, en met energyhubs aanbod van en vraag naar elektriciteit lokaal bij elkaar te brengen.
Om de netcongestie aan te pakken, werken gemeenten en provincies samen aan 3 sporen: sneller bouwen, beter benutten en slimmer inzicht. De aanpak van netcongestie brengt dus nieuwe verantwoordelijkheden voor gemeenten en provincies met zich mee. Zij moeten in staat worden gesteld deze nieuwe taken uit te voeren. Alleen dan kunnen we gezamenlijk investeren in het nieuwe energiesysteem.
