Op dinsdag ging de Eerste Kamer, met demissionair minister Jetten voor Klimaat en Energie, in debat over de afbouw van salderingsregeling voor kleinverbruikers van zonnepanelen. Een meerderheid van de Eerste Kamer lijkt vooralsnog de salderingsregeling te willen houden. Op 13 februari wordt er over gestemd, maar in het debat van afgelopen dinsdag klonken van links tot rechts grote twijfels. Of het wetsvoorstel doorgang gaat vinden is dus nog onzeker.
Foto: Serge Ligtenberg/Eerste Kamer
Met de salderingsregeling kunnen huishoudens en kleine bedrijven hun niet gebruikte elektriciteit terugleveren aan het elektriciteitsnet en die teruglevering wegstrepen tegen hun eigen verbruik. Minister Jetten wil de salderingsregeling vanaf 2025 tot 2031 afbouwen omdat de schatkist tussen nu en 2031 elk jaar 700 miljoen misloopt. In totaal gaat het om 2,8 miljard tot 2031. Vooralsnog lijkt het erop dat 44 van de 75 senatoren tegen het wetsvoorstel gaan stemmen. Dat betekent dat 59 procent van de Eerste Kamer niet van de salderingsregeling af wil (1).
Niet alleen de Eerste Kamerleden staan tegenover elkaar. Ook bij belangenverenigingen is een tweestrijd zichtbaar. De Woonbond, Aedes, VNG, Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond willen dat de salderingsregeling blijft, ze maken zich zorgen om de terugverdientijd van zonnepanelen (2). Terwijl brancheverenigingen in de energiesector graag zouden zien dat de salderingsregeling wordt afgeschaft. Vooral door de netcongestie die het veroorzaakt en de maatschappelijke kosten die hierbij komen kijken (1).
Senator Tekke Panman van de BoerBurgerBeweging vindt, zo zei hij in het debat, dat de salderingsregeling een maatregel is geweest voor the happy few, net als met subsidies voor elektrische auto’s. Juist nu de gewone burger kan meedoen, wordt de regeling afgeschaft. Waardoor hogere inkomens alleen hebben kunnen profiteren. Panman noemt het afschaffen van de saldering “een ordinaire belastingmaatregel”.
Panman liet ook weten dat 300.000 adressen geen slimme meter hebben en wel zonnepanelen. “Gezien de hoeveelheid werk aan het net en het ombouwen van de meterkasten verwacht Netbeheer Nederland dat niet te kunnen realiseren voor het einde van 2026”, zegt Panman. Terwijl de wet begin 2025 in gaat. In de spreektijd die de demissionair minister later die dag krijgt, liet hij weten dat 92,5 procent van de kleinverbruikers al een geschikte slimme meter heeft. Netbeheerders hebben volgens de minister aangegeven dat deze wet uitvoerbaar is en dat ze in de startblokken staan om de laatste slimme meters de komende tijd te gaan uitrollen.
Volgens GroenLinks-PvdA is er nog geen goed alternatief voor de salderingsregeling. Senator Ferd Crone kwam met een plafond voor de salderingsregeling, waarbij een verbruiker die meer produceert dan een bepaald aantal KwH hier geen vergoeding voor krijgt. Maar in een eventueel plafond ziet minister Jetten niet veel, liet hij later in het debat weten. Met zo'n plafond zou de salderingsregeling volgens hem nog steeds ongeveer 500 miljoen euro per jaar kosten, en zijn er problemen met de uitvoerbaarheid.
Volgens de ChristenUnie en de VVD heeft de salderingsregeling zijn beste tijd gehad. Zo benadrukte senator Eric Holterhues (CU) dat armere huishoudens nu meebetalen aan zonnepanelen van rijkere huishoudens door de doorberekening van energieleveranciers. De CU en de VVD hamerden op het belang dat huishoudens hun opgewekte stroom zelf gaan gebruiken om het net te ontlasten.
Ook D66, de partij van minister Jetten, wil afscheid nemen van de regeling en ruimte maken voor nieuw innovatief beleid. Volgens senator Willemijn Aerdts van D66 wordt er wel eens gezegd dat de salderingsregeling innovatie tegenhoudt.
150 vragen later begon Jetten aan zijn betoog. Volgens hem heeft de regeling zijn waarde bewezen, maar is deze nu achterhaald en duur. Hij gaf ook aan dat hij met dit wetsvoorstel onrechtvaardige herverdeling tegengaat. Vooral door het belastinggeld dat schatkist misloopt.
De minister liet weten het belangrijk te vinden om de terugverdientijd van zeven jaar voor zonnepanelen te garanderen. Hij heeft toegezegd om in 2025 en in 2028 te evalueren hoe het staat met de terugverdientijd. Daarnaast heeft Jetten samen met minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) 100 miljoen gereserveerd om woningcorporaties te ondersteunen zodat meer in zonnepanelen kunnen investeren. Dit vindt alleen doorgang als het wetsvoorstel voor de afbouw van de salderingsregeling wordt aangenomen.
De senatoren van de BBB en GroenLinks-PvdA vinden dat de afbouw van de salderingsregeling in een breder perspectief van de energietransitie moet worden gezien. In een groter pakket met maatregelen, zoals in de nieuwe Energiewet. partij wil het wetsvoorstel aanhouden (wat zal betekenen dat de stemming wordt uitgesteld) of ze willen het wegstemmen. Senator Crone (GL-PvdA) gaf aan dat hij de Kamer de avond van het debat geen integrale afweging kan zien maken. Crone: “dat betekent voor ons dat we misschien ook wel moeten denken: nu maar even niet.”
Aan het einde van het debat wordt duidelijk dat de fracties van CU, VVD, CDA, SGP, D66, FvD vóór het wetsvoorstel, en daarmee de afbouw van de regeling zullen stemmen. De BBB, GL-PvdA, PvdD, SP en OPNL zullen naar alle waarschijnlijkheid niet vóór het wetsvoorstel stemmen. Of Jetten de Eerste Kamer heeft te weten overtuigen zal op 13 februari tijdens de stemming over het wetsvoorstel duidelijk worden.
1 https://solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie/i36577/liveblog-afbouw-salderingsregeling-zonnepanelen-eerste-kamer-in-debat
2 https://solarmagazine.nl/nieuws-zonne-energie/i36502/belangenverenigingen-bouw-salderingsregeling-zonnepanelen-pas-af-bij-garanties-voor-consumenten
3 https://www.eerstekamer.nl/nieuws/20240206/afbouw_salderingsregeling#p3
4 https://www.eerstekamer.nl/verslag/20240206/verslag
Foto: Serge Ligtenberg/Eerste Kamer
