Vanaf 21 mei 2024 tot 18 juni 2024 ligt het besluit tot wijziging van het Besluit handel in emissierechten(1) (hierna: het Besluit) in consultatie. Het Besluit betreft weinig tekst, maar omvat een belangrijke wijziging voor onder andere de binnenvaart. Met het Besluit worden de activiteiten die onder het nieuwe emissiehandelssysteem vallen uitgebreid, waardoor ook emissierechten voor de uitstoot van binnenvaartschepen en andere vervoersmiddelen moeten worden gekocht (en ingeleverd). In deze blog bespreken wij de belangrijkste punten.
Het emissiehandelsysteem (ETS) is het handelssysteem voor de CO2-uitstoot van (in eerste instantie) de industrie in Europa. De ETS-richtlijn (2003/87/EG) is in mei 2023 gewijzigd, door het ETS uit te breiden naar andere sectoren, waaronder naar emissies die vrijkomen bij verbranding van brandstoffen in de gebouwde omgeving, het wegvervoer en de kleine industrie. Deze verbrede ETS vindt - los van het bestaande ETS voor de industrie- plaats binnen een apart handelssysteem, en wordt veelal aangeduid als ETS2. Op 30 maart 2024 is het wetsvoorstel in werking getreden, waarmee de gewijzigde ETS-Richtlijn ook in Nederlandse wetgeving is geïmplementeerd(2).
Onder de nieuwe ETS-richtlijn bestaat voor nationale lidstaten een ‘opt-in’ mogelijkheid, waarmee lidstaen het toepassingsbereik van ETS2 nationaal uit kunnen breiden naar sectoren die nog niet zijn opgenomen de ETS-richtlijn. Het kabinet heeft aangekondigd het opt-in systeem voor ETS2 zo breed mogelijk in te zullen voeren. In april 2024 nam zij het besluit om de sector mobiliteit volledig onder het ETS2 te brengen(3).
Met het Besluit wordt het toepassingsbereik van ETS2 verbreed en wordt de sector mobiliteit vrijwel volledig onder het ETS2 gebracht. Om het toepassingsbereik te verbreden wordt er een aanvullende categorie eindgebruikerssectoren gedefinieerd in bijlage II van het Besluit handel in emissierechten, de zogenaamde uitbreidingssectoren. In aanvulling op het wegtransport gaat het onder andere om brandstoffen voor landbouwverkeer, het spoorverkeer, de binnenvaart en de recreatievaart.
De veilingen in het ETS2 zullen naar verwachting in 2027 van start gaan. Eindgebruikers van de brandstoffen kunnen vanaf dan een kostenstijging verwachten, aangezien de gereglementeerde entiteiten (de brandstofleveranciers) de kosten van het deelnemen aan ETS2, zoals de prijs van een ETS2-recht, zullen doorberekenen in de prijs van de brandstoffen. De Europese Commissie heeft de prijs voor één emissierecht in 2030 geschat op 48 euro (per ton CO2-uitstoot). Dit zou leiden tot een verwachte opslag van 13 cent per liter diesel (11 cent voor benzine).
De consultatieversie van de wijziging van het Besluit handel in emissierechten is hier te vinden.
1 Besluit van ……… tot wijziging van het Besluit handel in emissierechten in verband met de uitbreiding van gereglementeerde activiteiten die onder het emissiehandelssysteem vallen ten behoeve van het vergroten van de uitvoerbaarheid (25 april 2024).
2 Besluit van 26 maart 2024, houdende vaststelling van het tijdstip van inwerkingtreding van de Wet van 28 februari 2024 tot wijziging van de Wet milieubeheer en de Wet op de economische delicten ten behoeve van de implementatie van richtlijn nr. 2023/959, richtlijn nr. 2023/958 en verordening nr. 2023/957 van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 10 mei 2023 (PbEU 2023, L130) met het oog op aanpassingen van het emissiehandelssysteem op het terrein van broeikasgasinstallaties en luchtvaart en een uitbreiding naar scheepvaart en brandstofleveranciers (Stb 2024, 65)
3 Zie de Voorjaarsnota (Kamerstukken II, 2022/23, 36 350 nr. 1), de kamerbrief Voorjaarsbesluitvorming Klimaat (Kamerstukken II, 2022/23, 32 813 nr. 1230) en Kamerstukken II, 2023/24, 32 813, nr. 1374.
