In Brabant hebben we te maken met een vol elektriciteitsnet. De provincie zoekt samen met partners naar oplossingen om de drukte op het net te verminderen. Onlangs onderzocht de provincie samen met de gemeente Breda en Enexis de mogelijkheden van buurtbatterijen. Uit dit onderzoek blijkt dat buurtbatterijen op dit moment geen oplossing zijn om de drukte op het elektriciteitsnet tegen te gaan.
Drukte op het elektriciteitsnet, ook wel netcongestie genoemd, komt vooral voor tijdens piekuren: wanneer veel mensen thuis zijn en energie gebruiken om bijvoorbeeld te koken of te douchen, en op momenten dat de zon schijnt en veel zonnepanelen tegelijk elektriciteit terugleveren aan het net. Er ontstaat dan ‘file’ op het elektriciteitsnet: het net heeft niet de ruimte om al die elektriciteit te vervoeren. Een buurtbatterij zou een oplossing kunnen bieden door de energie die door zonnepanelen op huizen wordt opgewekt, op te slaan in een grote batterij. Deze energie kan vervolgens door huishoudens gebruikt worden, waardoor er op piekmomenten geen beroep op het elektriciteitsnet nodig is.
Uit het onderzoek blijkt echter dat er veel haken en ogen aan de inzet van buurtbatterijen zitten. Allereerst zijn er technische beperkingen: de hoeveelheid zonnestroom die in de zomer wordt opgewekt, is te groot voor de capaciteit van een standaard buurtbatterij, die het formaat heeft van een zeecontainer. Hierdoor komt een deel van die zonnestroom alsnog op het net terecht. Daarnaast nemen buurtbatterijen vrij veel ruimte in beslag. Er moet dus plek voor gemaakt worden in de wijk. Ten derde is een buurtbatterij erg duur, en is deze zonder steun van de landelijke overheid onbetaalbaar voor gemeenten. Tot slot is onduidelijk wie het beheer van de buurtbatterij op zich zou moeten nemen. Netbeheerders zijn dit niet verplicht. Energieleveranciers zouden deze rol kunnen vervullen, maar dit zou kunnen leiden tot dubbele energiebelasting, en daarmee hogere kosten voor de gebruikers. Op de lange termijn is het verzwaren en uitbreiden van het elektriciteitsnet een efficiëntere en meer duurzame oplossing.
Een andere optie om lokaal energie op te slaan is de thuisbatterij. Een thuisbatterij is een batterij in huis, waarmee een bewoner de eigen opgewekte energie kan opslaan voor later gebruik. Bij thuisbatterijen heb je niet te maken met de ruimte die ze innemen in de wijk, en ook niet met de vraag wie het beheer van de batterij in handen heeft. Maar ook thuisbatterijen zijn op dit moment nog duur en kennen technische beperkingen, waardoor ook deze vorm van energieopslag op dit moment niet als realistische optie kan worden gezien om netcongestie tegen te gaan.
Naast uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet is het nu vooral belangrijk om de belasting van het net beter te verdelen over de dag. Hierbij spelen inwoners een belangrijke rol. Door energie slimmer te gebruiken, kunnen inwoners bijdragen aan het verminderen van netcongestie en kosten besparen, doordat zij hun opgewekte stroom zelf gebruiken en daardoor niet van het stroomnet hoeven te kopen. Energiebesparing is hierbij erg belangrijk: energie die niet wordt verbruikt, hoeft niet te worden opgewekt en niet te worden getransporteerd. Daarnaast is het goed om energiegebruik af te stemmen op de beschikbaarheid: bijvoorbeeld door de wasmachine aan te zetten of de elektrische auto op te laden op momenten dat er veel energie wordt opgewekt. Tot slot zijn er andere mogelijkheden dan een thuisbatterij om energie op te slaan, zoals een warmwaterboiler die met zonnestroom wordt verwarmd.
Er wordt voortdurend onderzoek gedaan om thuis- en buurtbatterijen te verbeteren. Innovaties volgen elkaar in deze branche snel op. Dit betekent dat de resultaten van dit onderzoek op een gegeven moment achterhaald kunnen zijn. De provincie Noord-Brabant is betrokken bij de innovatiecoalitie energieopslag en volgt de ontwikkelingen op de voet.
