Veel bedrijven voor zonnepanelen, warmtepompen, isolatiemaatregelen en warmtenetten zitten in de knel. Driekwart van hen vreest verlies van banen, zo blijkt uit een inventarisatie van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE), Holland Solar, Vereniging Warmtepompen, VENIN en Stichting Warmtenetwerk. “Er dreigt vakkennis verloren te gaan bij honderden mkb-bedrijven,” zegt Olof van der Gaag, voorzitter NVDE. “Terwijl deze werknemers graag keihard door zouden werken om huizen comfortabeler te maken en energierekeningen te verlagen. Dat zou helpen om de klimaatdoelen wél te halen en om minder afhankelijk te worden van aardgas uit onbetrouwbare landen.” De NVDE doet een aantal voorstellen om het tij te keren, zoals het verduurzamen van woningen van mensen met energiearmoede en het stimuleren van het eigen gebruik van stroom van zonnepanelen.
De vraag naar verduurzamingsmaatregelen in de gebouwde omgeving is in 2024 met maar liefst 44 tot 70 procent gedaald ten opzichte van vorig jaar, zo blijkt uit vraagcijfers van branches. Consumenten ervaren zwabberend beleid, waardoor ze verduurzaming van hun huis uitstellen. De NVDE roept het kabinet op om het vertrouwen te herstellen en de vaart terug te brengen in de energietransitie. De klimaat- en energieverkenning van PBL liet zien hoe hard dat nodig is voor de klimaatdoelen.
Laten we met voorrang de woningen verduurzamen van de 110.000 gezinnen die in energiearmoede leven en een bijdrage krijgen uit het Noodfonds Energie. Met de 1,8 miljard euro die nu wordt uitgetrokken voor een verlaging van de aardgasbelasting voor alle huishoudens (scheelt iedereen drie tientjes per jaar), kunnen de huizen van deze doelgroep verduurzaamd worden. Met 15.000 euro per woning kan de energierekening van deze kwetsbare huishoudens gehalveerd worden.
Ook is het nodig dat er langjarig voldoende subsidiebudget is, bijvoorbeeld voor warmtepompen en isolatiemaatregelen, en dat voorwaarden daarbij stabiel zijn. De overheid moet consumenten helpen om een groter deel van de stroom van hun eigen zonnepanelen zelf te gebruiken. Daardoor worden zonnepanelen ook zonder salderingsregeling zeer rendabel. Om de uitrol van warmtenetten vlot te trekken is het belangrijk dat er een prijsgarantie komt voor huishoudens en subsidies zo worden ingericht dat investeerders weer verder kunnen. Voor de isolatiesector is het cruciaal dat de nieuwe opsporingsmethode voor vleermuizen snel landelijk erkend wordt, zodat de isolatiebedrijven weer volop aan het werk kunnen.
Tienduizenden vakmensen staan klaar om deze maatregelen uit te voeren. In andere delen van de energietransitie zijn nog vele vacatures, bijvoorbeeld bij netbeheerders of in de techniek. Maar hier is nu extra uitvoeringscapaciteit beschikbaar. Laten we die benutten en behouden door zo snel mogelijk aan de slag gaan.
