Maandag 13 maart is het IBO-rapport ‘Scherpe doelen, scherpe keuzes’ door minister Jetten aan de Tweede Kamer aangeboden. Met het ambtelijke Interdepartementale Beleidsonderzoek (IBO) is gekeken naar maatregelen om de nationale klimaatdoelen te behalen. Het rapport bevat veel goede adviezen, en wij vragen het kabinet om de voorgestelde harde keuzes voortvarend ter hand te nemen en daarbij de impact op het elektriciteitsnet te erkennen.
Dit IBO bevat voorstellen om het klimaatbeleid aan te scherpen, zodat het kabinet de ambities voor 2030 kan realiseren. Hoewel het rapport stevige maatregelen voorstelt, wijst Netbeheer Nederland op het gebrek aan samenhang in de maatregelen. Netbeheerders onderschrijven de positie van het IBO dat het maken van keuzes de enige manier is om de puzzel op te lossen. In aanvulling daarop spelen diversificatie van verduurzamingsopties een belangrijke rol om de sectoren op te kunnen laten tellen. Daarom is het van groot belang dat er een gedegen lange termijn visie en planning van een integraal energiesysteem over de sectoren heen tot stand wordt gebracht. Het NPE is een belangrijke eerste stap hiertoe.
Het IBO concentreert zich op alle sectoren die betrokken zijn bij CO2 reductie. Het is goed dat er benadrukt wordt dat alle sectoren een bijdrage moeten leveren aan de realisatie van een Klimaatneutraal Nederland, ook al richting de termijn van 2030. Naast deze brede aandacht voor de sectoren wordt er echter te eenvoudig over de rol van energie-infrastructuur heen gestapt als absolute randvoorwaarde voor de benodigde verduurzaming.
Wanneer er gesproken wordt over verduurzaming van energie, wordt er al snel aan elektrificatie gedacht, zonder daarbij rekening te houden met de huidige situatie op de elektriciteitsinfrastructuur. Elektriciteit is altijd en overal, lijkt de nog altijd heersende gedachte. Deze ‘koperen plaat-gedachte’ is echter achterhaald. Het is onvermijdelijk dat een deel van de verzwaring van het elektriciteitsnet en een deel van het aantal aangevraagde aansluitingen tijdens de transitie niet direct gehonoreerd kan worden. Dit heeft bijvoorbeeld effect op welke oplossingsrichting partijen wensen te kiezen. Het aansluiten van partijen vraagt daarom om keuzes.
Om die reden pleiten netbeheerders voor versnellen van het beschikbaar komen van valide alternatieven voor elektrificatie zodat partijen iets hebben om uit te kiezen als het gaat om verduurzaming. Waterstof, groen gas, biobrandstoffen, duurzame warmtenetten en CCS spelen een grote rol in het toekomstig duurzame energiesysteem. Daarnaast zijn maatregelen die het elektriciteitsnet ontzien een goede oplossing, zoals het voorstel van het rapport om batterijen bij zonneparken te plaatsen.
In juni 2022 heeft Netbeheer Nederland de ‘quickscan Coalitieakkoord Energiesysteem’ gepresenteerd (1). Ook toen was de conclusie dat stevige ingrepen en harde keuzes nodig zijn om de gestelde klimaatdoelen te halen. De netbeheerders constateren dat er, ook in dit IBO, geen invulling wordt gegeven aan deze randvoorwaarden en daarmee komt een voorspoedige energietransitie in gevaar.
https://www.netbeheernederland.nl/nieuws/netbeheer-nederland-klimaatdoelstellingen-coalitieakkoord-in-2030-niet-haalbaar-zonder-krachtig-ingrijpen-van-de-overheid--1530
