De natuur gaat wereldwijd achteruit en er is duidelijk actie nodig op alle niveaus als we de curve van biodiversiteitsverlies in positieve richting willen ombuigen. Het Wageningen Biodiversity Initiative (WBI) is dan ook blij met het langverwachte voorstel voor de nieuwe Wet Natuurherstel, dat op 22 juni door de Europese Commissie is gepubliceerd.
Dit wordt een overkoepelende wetgeving waarvan de doelstellingen bindend zullen zijn voor alle EU-lidstaten. Daarom is hij van grote betekenis voor de toekomst van herstel, beheer en bescherming van biodiversiteit; niet alleen op Europees niveau, maar ook in Nederland en specifiek binnen de Nederlandse provincies. Het voorstel combineert een algemene doelstelling voor natuurherstel op lange termijn in de land- en zeegebieden van de EU met bindende doelstellingen voor herstel van specifieke habitats en soorten.
Professor Liesje Mommer, hoofd van het WBI, stelt: "Door ons werk zien we de achteruitgang van de biodiversiteit uit de eerste hand, in Nederland en wereldwijd. Wij beschouwen de Wet Natuurherstel van de Europese Commissie dan ook als een belangrijke en zeer positieve stap in de goede richting. Het is aan ons om actief met onze kennis bij te dragen aan de uitvoering van de wet, zowel in Nederland als internationaal, en om samen met stakeholders de acties 'in het veld' vorm te geven. Ik hoop dat we verder zullen gaan dan alleen ambities, want de tijd dringt".
Er zijn zeven juridisch bindende doelstellingen voor natuurherstel; deze zijn gericht op het vergroten van de biodiversiteit, het veiligstellen van ecosysteemdiensten zoals schoon water en schone lucht, het bestuiven van gewassen, bescherming tegen overstromingen en het bijdragen aan het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5°C. Er wordt ook specifiek verwezen naar de manier waarop de wet zal helpen "de veerkracht en de strategische autonomie van Europa te vergroten, natuurrampen te voorkomen en risico's voor de voedselzekerheid te verminderen".
We zijn bijzonder verheugd over deze brede verwijzing naar de positieve bijdrage die de wet zal leveren, met name op het gebied van voedselsystemen. Die zijn volgens ons een van de belangrijkste gebieden waarop de samenleving de transformationele veranderingen kan doorvoeren die cruciaal zijn om de curve om te buigen, en een van de gebieden waarop Wageningen echt een verschil kan maken. De uitvoering zal worden ondersteund door aanzienlijke EU-financiering, waarbij ongeveer 100 miljard euro beschikbaar is voor biodiversiteitsuitgaven, inclusief natuurherstel.
De lidstaten dienen binnen twee jaar na de inwerkingtreding van de wet bij de Commissie nationale herstelplannen in, waarin zij aangeven hoe zij de doelstellingen zullen verwezenlijken en hoe zij de werkzaamheden zullen uitvoeren die nodig zijn voor de vaststelling van de herstelmaatregelen om aan de doelstellingen en verplichtingen te voldoen. Belanghebbenden moeten actief worden betrokken bij het opstellen van de herstelplannen om ervoor te zorgen dat de plannen goed zijn afgestemd op nationale omstandigheden. Het WBI staat klaar om een rol te spelen bij het opstellen van het nationale plan en een forse bijdrage te leveren aan de verwezenlijking van de zeven doelstellingen die in de wet zijn opgenomen.
In een reactie op het nieuws verklaarde Lawrence Jones-Walters, programmaleider Natuurinclusieve Transities bij WUR: "Het is nu al duidelijk dat de wet voordelen zal opleveren voor de mariene en terrestrische biodiversiteit, hoewel het realiseren hiervan op nationaal niveau de betrokkenheid van een verscheidenheid aan sectoren, disciplines en deskundigen zal vereisen. De eis om belanghebbenden te betrekken bij de ontwikkeling van de nationale plannen is daarom zeer welkom en WUR kijkt ernaar uit om haar multidisciplinaire aanpak, vaardigheden, kennis en bestaande betrokkenheid bij projecten en programma's in te brengen".
