Om de ambitieuze overheidsdoelen voor het landelijke gebied te halen, wordt verwacht dat veel agrariërs hun bedrijfsvoering ingrijpend en integraal gaan verduurzamen. Onderzoekers van Wageningen Environmental Research hebben in beeld gebracht wat de bijdrage van publieke financieringsregelingen hieraan is. Zij concluderen dat op dit moment de financieringsregelingen belangrijk zijn voor omschakeling van een klein aantal koplopers en pioniers. Die nieuwe bedrijfsvoering van koplopers en pioniers dient als voorbeeld voor andere ondernemers. Om op de lange termijn (veel) meer ondernemers te laten investeren in omschakeling moeten twee belangrijke belemmeringen voor ondernemers nog worden opgelost: onvoldoende marge op de producten om de kosten voor verduurzaming te dekken en onvoldoende zekerheid over toekomstig beleid en regelgeving.
Een van de antwoorden van de overheid op de stikstofcrisis is het stimuleren van omschakeling naar een stikstofarme en duurzamere bedrijfsvoering. Overbruggingskredieten en leenconstructies zouden boeren moeten gaan ondersteunen om de transitie naar een ander bedrijfsmodel mogelijk te maken. De inzet van financieringsregelingen als beleidsinstrument om omschakeling te ondersteunen, is tot op heden beperkt gebleven. In het rapport Financieringsregelingen voor omschakeling van agrarische bedrijven tegen het licht wordt beschreven welke rol publieke financieringsregelingen op dit moment spelen in de omschakeling van agrarische bedrijven. Ook wordt belicht welke rol deze regelingen op lange termijn kunnen spelen om (veel) meer agrarische bedrijven te helpen met de transitie.
Omschakelen naar duurzamere vormen van landbouw brengt verschillende uitdagingen voor de ondernemer met zich mee. In de meeste gevallen vraagt dit om flinke investeringen. Financieringsregelingen die door de overheid gesteund worden, kunnen ondernemers helpen om de financiering rond te krijgen en/of zorgen voor betere voorwaarden bij een lening van de bank. Voor de ondernemer wordt omschakeling hierdoor mogelijk of makkelijker. Financieringsregelingen voor omschakeling zijn financiële instrumenten, waarbij de overheid of geld leent aan agrarische ondernemers, of ze op een andere manier mogelijk maakt dat een ondernemer een lening bij een derde partij kan afsluiten om de bedrijfsvoering om te schakelen naar een duurzamere vorm.
Een relatief klein aantal koplopers en pioniers gebruikt financieringsregelingen om hun bedrijfsvoering om te schakelen. De inzet van financieringsregelingen is op dit moment relevant voor de verduurzaming van de sector vanwege de voorbeeldfunctie die koplopers en pioniers in de verduurzaming kunnen hebben. Hun ervaringen laten aan andere ondernemers zien wat wel en niet werkt. Om op de lange termijn (veel) meer ondernemers om te laten schakelen, is echter meer nodig. Voor de meerderheid van agrarische ondernemers zijn voldoende marge op de producten en beleidszekerheid voorwaarden voor een transitie naar een andere bedrijfsvoering. Goede voorbeelden van koplopers en pioniers en financieringsregelingen kunnen voor het gros van ondernemers onder deze voorwaarden voor ondersteuning zorgen.
