Een nieuwe woonwijk bouwen vraagt om méér dan bakstenen en vrachtwagens vol beton. Bomen, planten, struiken en gras zijn onmisbaar voor het woonplezier en een gezond milieu. In de Houthaven wordt ongeveer een derde van de openbare ruimte groen ingericht. En dat is niet alleen een taak voor de gemeente: bewoners kunnen ook een groentje bijdragen.
In de Houthaven is het precies zoals in andere nieuwe wijken: wat niet bebouwd is, is ‘openbare ruimte’. Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld straten, pleinen, verlichting of prullenbakken. Wat er ook onder valt, en er een flink onderdeel van is, is het groen.
Joris Broekhuizen is hoofdontwerper openbare ruimte bij de gemeente Amsterdam. Met een aantal collega’s is hij sinds 2015 betrokken bij de inrichting van de Houthaven. “Dé groene blikvanger hier is natuurlijk het Houthavenpark”, vertelt hij. “Andere belangrijke groene plekken zijn de geveltuintjes op verschillende plekken in de buurt, de heuveltjes en bankjes tussen de woningen op het Memeleiland, de groene kademuur op het Wiborgeiland en de groene oevers langs het park. Als straks de gracht gegraven is, krijgt ook het Revaleiland een groene oever. De toekomstige aanvaarbescherming in het IJ wordt een paradijs voor vogels en planten. En het Libau-eiland wordt héél groen.”
In de hele Houthaven komen, in aanvulling op het park, ongeveer 500 bomen. Joris: “De belangrijkste zijn iepen. We hebben 12 ziektebestendige soorten gekozen, in samenwerking met bomenconsulent Hans Kaljee. We plaatsen ze langs de kades en straten. Op andere plekken is het een mix van inheemse en exotische bomen, zoals berken, prunussen, populieren en acacia’s. Die mix is goed voor het omgaan met klimaatverandering. Dat hebben we ook in gedachten gehad voor het Memeleiland: op de heuvels staan struiken die goed tegen droogte kunnen.”
"Voor balans in de natuur is een goed ‘groenontwerp’ belangrijk", benadrukt Joris. “Vogels bijvoorbeeld houden van aaneengesloten stukken groen en groene oevers. Daar vinden ze beschutting en kunnen ze naar voedsel scharrelen. Die groene stukken trekken insecten aan, en die zijn weer voedsel voor de vogels. En bepaalde soorten vaste planten doen ook hun werk voor het milieu. Zoals salvia, dat we aanplanten op het Memeleiland, en waar bijen dol op zijn.”
In de Houthaven is het niet alleen de gemeente die de groene vingers heeft. Het is de bedoeling dat bewoners ook zélf bijdragen aan een groene leefomgeving. “Dat kunnen zij doen met geveltuintjes”, zegt Joris. “Die hebben in Amsterdam gemiddeld een diepte van 45 centimeter. Maar hier kan het op een aantal plekken, zoals de Houthavenkade, tot 70 centimeter! Wie als bewoner zo’n tuintje wil, kan zich melden bij de gemeente. Als de aanvraag wordt geaccepteerd, zorgt de gemeente voor het opbreken van de straat. Daarna kan de bewoner zelf het tuintje inrichten.”
