Transformatie-expert Charlotte Extercatte maakt zich in het werk- en privéleven hard om de klimaatopgave te realiseren via het internationale platform ‘100 Months to Change’. Met nog 93 maanden op de teller begint de tijd om te verduurzamen te dringen. Snel handelen is vereist, maar hoe dan? Vanuit haar elektrische auto belt Charlotte met onze redactie en vertelt zij hoe haar nieuwe boek Klimaatwerkers verduurzaming een alledaagse praktijk maakt. En, zij beantwoordt de vraag: wat is een klimaatwerker eigenlijk?
Op de vraag of zij zelf een klimaatwerker is reageert Charlotte lachend. Geregeld vragen haar kinderen dat ook aan haar. Ze denkt van wel, zegt ze, aangezien ze naar eigen idee duizend uur per week bezig is met de klimaatopgave. Haar werk vergt veel van haar, maar dat doet ze met veel plezier en overgave. Ze doet haar werk eigenlijk ook voor haar kinderen, verklapt ze.
Op haar zestiende vroeg haar aardrijkskundeleraar al of ze niet mee wilde doen aan de Model United Nations. Met andere scholieren uit de hele wereld samenwerken was voor haar een eyeopener. Zoveel partijen komen kijken bij de enorme klimaatopgave; van overheid tot bedrijfsleven tot burger. En dat terwijl er niet één eindverantwoordelijke rondloopt. De grote vraag wordt dan: wie heeft welke rol te spelen binnen de klimaatopgave?
Meer dan twintig jaar aan werkervaring later wilde Charlotte, samen met vele internationale partners, het potentieel van de eigen bijdrage van elke professional verduidelijken binnen de grote opgave om de klimaatdoelen te halen. Dat leidde tot het platform ‘100 Months to Change’, verwijzend naar de klimaatdoelen van 2030. Charlottes bijdrage werd het boek Klimaatwerkers, dat ze samen schreef met Joep Boerboom. Het doel: zoveel mogelijk professionals stimuleren om tijdens hun werk serieus om te gaan met de klimaatopgave. Charlotte: “Met het boek hoop ik lessen van klimaatpioniers naar het alledaagse leven van de professional te brengen en aan hen handelingsperspectief te bieden voor hun eigen praktijk.”
Samen met haar samenwerkingspartners ontdekte Charlotte bij bedrijven, die erin slaagden hun klimaatdoelstellingen te halen, een terugkerend patroon. Aan meerdere van deze voorbeelden uit het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid wordt een hoofdstuk gewijd in het boek. Essentieel blijkt te zijn hoe organisaties over hun eigen toekomst communiceren en hoe ze daar hun werknemers bij betrekken. Charlotte: “[Dit] hebben wij op een simpele en toegankelijke wijze samengevat tot het Veerkrachtsmodel. Met het model kunnen alle professionals, ongeacht uit welke branche zij komen, reflecteren op hun eigen kenprocessen en stapsgewijs deze processen duurzamer maken.” In andere woorden, iedereen met de juiste mindset kan een klimaatwerker worden.
De klimaatwerker is een gloednieuw begrip, dat Charlotte hoopt te introduceren met haar boek. Charlotte: “Duurzaamheid is de laatste jaren een statisch woord geworden, waar mensen al snel bij op de rem trappen. Klimaat, daarentegen, is letterlijk en figuurlijk ‘hot’ aan het worden.” Een belangrijke reden om de nieuwe groep van klimaatwerkers, die Charlotte graag ziet opkomen, te bestempelen als mensen die met het onderwerp ‘klimaat’ bezig zijn tijdens hun werk. Bot gezegd krijgt elk mens met het klimaat te maken in wonen en werken, terwijl duurzaamheid vaak als een tijdrovende, dure en daardoor ongewenste activiteit wordt gezien.
Hierdoor vindt Charlotte dat op het vlak van duurzaamheid er geen grens zou moeten zijn tussen werk en privé. Charlotte legt daar wel een duidelijk accent in: “Thuis verduurzamen is een goede eerste stap, maar échte impact maak je via je werk.” Op het werk krijgen werknemers de meeste kansen om grotere processen te wijzigen en te verduurzamen, waarbij de minimale besparingen thuis in het niet kunnen vallen. Dit maakt de klimaatwerker een professional, die op regelmatige basis verduurzaming in gang zet en bevordert via het werk.
Maar hoe word je dan een klimaatwerker? Volgens Charlotte kan je in principe morgen al beginnen met kleine stapjes. Charlotte: “Alle soorten professionals kunnen kijken naar hun kernprocessen en zich afvragen: hoe heeft mijn werk invloed op het klimaat? En hoe kan dat anders? Als iedere professional maandelijks kijkt wat er veranderd kan worden, komen we al een heel eind. Als ze hun krachten bundelen, gaat het nog sneller. Want dit werk doe je niet alleen. Verzamel een krachtteam van ongeveer vijf personen om je heen, en je zal merken dat je binnen een bedrijf veel grotere stappen kan realiseren.”
Terwijl ze haar elektrische auto aan de oplader hangt deelt Charlotte haar visie op de komende jaren, die soms niet even positief klinkt als haar Veerkrachtmodel beoogt. Charlotte: “Als we nu niets doen, zal het binnen een drie- of viergradensamenleving erg oncomfortabel worden. Daarom vind ik het belangrijk om positief te blijven denken, want het vinden van alternatieve oplossingen vergt veel creatief vermogen en samenwerkingen. Door klimaatwerk op een luchtige en positieve manier te presenteren hoeven we niet met een groen vingertje te wijzen naar een schuldige, maar willen we juist met positieve energie mensen overtuigen van de noodzaak om een klimaatwerker te zijn.”
Met het platform ‘100 Months to Change’ en haar boek hopen Charlotte en haar partners in ieder geval honderdduizend professionals te hebben bereikt binnen een jaar. Om de één miljoen aan te tikken binnen drie jaar is een nog ambitieuzer doel, maar volgens haar is geen andere optie. Charlotte: “Het is heel belangrijk om nu te leren hoe we meer professionals kunnen betrekken bij het halen van de klimaatdoelen. Men zal dan vanzelf inzien dat deze werkwijze tot betere resultaten leidt voor de professional en voor de organisatie zelf. En passant kunnen we de klimaatdoelen nog halen ook.” Aan het einde van het interview is de elektrische auto van Charlotte volledig opgeladen. Ze moet weer door naar haar volgende bestemming, klaar om een nieuwe generatie klimaatwerkers te rekruteren.
Bent u benieuwd hoe u binnen uw eigen organisatie duurzaamheid op de agenda kan zetten? Lees de inspirerende verhalen van klimaatpioniers en de details van het Veerkrachtmodel in het boek ‘ Klimaatwerkers’ van Charlotte Extercatte.
