Minister De Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening kent vandaag aan 14 gemeenten een rijksbijdrage toe voor het aardgasvrij maken van een dorp, buurt of wijk. Het gaat in totaal om een bedrag van ruim € 50 miljoen. De belangstelling voor de 3e selectieronde van het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) was opnieuw groot, 47 gemeenten hebben een aanvraag ingediend. In totaal zijn er nu 64 wijken, buurten en dorpen met een rijksbijdrage van het PAW aan de slag. Deze kunnen als voorbeeld dienen voor andere gemeenten.
‘Ik vind het geweldig om te zien dat zoveel grote en kleine gemeenten een aanvraag hebben ingediend en klaar staan om hun plannen uit te voeren samen met hun inwoners. Met dit programma doen we belangrijke ervaringen op hoe we wijken duurzaam en toekomstbestendig maken. Gezien de huidige ontwikkelingen hebben we duurzame energiebronnen hard nodig. Zeker nu moeten we meer vaart maken met het behalen van de klimaatdoelen en zorgen dat Nederland uiteindelijk niet meer afhankelijk is van aardgas.’ - Minister Hugo de Jonge
De selectie van deze 3e ronde is gebaseerd op een voorstel van de Adviescommissie aardgasvrije wijken. Daarin zijn programmapartners, stakeholders en wetenschappers vertegenwoordigd. Behalve de gezochte variatie in aanpakken is bij alle plannen nadrukkelijk gekeken naar de uitvoerbaarheid, de betaalbaarheid en de betrokkenheid van de bewoners. In bijna alle aanpakken wordt intensief samengewerkt met bestaande bewonerscollectieven en is er veel aandacht voor het borgen van de betaalbaarheid voor bewoners. Opvallend in de 3e ronde is dat de samenwerking met lokale partijen nog steviger is verankerd dan in voorgaande rondes en er wordt samengewerkt met universiteiten en kenniscentra.
Veel gemeenten zetten met een stapsgewijze aanpak in op isolatie en hybride warmtepompen als tussenoplossing naar aardgasvrij. Eerst wordt het energieverbruik verlaagd en later wordt er overgestapt op een duurzame warmtebron. In deze 3e en laatste ronde is gericht uitgevraagd op stapsgewijze aanpakken zodat gemeenten ook hiervan kunnen leren. De gemeenten die met hun aanpak direct naar aardgasvrij gaan, doen dat vooral met lage temperatuur warmtenetten, vaak op basis van aquathermie. Ook wordt de warmtetransitie slim verbonden aan andere maatschappelijke opgaven, zoals energiearmoede en leefbaarheid.
In het Programma Aardgasvrije Wijken werken het ministerie van BZK, het ministerie van EZK, het IPO, de VNG en de Unie van Waterschappen samen om gemeenten en betrokken partijen zo goed mogelijk te ondersteunen met de wijkgerichte aanpak richting aardgasvrij. Het kabinet heeft de ambitie om stapsgewijs de uitstoot van CO₂ te beperken die vrijkomt bij het verwarmen van onze gebouwen. Het doel is om de uitstoot tot 0 terug te brengen in 2050. Alle gemeenten hebben een transitievisie warmte gemaakt waarin ze aangeven in welke buurt, wijk of dorp voor 2030 wordt gestart met een aardgasvrije aanpak en welk alternatief de voorkeur heeft. Het PAW draagt bij aan het leren opschalen en versnellen van de energietransitie zodat Nederland van het aardgas af kan.
