Nederlandse steden ervaren steeds vaker de gevolgen van klimaatverandering. Dit vraagt om aanpassingen van onze leefomgeving. Eén van de koplopers in deze ontwikkeling is Rotterdam. Maar hoe doe je dat slim; nieuw vastgoed klimaatadaptatief maken? Adviseur Tabitha Mann legt het uit in vier stappen.
De gemeente Rotterdam wil dat Rotterdam in 2030 klimaatadaptief handelt en in 2050 klimaatadaptief is ingericht. Daarvoor hebben ze het Rotterdams WeerWoord opgericht, een klimaatadaptatieprogramma. De stad wordt op verschillende klimaatadaptatiethema’s verbeterd. Zo kijken we naar bestaand vastgoed, de openbare ruimte, wat Rotterdammers zelf kunnen doen en nieuw vastgoed. Het doel voor klimaatadaptief nieuw vastgoed is het borgen van het thema in het ontwikkelproces van een gebiedsontwikkeling.
Maar hoe vertaal je ambities in concrete acties? Tabitha: ‘Door met beleid, regels en verordeningen de opgave helder vast te stellen en anderzijds het proces en mensen daarin op de juiste manier te betrekken.’
De Omgevingswet is hierin een uitgelezen kans om zowel juridische borging, als participatie goed te regelen. Zo landt klimaatadaptief bouwen in (1) omgevingsbeleid, (2) in harde juridische afspraken, (3) in procesafspraken (gebiedsontwikkeling, handhaving, bouw en woningtoezicht) (4) in samenwerking op regionaal en nationaal niveau en (5) in gemeentelijke financiën. ‘Daarnaast inspireren, leren we en delen we kennis over klimaatadaptief nieuw vastgoed. Dat maakt onze aanpak compleet.’
• Stap 1: Gebruik wat er al is
Met deskresearch is gekeken naar de beschikbare instrumenten op strategisch, tactisch en operationeel niveau ontstaat een beeld van de (on)mogelijkheden om klimaatadaptatie te kunnen borgen. Er is al ontzettend veel te vinden op dit thema. Vind het wiel niet opnieuw uit en maak gebruik van wat er al is.
• Stap 2: In gesprek met professionals en ontwikkelaars
Met deze kennis als achtergrond, samengevat in een prikkelende praatpraat, zijn erverdiepende interviews afgelegd, waarbij functies, mensen, en afdelingen een zo goed mogelijke dwarsdoorsnede geven van de gemeentelijke organisatie en hun belangrijkste samenwerkingspartners. Het netwerk, de samenwerkingen en de kennisflows worden hiermee inzichtelijk gemaakt
• Stap 3: Stel een actieagenda op: Bouwen aan klimaatadaptief nieuw vastgoed
Er is een actieagenda opgesteld voor de gemeente Rotterdam. Hierin staat hoe het borgen van klimaatadaptie in de praktijk werkt. En welke acties we aankomende jaren moeten ondernemen om klimaatadaptatie te borgen.
• Stap 4: Uitvoering en coördinatie op de actieagenda
Een kernteam uit allerlei hoeken van de gemeentelijke organisatie werkt samen. Denk dan aan bouw- en woningtoezicht, markt- en contractspecialisten, gebiedsontwikkeling, afdeling duurzaamheid, etc. We kijken bijvoorbeeld in verkennende verdiepingssessies hoe waterveiligheid privaatrechterlijk geborgd kan worden en hoe we de procedures in het tendermanagement kunnen aanpassen. Uiteindelijk kan alleen door samenwerking klimaatadaptief nieuw vastgoed als nieuw normaal gezien worden.
Wat deze aanpak zo inspirerend maakt, is dat het voorwaarden schept om nieuwe groeven te slijten in het bestaande systeem. Pas als je complexe problemen zoals klimaatadaptatie integraal en tot in de kern aanpakt, kan er echte verandering plaatsvinden. Het is beter om enkele goed uitgediepte plannen uit te voeren dan om te veel spelden te prikken zonder visie.
