Om de klimaatdoelstellingen van de EU te halen, moeten de emissiereductie-inspanningen worden aangevuld met maatregelen om koolstof uit de atmosfeer te halen.
Klimaatverandering is al een realiteit, maar afhankelijk van de maatregelen die nu worden genomen, is het nog steeds mogelijk om de gevolgen ervan te beperken. In het kader van de overeenkomst van Parijs inzake wereldwijde klimaatmaatregelen heeft de EU zich ertoe verbonden de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C boven het pre-industriële niveau. Om dit doel te bereiken stelt de EU-klimaatwetgeving een bindend doel van netto nuluitstoot tegen 2050.
Het belangrijkste instrument om nuluitstoot te bereiken is een snelle vermindering van de uitstoot van broeikasgassen - en de EU heeft op dit gebied vooruitgang geboekt. Het verwijderen van koolstofdioxide uit de atmosfeer zal echter nodig zijn om de emissiereducties aan te vullen. Dit komt omdat het in sommige sectoren, zoals landbouw, cement- en staalproductie of lucht- en zeevervoer, moeilijk is om nuluitstoot te bereiken.
De EU werkt aan een certificeringssysteem om ervoor te zorgen dat elke koolstofverwijdering in de EU een duidelijk voordeel oplevert voor het klimaat. Het doel is ook om greenwashing te voorkomen.
Greenwashing is je als bedrijf maatschappelijk verantwoorder of groener voordoen dan het bedrijf of de organisatie in werkelijkheid is.
Koolstofverwijdering is het verwijderen en duurzaam opslaan van koolstofdioxide uit de atmosfeer. Er zijn verschillende manieren om dit te doen:
Permanente opslag (koolstof wordt direct in de lucht gevangen en opgeslagen in een stabiele vorm)
Koolstoflandbouw, dat wil zeggen activiteiten die de koolstofvastlegging in bodems en bossen verbeteren (bijv. bosherstel, beheer van veen- en poldergebieden)
Koolstofopslag in producten (bijvoorbeeld koolstof die door bomen is vastgelegd, wordt opgeslagen in constructies op houtbasis)
Om de ontplooiing van doeltreffende, hoogwaardige koolstofverwijderingsactiviteiten in de EU aan te moedigen en te versnellen, heeft de Commissie in november 2022 voorgesteld een EU-brede certificeringsregeling voor koolstofverwijdering in te stellen.
Certificering zou ervoor zorgen dat koolstofverwijderingsactiviteiten nauwkeurig worden gemeten, de koolstof zo lang mogelijk wordt opgeslagen en voordelen oplevert voor (of op zijn minst geen belemmering vormt voor) andere milieudoelstellingen, zoals biodiversiteit, nulvervuiling of circulaire economie.
Een geharmoniseerde certificering zou helpen vertrouwen op te bouwen en financiering van zowel publieke als private bronnen naar de koolstofverwijderingsactiviteiten te sturen.
Het Europees Parlement heeft herhaaldelijk benadrukt dat het het terugdringen van emissies beschouwt als de belangrijkste weg naar klimaatneutraliteit en dat koolstofverwijdering een manier is om deze inspanningen aan te vullen.
De milieucommissie van het Parlement heeft in oktober 2023 het certificeringssysteem voor koolstofverwijdering goedgekeurd (Engels). Milieuparlementariërs stelden voor een 'EU-register' op te zetten om de transparantie van de regeling te waarborgen, informatie te verstrekken aan het publiek en het risico van fraude en dubbeltellingen van koolstofverwijderingen te voorkomen.
Het Parlement zal tijdens de plenaire vergadering van november stemmen over het voorstel, waarna het klaar is om de onderhandelingen met de Raad te starten.
