Korte uitschieter, lange schade: de risico’s van een klimaat-overshoot
De 1,5 gradengrens van het Klimaatakkoord van Parijs komt steeds dichterbij. De hoop wordt daarom steeds meer gevestigd op het tijdelijk overschrijden van 1,5 graden, waarna we door grootschalige CO2-verwijdering de temperatuur weer naar beneden brengen. De risico’s van een dergelijke overshoot worden onderschat, zo stelt een groot team van onderzoekers. Daarnaast stellen ze de haalbaarheid ervan ter discussie.
KNMI 21 May 2025
Risico’s onderschat
Ook tijdelijke opwarming leidt tot blijvende effecten op het klimaat, ecosystemen en menselijke samenlevingen. Hoe hoger de piek in de opwarming, hoe extremer weersverschijnselen, zoals hitte, neerslag en droogte, zullen uitpakken. Ook zal het smelten van ijskappen, en dus zeespiegelstijging, steviger doorzetten naarmate we langer boven de 1,5 graden opwarming blijven.
De onderzoekers waarschuwen daarnaast voor een overschat vertrouwen in toekomstige CO₂-verwijdering.
Boven de 1,5 graden opwarming wordt risico op kantelpunten snel groter
Bovendien wordt het risico van overschrijding van
kantelpunten steeds groter naarmate de opwarming langer en hoger boven de 1,5 graden uitkomt. Kantelpunten zijn abrupte veranderingen, waarbij (een onderdeel van) het klimaatsysteem instabiel raakt en in een nieuwe evenwichtssituatie terecht komt. Vaak zijn deze veranderingen onomkeerbaar op menselijke tijdschalen.
Met elke overschrijding van 1,5 graden opwarming neemt het risico op kantelpunten toe (zie afbeelding 1). Zelfs als de opwarming na een piek weer wordt teruggebracht tot 1,5 graden door grootschalige CO2-verwijdering blijft dit risico hoog. In
deze studie zijn vier kantelpunten meegenomen: het
instabiel raken van de AMOC, de
Amazone en de
ijskappen van Groenland en Antarctica.
