Onderdeel van het Nederlandse Klimaatakkoord is het verminderen van de CO2-uitstoot met 49% in 2030 ten opzichte van 1999. In 2050 moet dat 95% zijn. Het verduurzamen van de gebouwde omgeving is daarbij een cruciale stap. Volgens het Klimaatakkoord dienen maatschappelijk vastgoedeigenaren op dit vlak een voorbeeldfunctie te vervullen. Het is dus belangrijk dat ook zij hun steentje bijdragen.
Om de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed te bevorderen, heeft het Rijk de subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) in het leven geroepen. Deze regeling biedt mooie kansen voor eigenaren van bestaand maatschappelijk vastgoed met ambities op het gebied van verduurzaming. Via de subsidieregeling kunnen zij namelijk tegemoet worden gekomen in de kosten die zij in dit verband maken.
In 2022 is onder DUMAVA 150 miljoen euro toegewezen, waarmee de eerste tranche van de regeling werd bereikt. Afgelopen maart kondigde het Rijk aan dat per 1 september 2023 aanvragen kunnen worden ingediend voor een tweede tranche van 190 miljoen euro. Verder is ook aangekondigd dat DUMAVA zal worden gewijzigd met als doel deze toegankelijker te maken voor (kleine) vastgoedeigenaren. In dat verband is - ter consultatie - een conceptwijzigingsvoorstel van de subsidieregeling gepubliceerd, waarop tot 9 mei 2023 gereageerd kon worden.
In deze bijdrage zal worden ingegaan op de huidige subsidieregeling, de belangrijkste voorgestelde wijzigingen en een eerste afdronk van de reacties op de internetconsultatie.
Voor wie geldt DUMAVA?
DUMAVA is gericht op vastgoed dat in eigendom is van maatschappelijke instellingen binnen de volgende sectoren:
decentrale overheid, zoals een gebouw met een publieke functie dat eigendom is van de gemeente, provincie of waterschap;
onderwijs, zoals gebouwen van een basisschool, middelbare school, mbo- of hbo-instelling of universiteit;
zorg, zoals een ziekenhuis, verpleeg- of verzorgingstehuis;
cultuur, zoals een poppodium, kunstcollectief of theater met culturele ANBI-status;
niet-woonhuis Rijksmonumenten, zoals een museum waarvan het gebouw is ingeschreven in het rijksmonumentenregister;
religieuze instellingen, zoals een moskee, kerk of synagoge; en
overige gebouwen met een publieksfunctie, zoals een peuterspeelzaal, buurthuis, dorpshuis, wijkcentrum en gemeenschapscentrum.
Onder de regeling kunnen maatschappelijk vastgoedeigenaren onder voorwaarden tegemoet worden gekomen in de kosten die zij (binnen twee jaar na de subsidieaanvraag) maken om te verduurzamen. Voorbeelden van maatregelen die in aanmerking komen voor compensatie onder DUMAVA zijn:
het verbeteren van de energieprestatie van bestaande gebouwen (mits dit leidt tot een verbetering van drie energielabels en minimaal tot label B);
het van beplanting voorzien van een gevel, dak of muur van een gebouw;
het aanbrengen van bouwkundige aanpassingen in de bestaande thermische schil, zoals meervoudig glas en het isoleren van het dak, gevel, spouw en vloer; en
het aanbrengen van een warmtepomp of zonnepanelen.
Maatschappelijk vastgoedeigenaren kunnen voor dergelijke maatregelen een aanvraag indienen met een minimumbedrag van 25.000 euro en een maximumbedrag van 2,5 miljoen euro per gebouwde onroerende zaak. Voor projectkosten kan een subsidie worden verkregen van 30%, voor kosten van een energieadvies 50% en voor kosten van een gecertificeerd energielabel ook 50%.
Omdat bij de eerste openstellingsronde van DUMAVA sprake was van een zware overschrijving van de regeling en om destijds uitgelote aanvragers nog een kans te geven, zijn de voorgestelde wijzigingen beperkt. De belangrijkste zijn hieronder opgenomen.
Er wordt een tweede tranche met een subsidieplafond van 190 miljoen euro beschikbaar gesteld, waarvan (i) 133 miljoen euro bestemd is voor subsidieaanvragen van 500.000 euro of meer en (ii) 57 miljoen euro voor subsidieaanvragen onder 500.000 euro. De bedoeling is dat DUMAVA hiermee toegankelijker wordt voor kleinere maatschappelijk vastgoedeigenaren en hen meer kans te bieden op een uitkering
Aanvragers van integrale projecten worden gestimuleerd om naar een hoog energieprestatieniveau te renoveren doordat zij voor integrale projecten een aanvullende subsidie kunnen aanvragen (in totaal 35%).
De subsidieregeling zal ook gelden voor de doelgroepen scouting, muziekverenigingen en stichtingen.
De lijst van maatregelen waarvoor compensatie kan worden aangevraagd wordt geactualiseerd naar de nieuwste technieken.
Uit de reacties op de internetconsultatie valt af te leiden dat er vooral kritiek is op de voorgestelde subsidiegrens van 500.000 euro (zie punt 1 hierboven), omdat daarmee alsnog te weinig kansen zouden worden geboden voor kleinere organisaties/projecten. Vanuit meerdere hoeken is voorgesteld om deze grens te verlagen naar 100.000 euro. Verder lijken er in verband met de zomervakantieperiode ook bezwaren te bestaan tegen de openstellingsdatum van 1 september 2023. Door meerdere partijen is voorgesteld om deze naar een later moment te verzetten.
Het is uiteraard de vraag of hieraan gevolg zal worden gegeven. Wij houden u op de hoogte van ontwikkelingen!
