Op 25 juni 2024 heeft de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) 33,6 miljoen emissierechten uitgekeerd aan 279 Nederlandse bedrijven, die deelnemen aan het Europese systeem van emissiehandel (EU ETS). Het betreft de rechten die zijn toegewezen voor het jaar 2024. Deze hoeveelheid is 8% lager dan een jaar eerder, voornamelijk vanwege lagere productie in 2023. Op het moment van storten was de waarde van één emissierecht € 67,92, wat de totale waarde brengt op € 2,27 miljard.
De NEa stort jaarlijks een hoeveelheid emissierechten op de rekening van bedrijven waaraan gratis rechten zijn toegewezen. De hoeveelheid rechten die wordt uitgekeerd, is onder meer afhankelijk van het productieniveau van de bedrijven van een jaar eerder. Ook is het afhankelijk van de CO2-efficiency van bedrijven. Bedrijven die per ton geproduceerde product minder CO2 uitstoten krijgen naar rato meer gratis rechten toegewezen. Hiermee is er voor bedrijven een extra prikkel om verder te verduurzamen. Met uitzondering van de raffinagesector geldt dat de hoeveelheid gestorte emissierechten in 2023 voor alle sectoren aanmerkelijk lager was dan in voorgaande jaren. Daarnaast neemt het totaal aantal rechten (de cap) in het EU ETS elk jaar af, als onderdeel van het Europese klimaatbeleid.
Bedrijven moeten voor hun CO2-uitstoot in het voorgaande jaar betalen. Hiervoor moeten ze uiterlijk in september emissierechten inleveren. Hierbij staat een emissierecht gelijk aan de uitstoot van een ton CO2. Indien nodig moeten bedrijven resterende rechten zelf bijkopen. Eerder dit jaar maakte de NEa al bekend dat de CO2-uitstoot van de Nederlandse deelnemers aan het EU ETS met 13,2% is gedaald in 2023. Aangezien de toewijzing met een lager percentage (8,0%) is gedaald, hoeft het bedrijfsleven als geheel een kleiner deel van zijn rechten bij te kopen. Of dit verschil mede verklaard wordt door een verbeterde CO2-efficiency wordt duidelijk na de zomer wanneer de meeste recente CO2-efficiency cijfers gepubliceerd worden.
De toewijzing van gratis rechten is voor de Europese Commissie een manier om het mogelijke concurrentienadeel dat bedrijven in Europa als gevolg van het EU ETS hebben ten opzichte van landen waar geen CO2-beprijzing is, op te heffen. Met de komst van het nieuwe Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), zullen gaandeweg ook producten van buiten Europa aan de buitengrenzen te maken gaan hebben met CO2-beprijzing. Daarmee ontstaat een gelijk speelveld en zal de gratis toewijzing van CO2-rechten stap voor stap worden afgebouwd en verdwijnen.
De NEa heeft nog geen emissierechten gestort voor de sector luchtvaart. Dit komt doordat de Europese Commissie het besluit over toewijzing voor luchtvaart voor 2024 nog niet heeft gepubliceerd.
